Naar inhoud springen

Retroflexe lateralen approximant

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De retroflexe lateralen approximant of retroflexe laterale glitsjklank is 'ne mitklinker dae in inkele gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ɭ].

Dees klank kump väöl veur in (Zuud-)Indische spraoke, mer ouch in 't Zweeds en sómmige Noorse dialekte.

Kènmirke

[bewirk | brón bewèrke]

Kènmirke vannen retroflexe lateralen approximant zeen:

  • De meneer van oetspraok is approximant, det inhèltj det t'r wuuertj vervaerdig door 't spraokkenaal te vernejjen oppe oetspraokplaats, meh neet zowied det 'nen turbulente lóchstroum óntsteit;
  • De oetspraokplaats is retroflex, det inhèltj det t'r gewuuenlik wuuertj subapicaal (mitte veurtóng opgekróldj) oetgespraoke, meh meistes mèntj 't det t'r pósalveolair wuuertj oetgespraoke sónger det t'r is gepalataliseerdj. Boete de gewuuenlike subapicaal oetspraok kan 't kóntak waere gemaak mitten tóngspits (apicaal) of mit 't tóngblaad (laminaal);
  • De artikulaasje is stumhöbbendj, waat mèntj det de stumbenj trille bieje oetspraok;
  • Hae is 'nen orale mitklinker, waat mèntj det de lóch allein dore móndj eweg kan kómme;
  • Hee is 'ne laterale mitklinker, waat inhèltj det ze wuuertj gemaak dore lóchstroum langs de ziejkantje vanne tóng te leien inplaats euvere midde;
  • 't Lóchstroummechanisme is pulmonisch, det mèntj det de klank wuuertj gemaak door lóch die allein dore lónge en 't middereef wuuertj geduujdj, wie bieje meiste klenk.

Limbörgs

[bewirk | brón bewèrke]

In 't Limbörgs kump de retroflexe lateralen approximant neet veur.

 
Internationaal Fonetisch Alfabet
Mitklinkers
Plaats →
Meneer ↓
Labiaal Coronaal Dorsaal Laryngeaal
Bilabiaal Labiodentaal Dentaal Alveolair Postalveolair Retroflex Alveolopalataal Palataal Velair Uvulair Glottaal
Nasaal     •   m     •   ɱ     •   n     •   ɳ     •   ɲ     •   ŋ     •   ɴ
Plosief p   •   b t   •   d ʈ   •   ɖ c   •   ɟ k   •   g q   •   ɢ     •   ʔ
Sibilant s   •   z ʃ   •   ʒ ʂ   •   ʐ ɕ   •   ʑ
Fricatief ɸ   •   β f   •   v θ   •   ð ɹ̝̊   •   ɹ̝ ç   •   ʝ x   •   ɣ χ   •   ʁ h   •   ɦ
Approximant     •   β̞     •   ʋ     •   ɹ     •   ɻ     •   j     •   ɰ     •   ʁ̞
Tik     •   ɾ     •   ɽ
Tril     •   ʙ     •   r     •   ʀ
Lateraal approximant     •   l     •   ɭ     •   ʎ
Lateraal fricatief ɬ   •  ɮ ʎ̥˔•  ʎ̝
Klinkers
Veur Centraal-veur Centraal Centraal-achter Achter
Toe i   •   y ɨ   •   ʉ ɯ   •   u
Bao toe ɪ   •   ʏ ɪ̈   •   ʊ̈ ɯ̽   •   ʊ
Toe-midde e   •   ø ɘ   •   ɵ ɤ   •   o
Midde    •   ø̞ ə ɤ̞   •   
Aop-midde ɛ   •   œ ɜ   •   ɞ ʌ   •   ɔ
Bao aop æ   •     ɐ   •    
Aop a   •   ɶ ä   •   ɒ̈ ɑ   •   ɒ