In 't nuujs

Oetgebreider nuujsberichte kan me vènje op Wikinuujs. Aw nuujsberichte waere nao e tiedsje gearchiveerd. Zuug veur de belankriekste berichte 't jaorartikel.

2024

november

19 november

• Sjport: Nederlandj wintj in de Davis Cup mit 2-1 van Sjpanje. Hiemit kump ouch 'n èndj aan de loupbaan van Rafael Nadal, dae jaorelank aan de waereldtop sjtóng.

18 november

• Noord-Europa, natuur & milieu, politiek: Denemarke geit belasting höffe op CO2-oetsjtoot van vie. De maotregel is e óngerdeil van e akkoord wat is gesjlote tösje natuur- en landjboeworganisaties. In dat akkoord sjteit wiejer dat 15% van de landjboewgróndj ómgezat waert in bösj.
• Belsj, Nederlands Limburg: de Belsje en Nederlandse pelitie hawwe 'n zeukactie in de Vesder in Verviers in verband met de Tefaf-zjuwielerouf in Mestreech op 28 juni 2022. De zeukactie heet gein rizzeltate opgelieverd.
• Kóns en cultuur: De Franse componis van leechte meziek Charles Dumont, ónger mie bekèndj es de vaste componis van Édith Piaf, sjtörf op 95-jäörige laeftied.

17 november

• Midde-Oeste: Mohammed Afif, 'nen bekinde woordveurder van terreurbeweging Hezbollah, waert doedgemaak bie 'nen Israelische lóchaanval op de Libanese huidsjtad Beiroet.
• Europa algemein, Noord-Amerika: De VS gaeve veur 't iers toesjtömming aan Oekraïne óm Amerikaanse langeaafsjtandsrakette in te zètte in Róslandj.

15 november

• Belsj Limburg: In Peer begintj 'nen illegale rave op 't terrein van de failliete meubelhandel Heylen.

13 november

• Nederlandj, economie: winkelkete Blokker geit failliet. De 400 winkels blieve veurluipig nog waal aope óm e deil van de sjulde in te losse.

12 november

• Nederlandj, economie, natuur & milieu: 't Gerechshof in Den Haag oerdeilt dat olieconcern Shell zelf moog bepale wie 't ziene CO2-oetsjtoet geit vermènjere. Daomit waert e ierder vonnis oet 2021 vernetig, woe-in de rechter zjuus oerdeilde dat 't bedrief d'n oetsjtoet taege 2030 mit 45% mós vermènjere ten opzichte van 't niveau van 2019.
• Weitesjap: Mit hölp van satellietbeelder weurt de historische sjtad al-Qadissiyah in 't hujig Irak heróntdèk.

11 november

• Kóns en cultuur: D'n Duutsj-Britse sjilder Frank Auerbach sjtörf op 93-jäörige laeftied.

8 november

• Nederlandj, economie: E-bikefabrikant Stella geit failliet. Winkels en servicepunte blieve gesjlote en alle 440 werknömmers zint op de huuegde gebrach van 't faillissement.

7 november

• Nederlandj: in 't centrum van Amsterdam waere supporters van de Israelische vootbalclub Maccabi Tel Aviv aangevalle door pro-Palestiense betogers. Ierder dae aovend waor 't al ónröstig. In totaal waere 62 luuj tiedes de relle opgepak. Mierder Maccabi-fans rake gewóndj.

6 november

• Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj, politiek: de FDP trèk alle ministers truuk oet 't kabinet-Scholz.

5 november

• Naord-Amerika, politiek: De rippeblikeinse kandidaat Donald Trump wintj de Amerikaanse presidentjsverkezinge van ziene democratische rivaal Kamala Harris.
• Nederlandj, economie: 't Brits olieconcern BP maak bekindj dat 't al zien 335 tankstations in Nederlandj wilt verkoupe. De kuiper nump óngevier doezend werknömmers euver.
• Midde-Oeste, politiek: De Israelische premier Benjamin Netanyahu vervingk minister Yoav Gallant van Defensie. Israël Katz van Boetelandse Zake waert beneump tot de nuje minister van Defensie.

4 november

• Frankriek: in Paries begintj 't proces taege ach luuj die verdach waere van betrokkeheid bie de moord op Samuel Paty in 2020.
• Kóns en cultuur: E pospunknómmer wat saer jaore bekèndjsjtóng es "'t mies mysterieus leedsje op 't Internèt" weurt geïdentificeerd as "Subways of your mind" van d'n Duutsje band FEX; 'n identificatie die de bandleje einen daag later bevestige.

3 november

• Oes-Europa, politiek: zittend prizzedent Maia Sandu wèntj mit 54% van de sjtömme ouch de twiede rónde van de Moldavische prizzedentsverkezinge. Zie versjleit daomit häöre pro-Róssischen taegesjtander Stoianoglo (46%).
• Nederlands Limburg: bie e óngeluk mèt mjèrder auto's op de A2 ter hwagde van Meersje kump eine perswan um 't laeve, ach anger luuj rake gewónd.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse popmuzikantj en producentj Quincy Jones sjtörf op 91-jäörige laeftied aan alvleisklierkanker.

2 november

• Zuud-Amerika, economie, natuur & milieu: op 'ne VN-top in Calí, Colombia, waert besjlote dat inheimse volkere ouch 'n permanente vertaegewoordiging kriege. Wiejer waere aafsjpraoke gemaak euver 't gebroek van DNA van plante. Mit e fonds veur bedrieve waere de opbringste van genetische data oet de natuur ierliker herverdeild, ónger mie ónger de inheimse volker.
• Zuud-Amerika, politiek: 'ne Gewapende groep giezelt 200 militaire inne Boliviaanse regio Cochabamba en haje drie poste bezat. De giezeling is hoegswaarsjienlik 't gevolg van e politiek conflik binne de regerende socialistische MAS-partie tösje de hujige prizzedent Luis Arce en de veurmalige prizzedent Evo Morales.
• Midde-Oeste: de Israelische marine óntveurt e hoeggeplaats lid van terreurbeweging hezbollah in de noordelike Libanese kössjtad Batroun.

1 november

• Zuudoes-Europa: inne Servische sjtad Novi Sad sjtort e deil van 't daak van 'n treinsjtasie in. Hiebie valle 14 doeje en dertig gewónje.

oktober

30 oktober

• Zudelik Afrika, politiek: Nao verkezinge in Botswana kump veur 't iers in de historie van 't landj 'n anger partie es de BDP aan de mach. De oppositiebóndj UDC haoltj 'n groete miejerheid in 't parlemènt.
• Midde-Oeste, Weitesjap, kóns en cultuur: Arsjeologe make de vónds bekèndj van 'n veerdoezendj jaor aw sjtad in de Khaybar-oase in Saoedi-Arabië. De sjtad had 'n walmoer van 14,5 kilomaeter mit neet mènjer es 180 bastions.

29 oktober

• Zuud-Europa, natuur & milieu: zeker 202 luuj kómme óm 't laeve bie euversjtruiminge in 't zuudoeste van Sjpanje.
• Midde-Amerika, Weitesjap, kóns en cultuur: De vónds van 'n Maya-rewienesjtad in Yúcatan weurt bekèndj gemaak.

28 oktober

• Midde-Amerika, Kóns en cultuur: De Cubaansen trompettis Manuel Maribal, bekèndj van de Buena Vista Social Club, sjtörf op 91-jäörige laeftied.

26 oktober

• Wes-Azië/Oes-Europa, politiek: in Georgië waere parlementsverkezinge gehoute. Regeringspartie Georgische Druim wèntj volges officieel peilinge mit 54 % van de sjtömme. De partie sjtelt zich de lètsten tied sjteeds autoritairder op en beweeg zich richting buurlandj Róslandj. De prizzedent van 't landj, Salome Zoerabisjvili, erkint d'n oetsjlaag neet. Volges de oppositie en de OVSE woorte kezers geïntimideerd en ónger drök gezat.
• Midde-Oeste: Israel vèlt militair doele aan in Iran, woe-ónger in de huidsjtad Teheran.

24 oktober

• Zuud-Amerika, politiek: De Venezolaanse oppositieleijers María Corina Machado en Edmundo González Urrutia óntvange de Sacharovpries, de hoegste EU-óngersjeijing op 't gebeed van minsjerechte. Machado woort taegegewerk door 't regime van zittend prizzedent Nicolás Maduro. González woort vervolg en vlöchde via de Nederlandse ambassade nao Sjpanje.
• Midde-Afrika: de aanklagers van 't Internationaal Sjtraofhof in Den Haag lancere e nuuj óngerzeuk nao oorlogsmisdade in 't oeste van Congo. Dao vinge saer inkel jaore gevechte plaats tösje 't regeringsleger en de M23-beweging, 'n rebellegroepering wat óngersjteund waert door buurlandj Rwanda.

23 oktober

• Belsj Limburg, Nederlands Limburg: in de Zuud-Willemsvaart bie Maasmechele waert gezoch nao de reste van Angelique Hendrix oet Sjtein. Ze woort in 1990 es vermis opgegaeve. E jaor later woort 'ne sjeiel gevónje en ónlangs is oet 'ne DNA-match gebleke dat dae inderdaad van häör is.
• Vereinig Keuninkriek & Ierlandj, Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: Duutsjlandj en 't Vereinig Keuninkriek teikene e nuuj militair pak. Aafgesjpraoke waert dat bei lenj mie metein gaon samewerke op 't gebeed van defensie en same wapes zulle óntwikkele.
• Midde-Oeste: bie 'n sjeetpartie bie TUSAS, e groet lóch- en ruundevaartbedrijf inne Törkse huidsjtad Ankara, valle vief doeje en 22 gewónje. Törkieje hèlt de PKK verantwoordelik veur d'n aansjlaag en vèlt doele van die beweging aan in 't noorde van Irak en Syrië.
• Centraal-Azië, Weitesjap: 'n gróp arsjeologe maak de vónds bekèndj van Tugunbulak, 'n groete rewienesjtad in Oezbekistan aan de Zieroute, die op mie es 2000 maeter huugde ligk.

22 oktober

• Belsj Limburg: bie hoeszeukinge in Hasselt waere drie persoene gearresteerd. 't Geit óm twintigers die verdach waere van deilname aan 'n terroristische groepering en 't versjpreie van terroristische propaganda.

20 oktober

• Politiek, Zuud-Europa: De Turkse geiselike en politicus Fethullah Gülen sjtörf op 83-jäörige laeftied.
• Politiek, Oes-Europa: in Moldavië waere prizzedentsverkezinge en e referendum euver de toetraejing tot de EU gehoute. Zittend prizzedent Maia Sandu haet mit 42% de meiste sjtömme binnegehaold, meh neet de absolute mierderheid. Alexandr Stoianoglo, häöre pro-Róssischen taegehanger, waert twiede mit 26% van de sjtömme. 'n Klein mierderheid van 50,42% sjtömp veur toetraejing, óndanks meugelike Róssische inmening.

19 oktober

• Economie, Midde-Amerika: in groete deile van Cuba vèlt de sjtroum oet. 't Landj haet te make mit tekórt aan brandjsjtof en sjlech óngerhaud in de energiesector.
• Weitesjap, Midde-Oeste, Europa algemein: D'n Israelischen historicus Yehuda Bauer sjtörf op 98-jäörige laeftied. Hae is bekindj gewaore mit zien óngerzeuk nao d'n Holocaus en 't antisemitisme.
• Belsj en Luxembörg, politiek: 't extreem-rechs Vlaams Belang geit mitbesjture in Ranst, inne provincie Antwerpe. Daomit waert 't cordon sanitaire gebraoke.

16 oktober

• Midde-Oeste: De Palestiensen terroris Yahya Sinwar, leisman van Hamas en brein achter d'n aanval van 7 oktober 2023, weurt in 'nen Israëlischen aanval ómgebrach.
• Kóns en cultuur: De Britse zenger Liam Payne, bekèndj van One Direction, sjprink op 31-jäörige laeftied zienen doed tegemoot.

14 oktober

• Weitesjap, Noord-Amerika: D'n Amerikaanse psycholoog Philip Zimbardo, bekèndj van 't beröchte Stanford-gevangenisexperiment in 1971, sjtörf op 91-jäörige laeftied.
• Nederlands Limburg: In Mestreech begint de inhajdeleke behandeling vaan de zaak tege Donny M., dee verdach weurt vaan verkrachting en kindermaord.
• Economie: De Nobelpries in de Economie geit nao Daron Acemoglu, Simon Johnson en James A. Robinson "veur studies nao wie institute weure gevörmp en invlood op de welvaort höbbe."

13 oktober

• Nederlands Limburg, kóns en cultuur: in Venlo wuuert 'n namemonument ónthöld veur slachoffers van de bombardemente in 't naojaor van 1944, tiedes de Twieëde Waereldoorlog.
• Politiek, Belsj en Luxembörg: Op 't Belsj vènje gemeinte- en provincieverkezinge plaats. De centrumpartieë hauwe zich in 't gemein good, mae in Ninove haolt 't Vlaams Belang de absolute miejerheid.

12 oktober

• Nederlands Limburg, kóns en cultuur: twelf nuuj luuj traeje toe tot de Ridderlike Orde van het Heilig Graaf van Jeruzalem in 'n zeldzaam plechtigheid inne Sint-Christoffelkathedraal in Remunj.

11 oktober

• Politiek: De Nobelpries veur de Vrei geit nao Nihon Hidankyo "um zien inspanninge veur 'ne wereld vrij vaan kernwaopes door mèt getuigeversleeg te tuine tot kernwaopes noets mie gebruuk mage weure."
• Nederlands Limburg: e vrachsjeep veurt tege 'n stuw in de Maos bij Mestreech. De bemanning is in veiligheid gebrach en geine is gewoond geraak.

10 oktober

• Kóns en cultuur: De Nobelpries in de Literatuur geit nao Han Kang "veur häör intens poëtische proza wat historische trauma's aongrip en de breekbaarheid vaan 't minselek leve bloetlègk."

9 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Sjemie geit nao David Baker "veur eiwit-oontwerp mèt de computer" en nao Demis Hassabis en John M. Jumper "veur de veurspeuling vaan eiwitstructure".

8 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Natuurkónde geit nao John J. Hopfield en Geoffrey E. Hinton "veur hun groondlègkende oontdèkkinge en oetvindinge die mesjieneliere mèt neuraal nètwerke meugelik make."
• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: Niek Murray zaet te sjtoppe es festivaldirecteur van Pinkpop.

7 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Genaeskónde geit nao Victor Ambros en Gary Ruvkun "óm de óntdèkking van 't microRNA en zien rol in pos-transcriptioneel generegulatie".

6 oktober

• Sjport: Mathieu van der Poel wintj 't WK fietse op sjteinsjlaagwaeg bie de mansluuj.
• Sjport: De Nederlandse voetballer Johan Neeskens sjtörf op 73-jäörige laeftied.

5 oktober

• Weitesjap, Zuud-Europa: D'n Italiaanse moleculair bioloog Sammy Basso sjtörf op 28-jäörige laeftied ane gevolge van progeria, 'n zeldzaam krenkde woebie 't lief van de patiënt zier sjnel verajerd. Basso waor veur zoewied bekindj d'n aadste patiënt mit dees krenkde en deeg dao óngerzeuk nao.
• Sjport: Marianne Vos wintj 't WK fietse op sjteinsjlaagwaeg bie de vrouwluuj.

3 oktober

• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: 't Genneps waordebook waert geprizzenteerd in 't historisch sjtadhoes van Gennep.
• Politiek, Afrika/Azië, Vereinig Keuninkriek & Ierlandj: Groet-Brittannië geuf alle eilendjes vanne Chagosarchipel midden inne Indische Oceaan aan Mauritius. De militair basis blief in Britse henj.
• Midde-Afrika: op 't Kivumeer in 't uterste oeste vanne Democratische Rippebliek Congo zink e euvervol passagierssjip. Daobie kómme zeker 126 luuj óm 't laeve.
• Midde-Oeste: inne Gazasjtrook bevrieje Israelische militaire 'n jezidische vrouw die in 2014, tiedes de genocide op dizze religieuze groep door IS, woort óntveurd en doorverkoch aan 'ne man oet Gaza.

2 oktober

• Nederlandj: 65.000 pelissie-agente waere getroffe door 'ne hack-aanval. Veural zakelike gegaeves woorte gesjtole. Inlichtinge- en veiligheidsdeenste dinke dat e anger landj achter d'n aanval zit.

1 oktober

• Midde-Oeste: Iran vèlt Israel aan mit 180 ballistische rakètte.
• Midde-Oeste: Israël begintj mit e gróndjoffensief taege Hezbollah.
• Politiek: Mark Rutte weurt geïnstalleerd es secretair-ginneraal van de NAVO.
• Oes-Europa: Róssische troepe neme de Oes-Oekraïense sjtad Voehledar in.

september

• Natuur & milieu, Centraal- en Oes-Europa: watereuverlas in Roemenië, Pole, Tsjechië en Oosteriek.
• Natuur & milieu, Zuudoes-Azië: mie es 800 luuj sjtörve es gevolg van tyfoon Yagi. Hel getroffe is veural Vietnam.

30 september

• Politiek, Belsj: In Vlaandere weurt de regering-Diependaele gevörmp. Ze berös op 'n coalitie van N-VA, Vooruit en CD&V.

29 september

• Politiek, Oesteriek: De rechspopulistische FPÖ waert mit 29,2 % van de sjtömme de groetste partie bie parlementsverkezinge in Oesteriek.

28 september

• Kóns en cultuur, Vereinigde Sjtate: D'n Amerikaanse zenger-sjriever Kris Kristofferson sjtörf op 88-jäörige laeftied.

27 september

• Midde-Oeste: Hassan Nasrallah, de langjäörige leisman van Hezbollah, kump op 64-jäörige laeftied óm bie 'nen Israëlischen aanval.
• Kóns en cultuur, Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: De Britse actries Maggie Smith sjtörf op 89-jäörige laeftied.

23 september

• Midde-oeste: Bie Israëlische rakètaanvalle op Zuud-Libanon valle hóngerde doeje en gewonde.
• Kóns en cultuur, Belsj: De Belzjen acteur Aron Wade sjtörf op 57-jäörige laeftied nao euthanasie.

22 september

• Politiek, Duutsjlandj: de SPD blief mit 30,9% van de sjtömme de groetste partie bie verkezinge in de Duutsje deilsjtaat Brandenburg (+4,7%). De AfD kump op de twiede plaats (29,2%, +5,7%). De CDU, Die Linke en de Greune verleze. Groete winnaer op links is 't populistische Bündnis Sahra Wagenknecht.

21 september

• Weitesjap, kóns en cultuur, Nederlands Limburg: de Rieksdeens vuur Cultureel Erfgood bevestig de vónds van 3600 munte oet de Romeinse tied. De vindplaats waert neet bekindgemaak.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzsaxofonis Benny Golson sjtörf op 95-jäörige laeftied.

20 september

• Midde-Oeste: veerteen militante en hoeggeplaatsde commandante van terreurbeweging Hezbollah kómme óm 't laeve bie 'nen Israelische lóchaanval op Beiroet, de huidsjtad van Libanon.
• Nederlandj: bie e sjtaekincident oppe Erasmusbrök in Rotterdam kump eine persoen óm 't laeve. 'ne Man oet Zjwitserlandj raak zjwaorgewóndj. De verdachte is 'ne 22-jäörige man oet Amersfoort. Hae zoel bekindj zie bie de pelissie.
• Kóns en cultuur, Zuudoes-Azië, Nederlandj: Nederlandj geuf 288 sjtökke oet de Riekscollectie truuk aan Indonesië. 't Geit óm beelde, wapes, munte, serade en textiel die in de ierste helf van de 19e iew en in 1906 zint mitgenaome oet respectievelik Java en Zuud-Bali, wie de bei eilenj nog Nederlandse koloniën waore.

19 september

• Weitesjap, Kuns en cultuur, Duutsjlandj: De bibliotheek van Leipzig maak de vónds van e jäögwerk van Mozart bekèndj. 't Geit óm 'n serenaad veur twie viole en cello.

17 september

• Economie, politiek, Nederlandj: op Prinskesdaag waert bekindjgemaak dat de totaal oetgave inne begroeting van 't nuuj kabinet volgend jaor 457 miljard euro bedrage, 'n toenaam van 23 miljard euro. De groetste oetgaveposte zin sociaal zekerheid en de zörg mit 115 miljard euro. Wiejer waert mie oetgegaeve aan justitie, e sjtrenger migratiebeleid en defensie. 't Óngerwies krieg minder geld. Hoeshajes gaon 0,7% in koupkrach op veuroet.
• Midde-Oeste: in Libanon en Syrië explodeert e groet aantal semafoons in kórten tied. De apparate waere door väöl Hezbollah-leje op 't lichaam gedrage en gebroek veur mitein te communicere. Bie de óntploffinge valle zikker zesteen doeje en 2750 gewónje. Hezbollah besjöldig Israel van de óntploffinge.

15 september

• Vereinig Keuninkriek, Frankriek: ach migrante kómme óm 't laeve in 't Kanaal tósje Frankriek en Ingelandj.

11 september

• Politiek, Zuud-Amerika: De Peruaanse politicus Alberto Fujimori, presidentj tösje 1990 en 2000, sjtörf op 86-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjilder Peter Klashorst sjtörf op 67-jäörige laeftied aan AIDS.

8 september

• Kóns en cultuur, Vereinig Keuninkriek: D'n Britsen basgitaris Herbie Flowers, bekindj van de baslien in "Walk on the Wild Side" van Lou Reed (1972), sjtörf op 86-jäörige laeftied.
• Wes-Afrika: bie 'n explosie van 'ne tankwage gevöld mit brandjsjtof in 't noorde van Nigeria valle 48 doeje.
• Politiek, Zuud-Amerika, Europa algemein: De Venezolaanse oppositieleijer Edmundo González krieg politiek asiel in Sjpanje. Nao de controversieel herverkezing van Maduro woort hae nimmie in 't aopebaar gezeen. Hae kreeg óngerdaak in de Nederlandse ambassade in Caracas, de huidsjtad van Venezuela.

7 september

• Politiek, Noord-Afrika: zittend prizzedent Abdelmadjid Tebboune wintj volges officieel ciefers mit 95% van de sjtömme de Algeriense verkezinge. De oetsjlaag waert in twiefel getrokke.

5 september

• Politiek, Frankriek: Michel Barnier waert aangesjteld es de nuje premier van Frankriek.

3 september

• Oes-Europa: 't Róssische leger vèlt de Oekraïense sjtad Poltava aan mit ballistische rakette. Daobie valle 51 doeje en mie es 200 gewónje.

1 september

• Politiek, Duutsjland: de AfD waert mit 32,8% (+9,4%) van de sjtömme de groetse partie bie verkezinge in de Duutsje deilsjtaat Thüringen. De CDU kump op de twiede plaats mit 23,6% (+1,6%). In Sachsen zint de christendemocrate de groetste gebleve (31,9% in totaal, -0,2%), mit de de AfD (30,6%, +3,1%) es twiede partie. Groete winnaer op links is 't populistische Bündnis Sahra Wagenknecht.

augustus

26 augustus

• Oes-Afrika: in 't noordoeste van Soedan brik 'ne dam van e sjtuwmeer door. Daobie waere twintig dörper verwoes en rake 50.000 luuj daakloos. Teentalle luuj euverlaeve 't neet.
• Zuud- en Centraal-Azië: bie versjillende aansjlaeg inne Pakistaanse deilsjtaat Baloetsjistan valle mie es 50 doeje. De Baloch Liberation Army (BLA), 'n separatistische beweging inne regio, haet de aansjlaeg opgeëis.

25 augustus

• Midde-Oeste: Hezbollah sjöt 320 rakette en drones aaf op versjillende doele in Israel, meugelik in reactie op de doed vanne hoeggeplaatsde commandant Fuad Shukr aafgeloupe 30 juli. Wiedoet de meiste waere óngersjöp. Israel reageert mit lóchaanvalle op doele van Hezbollah. In Israel valle kump eine persoen óm 't laeve en in Libanon valle drie doeje.

24 augustus

• Nederlands Limburg: Ron van den Hout waert geïnstalleerd es de nuje bisjop van 't bisdóm Remunj.
• Wes-Afrika: bie 'ne groetsjalige aansjlaag in Barsalogho, Burkina Faso, kómme mie es 200 luuj óm 't laeve en mie es 300 rake gewóndj. Jama’at Nasr al-Islam wal Muslimin (JNIM), 'ne tereurgroep dae gelink is aan Al-Qaeda en in dae regio aktief is, waert verantwoordelik gehaje veur 't geweld.

23 augustus

• Duutsjland: bie 'ne metsaanval op e fies ter iere van 't 650-jäörig besjtaon van Solich valle drie doeje en mierder gewónje. IS eis d'n aansjlaag op. De verdachte is 'ne 26-jäörige man oet Syrië.

22 augustus

• Europa algemein: óp g'n NAVO-basis in Jellekerke, kótbie Broensem, wurd de dreiging verhuueg noa waarsjuwinge durch deenste oet 't boetelandj. Personeel, wat doa neet noeëdzakelik mót zieë, wurd oet vuurzörg noa hoes gesjik. De oerzaak van de dreiging is nog ónbekindj.
• Nederlands Limburg: in Sjpawbik kump 'ne 67-jäörige wandelaer um 't laeve bie 'ne aanval van 'n kudde keuj.

17 augustus

• Zuudoes-Azië: Nusantara weurt ingewiejd es nuuj huidsjtad van Indonesië.

15 augustus

• Oes-Europa: De Oekraïense sjtriedkrachte bezètte inne regio Koersk e gebeed ter gruutde van óngevier de helf van Nederlands Limburg (ca. 1000 km²) en richte e militair kentoer op in 't sjtedje Soedzja, de groetste plaats die ze dao höbbe ingenome.

14 augustus

• Politiek, Zuudoes-Azië: 't Thaise Hoeggerechshof zet premier Srettha Thavasin oet zien amb. Hae zoel de Gróndjwet höbbe euvertraeje, umdat hae 'ne aad-gevangene haet aangesjteld es minister.

12 augustus

• Weitesjap: op Mars waert vleujbaar water óntdèk.
• Nederlands Limburg, Economie: Tösje Berg aan de Maas en Bor weurt begós aan 'n groete óngerhaudsoperatie in 't Julianakenaal. Hieveur zal ónger mie 't kenaal euver veer kilomaeter waere droeggelag.

11 augustus

• Sjport: De Olympische Sjpele in Paries loupe aaf. Veur Nederlandj, wat mit 15 gouwe, 7 zilvere en 12 brónze medajes op de zèsde plaats kump, zien dit de succesvolste Sjpele oets; ouch 't Belsj deit 't mit 'n 25e plaats (3 goud, 1 zilver, 6 bróns) baovegemiddeld good.

10 augustus

• Economie: De Amerikaanse tech-óngernumster Susan Wojcicki sjtörf op 56-jäörige laeftied aan de lóngkanker.

9 augustus

• Zuud-Amerika: e vleegmesjien sjtort denaer kortbie Vinhedo, get ten noordweste van São Paulo in Brazilië. Alle 61 inzittende kómme daobie óm 't laeve.
• Oes-Europa: Oekraïense troepe valle Róssische troepe aan op 't Kinboern-sjiereilandj, wat saer 't begin van de invasie in 2022 bezat waert.

7 augustus

• Duutsjlandj: in Kröv, inne Duutsje deilsjtaat Rienland-Palts, sjtort e hotel in. Daobie valle twie doeje en zeve gewönje.

6 augustus

• Politiek, Zuud-Azië: in Bangladesh waert eine daag nao 't aaftraeje van premier Sheikh Hasina en 'n periode van gewelddadige demonstraties 't parlement óntbónje. Bankier en nobelprieswinnaer Muhammad Yunus geit 'n interim-regering leije.
• Oes-Europa: Oekraïense troepe valle de Róssische regio Koersk aan mit gróndtroepe en gepantserde veurtuger. Ze numme versjillende dörpkes in en bezette ouch 't sjtedje Soedzja.

4 augustus

• Sjport: Feyenoord pak de Johan Cruijffsjaol door mit 4-4 en 4-2 in penanties te winne van PSV.

3 augustus

• Natuur & milieu, Belsj Limburg: in Belsj Limburg waere 29.000 boumkwakkers geteld. De populatie haet zich saer de millenniumwisseling hersjteld door de aanlèk en 't hersjtel van gesjikde laefgebede. 't Bieske waert daomit nimmie mit oetsjterve bedreig.
• Oes-Afrika: bie versjillende aansjlaeg op e hotel inne Somalische huidsjtad Mogadishu valle zikker 37 doeje en versjillende gewónje. De aansjlaeg waere opgeëis door Al-Shabaab.

1 augustus

• Europa algemein, Noord-Amerika: oppe lóchhave van Ankara vingk de groetste gevangeneruul plaats saer 't einde van de Kaje Krieg. Róslandj en Wit-Róslandj laote zèsteen gevangene vrie, dewiel de VS, Duutsjlandj, Pole, Sjlovenië en Noorwege ach gevangene en twie minderjäörige vrielaote.

juli

31 juli

• Midde-Oeste: bie 'ne Israelische lóchaanval inne Iranese huidsjtad Teheran kump Ismail Haniyeh, de hoegste leijer van Hamas, óm 't laeve.

30 juli

• Midde-Oeste: bie 'ne Israelische lóchaanval inne Libanese huidsjtad Beiroet kump Fuad Shukr, 'ne hoeggeplaatsde Hezbollahcommandant, óm 't laeve. Hae waert verantwoordelik gehaje veur de raketaanval op kinger in Majdal Sjams, oppe Golanhuuegde.

29 juli

• Vereinig Keuninkriek: inne Ingelse sjtad Southport, get ten noorde van Liverpool, zint drie kinjer euverleje bie e sjtaekincident. Ach anger kinjer zint gewóndj geraak. De 17-jäörige verdachte is opgepak.
• Politiek, Zuud-Amerika: bie verkezinge in Venezuela geuf 't óndutelikheid euver de oetsjlaag. Zoewaal zittend prizzedent Nicolás Maduro es oppositiekandidaat Edmundo González claime de euverwinning. De autocratische Maduro waert aevel door de keescommsissie oetgeroepe tot winnaar mit 51 procent van de sjtömme. 't Geuf sjterke twiefels euver de geldigheid van de oetsjlaag.

27 juli

• Midde-Oeste: bie 'ne raketaanval op 't Druzische dörp Majdal Sjams op de door Israel gecontroleerde Golanhuuegde valle 12 doeje. Israel helt Hezbollah verantwoordelik veur de aanval.
• Kóns en cultuur, Zuud-Europa: De Via Appia waert door UNESCO op de welterfgoodlies gezat.
• Kóns en cultuur: D'n Duutsje componis Wolfgang Rihm sjtörf op 72-jäörige laeftied.

26 juli

• Frankriek: in aanloup nao de Olympische Sjpeule in Paries is 't sjpoor op veer plekke in Frankriek doelwit van 'ne gecoördineerde sabotagepoging. Vöäl treine valle oet. De verdachte kump oet e extreemlinks milieu.
• Noord- en Midde-Amerika: De Amerikaanse pelissie in El Paso, Texas pak twie leijers van 't beröchte Sinaloa-drugskartel op. 't Geit óm Ismael "El Mayo" Zambada en de zoon van ziene veurganger Joaquín Guzmán, baeter bekindj es El Chapo. Ze waere verdach van groetsjalige drugssjmókkel nao de VS

24 juli

• Sjport: In Paries beginne de Olympische Sjpele.

21 juli

• Sjport, Frankriek: De Sjloveen Tadej Pogačar wintj de Tour de France.
• Politiek, Vereinigde Sjtaote: Joe Biden trèk zich trök es kandidaat veur de prizzedentsverkezinge.

20 juli

• Midde-Oeste: Israel veurt 'ne lóchaanval oet oppe have vanne Jemenitische sjtad Hodeida, wat in henj van de Houthi's is. Daobie valle drie doeje en 90 gewónje. 't Geit óm 'n wraakactie op de drone-aanval op Tel Aviv.

19 juli

• Midde-Oeste: de houthi's claime 'ne drone-aanval Tel Aviv in Israel, woebie eine man óm 't laeve kump en teen luuj gewóndj rake. 't Is de ierste succesvolle aanval van de Jemenitische terreurgroop op de sjtaat Israel.

18 juli

• Politiek, Midde-Oeste: 'n Mierderheid van de Knesset, 't parlement van Israel, sjtump taege de vestiging van 'ne Palestiense Sjtaat ten weste van de Jordaan.

14 juli

• Sjport, Europa algemein: Sjpanje wintj 't Europees kampioensjap hierevoetbal 2024 door in de finaal mit 2-1 taege Ingelandj te sjpele.

13 juli

• Politiek, Vereinigde Sjtaote: tiedes 'n campagnebiejeinkóms in Pennsylvania raak prizzedentskandidaat Donald Trump gewóndj aan zien rechteroer wie 'ne 20-jäörige man 't vuur op 'm äöpent. De sjötter waert gedoed en in 't publiek kump eine persoen óm 't laeve, twie rake gewóndj.
• Midde-Oeste: bie 'ne Israelische lóchaanval Gaza-sjtad valle volges 't Gazaans gezóndheidsministerie, wat ónger leijing van Hamas sjteit, 91 doeje en 300 gewónje. Doelwit is Hamas-leijer Mohammed Deif, dae verantwoordelik waert gehaje veur de terroristische aanvalle op Israel van 7 oktober 2023. Óndutelik is of hae bie de lóchaanval óm 't laeve is gekómme of gewóndj is geraak.

12 juli

• Kóns en cultuur, Nederlandj: jeugbeuksjriefster Tonke Dragt, bekindj van ónger mie de kingerroman De brief voor de koning, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

9 juli

• Europa algemein, Weitesjap: de Ariane 6 waert succesvol gelanceerd. Daomit kump 't Europees ruumdevaartsprogram weer op gank.

8 juli

• Oes-Europa: bie Róssische raketaanvalle op versjillende Oekraïense sjtaej valle 36 doeje en 140 gewónje. Ónger mie e kingerkrankehoes woort geraak.

7 juli

• Politiek, Frankriek: 't Links blok Nouveau Front Populaire wintj de twiede rónde van de vervreugde parlementsverkezinge (180 bis 215 zedele). Macrons liberaal alliantie Ensemble kump op de twiede plaats (150 bis 180 zedele) en 't Rassemblement National van Marine Le Pen op de derde (120 bis 150 zedele).

4 juli

• Politiek, Vereinig Keuninkriek: Bie verkezinge veur 't Liegerhoes book de Arbeierspartie 'n mónstereuverwinning. De regerende Conservatieve Partie behaolt waorsjienelik häör sjlechste rizzeltaat oets.

3 juli

• Sjport, Europa algemein: Mark Cavendish pak zien 35e euverwinning in 'n etap in de Runj van Frankriek. Hae brik daomit 't record van Eddy Merckx.

2 juli

• Politiek, Nederlandj: 't kabbinèt-Schoof weurt beëidig.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever en lètterkónjige Wim Hazeu sjtörf op 84-jäörige laeftied aan ALS.

1 juli

• Kóns en cultuur, Zuudoes-Europa: de Albanese sjriever Ismail Kadare sjtörf op 88-jäörige laeftied.

juni

• Natuur & milieu, Midde-Oeste: bie de hadj in Mekka (Saoedi-Arabië) sjtörve 1300 luuj ane gevolge vanne hitte inne regio.

30 juni

• Nederlands Limburg/Belsj/Duutsjlandj: D'n ierste Drielenjertrein veurt van Aoke euver Mestreech nao Luuk.
• Politiek, Frankriek: 't Extreemrechs Rassemblement National wintj de vervreugde parlemèntsverkezinge.

26 juni

• Politiek, Nederlandj: Mark Rutte, d'n demissionaire premier van Nederlandj, weurt formeel beneump tot de nuje secretair-generaal van de NAVO. Hae geit die functie per 1 oktober bekleie.
• Politiek, Zuud-Amerika: in Bolivia kump e gedeilte van 't leger ónger leijing van ginneraal Juan José Zúñiga in opsjtand en probeert daobie zittend prizzedent Luis Arce aaf te zette, wat aevel neet lök. Zúñiga woort daonao gearresteerd.

25 juni

• Sjport, Nederlandj: De KNVB pak SBV Vitesse häör proflicentie aaf. Hiedoor maag de voetbalclub kómmend sezoen neet in de Ierste Devisie sjpele.
• Wetensjap: 't Chinees ruumdetuug Chang'e-6 kump op Aerd trök mit e bojemmónster van d'n achterkantj van de maon.

23 juni

• Oes-Europa: bie versjillende aansjlaeg op 'n synagoog, e pelissiebureau en twie kerke inne sjtaej Derbent en Machatsjkala inne zujelike Róssische regio Dagestan valle twintig doeje, woe-ónger vieftien pelissie-agente, eine preester en veer börgers.

22 juni

• Kóns en cultuur, Midde-Oeste: archeologe vinje inne Middellandse Zie veure kös van Israel e 3.300 jaor aad sjip mit aerdewerke kroeke, woevan de meiste nog intak zin. Veur zoewied bekind is dit 't aadste sjeepswrak oets.

20 juni

• Kóns en cultuur: De Canadesen acteur Donald Sutherland sjtörf op 88-jäörige laeftied.

19 juni

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever Jan Cremer sjtörf op 84-jäörige laeftied.

14 juni

• Afrika: Nao 't sjlete van 'n coalitie mit ónger mie de Democratische Alliantie weurt Cyril Ramaphosa herkoze es presidentj van Zuud-Afrika.

12 juni

• Nederlandj, Kóns en cultuur: In Haarlem begintj 't perces taege rapper Ali B. Hae weurt verdach van verkrachting en aanrenjing.
• Nederlandj: De rechter deit oetsjpraok in 't perces róndj de maord op Peter R. de Vries. Twie verdachte kriege 28 jaor gevangenis, van de angere waeren 'rs drie vriegesjpraoke.

11 juni

• Kóns en cultuur: De Franse zengeres Françoise Hardy sjtörf op 80-jäörige laeftied aan de kaelkanker.

10 juni

• Midde-Afrika: bie versjillende aanvalle op dörpkes in 't oeste van Congo vermoorde leje vanne jihadistische terreurbeweging ADF mie es 80 luuj. De ADF is gelieerd aan IS en väöl militante kómme oet buurlandj Oeganda.

9 juni

• Politiek, Europa algemein: Bie de Europese verkezinge blief de centrumrechse Europese Voukspartie de groetste fractie. De liberaal fractie Renew Europe en de Europese Greune Partie verleze väöl zedele. De nationalistisch-rechse fractie Identiteit en Democratie wintj in groete deile van Europa, ónger anger door de wins van 't Rassemblement National van Marine Le Pen in Frankriek en de Alternative für Deutschland. In Nederlandj waert GroenLinks-PvdA mit 8 zedele de groetste fractie, gevolg door de PVV mit 6 zedele.
• Belsj: Bie algemein verkezinge blief in Vlaandere de N-VA de groetste partie, dewiel in Wallonië de centrumrechse partieë MR en Les Engagés sjterk winne.
• Sjport: Carlos Alcaraz wintj Roland Garros bie de mansluuj door de finaal in vief sets (3-6, 6-5, 7-6, 1-6, 2-6) te winne van Alexander Zverev.

8 juni

• Midde-Oeste: Inne Gazasjtroek waere veer Israelische giezelaers bevried door 't Israelisch leger. Daobei sjtörve minder es 100 bis mie es 200 luuj.
• Nederlands Limburg: In de Maas beej Lóm wuurt 'n lichaam gevónde. 't Betröf 't liek van 'ne 21-jäörige Pruus oet Nettetal, dae same mit 'ne 22-jäörige plaatsgenoot veurige waek zóndaag vanaaf de Maaskade in Venlo in 't water spróng um 'ne mobiel te redde dae in 't water waas gevalle. 't Lichaam van de 22-jäörige man woort d'n daag d'rveur gevónde in de Maas ter huuegte van Grevors.
• Sjport: Iga Świątek wintj Roland Garros bie de vrouwluuj door in twie sets (6-2-, 6-1) te winne van Jasmine Paolini.

7 juni

• Weitesjap: D'n Amerikaansen astronaut William Anders, dae in 1968 mitdeeg aan de Apollo 8-missie, kump op 90-jäörige laeftied óm in e vleegtuugóngelök.

5 juni

• Oes-Afrika: ca. 100 luuj in 't dörpke Wad an Nora inne Soedanese regio Al-Jazirah waere vermoord door de paramilitair organisatie RSF.

3 juni

• Politiek, Midde-Amerika: Claudia Sheinbaum wintj mit 55 bis 60 procent van de sjtömme de Mexicaanse prizzedentsverkezinge. Ze is doamit de ierste vrouwelike prizzedent van 't landj.

1 juni

• Sjport: Real Madrid wintj veur de vieftiende kier de UEFA Champions League door mit 2-0 van Borussia Dortmund te winne.

mei

• Natuur & milieu, Wes-Europa, 16 mei-17 mei: zjwaore raegeval en watereuverlas in de Duutsje deilsjtaat Saarland, 't noordoeste van Frankriek, Luxemburg, inne Ardenne en inne Voersjtreek. In 't zude van Nederlands Limburg goof 't ouch euverlas, meh bleef de sja beperk.
• Natuur & milieu, Oes-Afrika: zjwaore raegeval en euversjtruiminge in Kenia mit 169 doeje en 91 vermisde es gevolg.

30 mei

• Vereinigde Sjtaote: 'ne Jury verklaort Donald Trump sjöljig aan 't betaole van zwieggeld aan pornoactries Stormy Daniels.

29 mei

• Sjport: De Nederlands-Limbörgse ruter Arjen Theeuwissen (zilver op de Olympische Sjpaele van 2000) sjtörf op 53-jäörige laeftied.
• Sjport: Olympiakos Piraeus wintj de Europa Conference League door mit 1-0 te winne van Fiorentina.

28 mei

• Europa algemein, Midde-Oeste: Sjpanje, Noorwege en Ierlandj erkenne Palestina.

25 mei

• Kóns en cultuur: Cabaretier Youp van 't Hek sjpeelt zien lèste veursjtèlling oets in 't Amsterdams Theater Carré.

24 mei

• Natuur & milieu, Oceanië: Bie 'n aerdversjuving in Papoea-Nuuj-Guinea kómme zeker 2.000 luuj óm.

22 mei

• Sjport: Atalanta Bergamo wintj de UEFA Europa League door mit 3-0 te winne van Bayer Leverkusen.

19 mei

• Sjport: In Riyaad (Saoedi-Arabië) bókse Oleksandr Oesyk en Tyson Fury taegenein in wat 't "gevech van de iew" weurt geneump. Oesyk wintj 't gevech op punte.
• Midde-Oeste: D'n Iraanse presidentj Ebrahim Raisi (63) en ziene minister van boetelandjse zakes Hossein Amir-Abdollahian (60) kómme óm in 'nen helikoptercrash kortbie de grens mit Azerbeidzjan.

16 mei

• Sjport, Belsj: Voetbalclub KV Oostenende vreug e faillissemènt aan.
• Duutsjlandj: bie 'n explosie in 'n kiosk in Düsseldörp valle drie doeje en 16 gewónje.

15 mei

• Politiek, Nederlandj: De óngerhanjelaere van PVV, BBB, VVD en NSC kómme mit e regeerakkaord.
• Politiek, Midde-Europa: De Sjlowaakse premier Robert Fico weurt denaergesjaote.

14 mei

• Kóns en cultuur, Nederlandj: De Nederlandse cabaretier George Groot sjtörf op 82-jäörige laeftied.

13 mei

• Kóns en cultuur, Noord-Amerika: De Canadese sjriefster Alice Munroe (Nobelpries in de Literatuur 2013) sjtörf op 92-jäörige laeftied.

12 mei

• Kóns en cultuur, Noord-Amerika: D'n Amerikaanse saxofonis David Sanborn sjtörf op 78-jäörige laeftied.

11 mei

• Kóns en cultuur, Europa algemein: Nemo wintj veur Zjwitserlandj 't Eurovisie Songfestival in Malmö mit 't leedje The code. De editie waor óntseerd door versjillende incidente, wo-ónger de oetzunjerlike oetsjleting van de Nederlandse inzenjing Joost Klein.
• Sjport: FC Twente weurt kampioen voetbal bie de vrouwluuj.

10 mei

• Oes-Europa: Róssische troepe valle opnuuj de regio Charkiv aan vanoet 't noorde.

9 mei

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse rezjisseur Roger Corman, veural bekèndj óm zien b-films, sjtörf op 98-jäörige laeftied.

8 mei

• Nederlands Limburg: De rechbank in Remunj verbeujt 't gebroek van landjboewgif bie de teelt van lelies in de buurt van 'n woenwiek in Zaerem.

7 mei

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse producentj Steve Albini, pioneer van 't grunge-geluid, sjtörf op 61-jäörige laedftied.

6 mei

• Midde-Oeste: 't Israelisch leger vèlt de sjtad Rafah binne inne zujelike Gazasjtrook.

4 mei

• Kóns en cultuur: Madonna gief op 't sjtrandj van Copacabana (Rio de Janeiro) e konzaer veur 1,6 miljón luuj. Dit maak 't eint van de groetste konzaers oets gegaeve.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse sjèlder Frank Stella sjtörf op 87-jäörige laeftied aan lymfeklierkanker.

2 mei

• Sjport: De Nederlandse kunssjaatsster Sjoukje Dijkstra sjtörf op 82-jäörige laeftied.

april

• Natuur & milieu, Zuud-Azië: zjwaore raegeval in Pakistan mit 143 doeje es gevolg.
• Natuur & milieu, Midde-Oeste: zeldzaam zjwaore raegeval en euversjtruiminge inne regio róndj de Perzische Golf. 33 luuj kómme hiebie óm 't laeve. Veural Oman waert hel getroffe.
• Natuur & milieu, Oes-Europa, Centraal-Azië: zjwaor euversjtruiminge inne regio róndj Orsk (Róslandj) en 't noordweste van Kazachstan. 8 luuj kómme hiebie óm 't laeve.

30 april

• Politiek, Midde-Amerika: de presidentiële euverganksraod van Haïti wies veurmalig sjportminister Fritz Belizaire es nuje premier aan. Hae krieg de taak óm de orde en veiligheid in 't door bendegeweld geteisterde landj te hersjtelle.

29 april

• Oes-Europa: bie opgravinge in 't hoes van nazi-kopsjtök Hermann Göring in de Wolfsschanze bie Kętrzyn (veurmalig Oes-Pruse) waere vief skelette óntdek.

27 april

• Centraal-Europa: In Murnau (inne Duutsje deilsjtaat Beiere) waere twie Oekraïners doedgesjtoke. De verdachte, 'ne 57-jäörige Rós, waert opgepak. Volges de Oekraïense autoriteite zint de sjlachoffersj revaliderende militaire.

21 april

• Sjport: Grace Brown wintj Luuk-Bastenake-Luuk bie de vrouwluuj, en Tadej Pogačar bie de mansluuj.
• Sjport: Feyenoord wintj de KNVB-baeker door in de finaal mit 1-0 van NEC te winne.

20 april

• Politiek, Noord-Amerika: 't Amerikaans Hoes van Aafgevaerdigde geit akkoord mit e sjteunpakket van 61 miljard dollar (ca. 57 miljard euro) veur de Oekraïne.

19 april

• Weitesjap: D'n Amerikaanse filosoof Daniel Dennett sjtörf op 82-jäörige laeftied aan longprobleme.

17 april

• Sjport: Stephen Williams wintj de Welzje Piel bie de mansluuj, en Katarzyna Niewiadoma wintj bie de vrouwluuj.
• Oes-Europa: 'n Róssische militair basis bie Dzjankoj oppe Krim waert aangevalle mit ATACMS-rakette. Oekraïne haet d'n aanval opgeëis. Bie d'n aanval woorte volges de Oekraïense sjtriedkrachte ónger mie veer S-400-lóchaafweerinstallaties vernetig.

16 april

• Kóns en cultuur, Noord-Europa: 't Børsen-geboew inne Daense huidsjtad Kopenhage sjteit in brandj. E aantal kónswerke waert gered en nemes raak gewóndj. E groet gedeilte van 't iconische geboew geit aevel verlore.

14 april

• Midde-Oeste: Iran lanceert diverse lóchaanvalle op Israël mit rakètte en drones es vergelding veur 'ne lóchaanval oppe Iraanse ambassade in Damascus op 1 april. Volges de Israelische sjtriedkrachte woorte wiedoet de meiste drones en rakètte oete lóch gehaold. 'n lóchmachbasis is leech besjadig geraak. 32 persoene rake gewóndj, woevan eine ernstig. 't Is de ierste kier det Iran 'ne direkte aanval oetveurt op Israelisch gróndjgebeed.
• Sjport: De Nederlenjer Abdi Nageeye wintj de Marathon van Rotterdam in 2:04:43, e nuuj Nederlands record.
• Sjport: Marianne Vos wint de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en Tom Pidcock bie de mansluuj.
• Sjport: Bayer 04 Leverkusen weurt veur 't iers kampión voetbal van Duutsjlandj. Hiemit kump ouch 'n èndj aan 'n serie van ilf opeinvolgende kampiónsjappe veur FC Bayern München.

12 april

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse mode-óntwerper Roberto Cavalli sjtörf op 83-jäörige laeftied.

10 april

• Sjport: D'n Amerikaansen American footballer en acteur O.J. Simpson sjtörf op 76-jäörige laeftied.

9 april

• Europa algemein: 't Europees Hof veur de Rechte van de Mins in Sjtraasburg kump tot de conclusie det de Zjwitserse sjtaat inkel minserechte haet gesjonde, ómdet e neet genoog deit taege klimaatverangering. 't Is de iersjte zaak woe-in dees vraog behandeld waert. De oetsjpraok van 't hof haet meugelik groete gevolge; ze kènt e precedent sjeppe veur vergeliekbaar rechszake en wiejer is ze bindend.
• Weitesjap, Nederlands Limburg: Wetensjappers vaan de Universiteit vaan Mestreech oontdèkke wie 'nen eineiëgen twieling oontsteit.

8 april

• Nederlandj: In Arnhem begintj de zaak taege zeve verdachte die betrokke zouwe zin gewaes bie 't versjtrekke van Middel X, 'n poejer woemit me zelfmoord kènt plege. Twie verdachte zint aad-besjtuursleje vanne Coöperatie Laatste Wil.
• Ikkenomie, Belsj: Bösboewer Van Hool oet Koningshooikt (sjtad Lier) weurt failliet verklaord. VDL nump e deil van 't bedrief euver, mae ouch daobie is mer 'n fractie van de jobs gerèd.
• Weitesjap: De Britse natuurkóndige Peter Higgs sjtörf op 94-jäörige laeftied.

7 april

• Sjport: Mathieu van der Poel wintj Paries-Roubaix bie de mansluuj.

6 april

• Sjport: Lotte Kopecky wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.

5 april

• Oes-Europa: bie 'nen Oekraïense drone-aanval op e militair vleegveld in Morozovsk inne Róssische regio Rostov waere zes gevechtsvleegtuger vernetig. Twintig luuj waere daobie doedgemaak of rake gewóndj.

3 april

• Natuur & milieu, Oes-Azië: inne oestelike Taiwanese sjtad Hualien vèntj 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 7,4 op de MM-sjaal plaats. Daobie valle 13 doeje en 1145 gewónje.

2 april

• Kóns en cultuur: De Guadeloups-Franse sjriefster Maryse Condé sjtörf op 90-jäörige laeftied.

1 april

• Mide Oeste: Bie 'ne Israelische 'ne lóchaanval oppe Iraanse ambassade in Damascus kómme 16 luuj óm 't laeve, woe-ónger 'ne hoeggeplaatsde militair vanne Quds-bridgade (sjpeciaal einheid).

miert

• Noord-Amerika, Europa algemein: groetsjalige NAVO-oefening in Europa. 90.000 militaire oet 32 lenj doon mèt.
• Midde-Oeste, 19 fibberwarie-huuj: Frankriek, Duutsjlandj, Griekelandj en Italië vorme 'n Europees coalitie veur handelssjeper oppe Roej Zie bie Jeme te besjerme (Operation Aspides). Angers es de Brits-Amerikaanse operatie (Operation Prosperity Guardian) is dees missie defensief en waere gein Houthi-doele aangevalle.

31 miert

• Sjport: Mathieu van der Poel wint de Runj van Vlaandere bie de mansluuj, en Elisa Longo Borghini wintj bie de vrouwluuj.

27 miert

• Sjport: Matteo Jorgenson wintj Dwars door Vlaanderen bie de mansluuj. Marianne Vos wintj bie de vrouwluuj.
• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse politicus Joe Lieberman sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Weitesjap: D'n Amerikaanse psycholoog en ikkenoom Daniel Kahneman (Nobelpries 2002) sjtörf op 90-jäörige laeftied.

26 miert

• Noord-Amerika: Inne Amerikaanse sjtad Baltimore (Maryland) is 'n brök ingesjtort nao 'n aanvaring mit e groet vrachsjip. Twie luuj kóste waere gered, zès vermisde zint dinkelik óm 't laeve gekómme.

25 miert

• Politiek, Wes-Afrika: Oppositiekandidaat Bassirou Diomaye Faye wintj de Senegalese prizzedentsverkezinge mit 53,7% van de sjtömme en versjleit zinne taegesjtander Amadou Ba (36,2%), dae premier waor inne regering van aaftraejend prizzedent Macky Sall.

24 miert

• Kóns en cultuur: D'n Hongaarsen dirizjent en componis Péter Eötvös sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse rapper Def Rhymz sjtörf op 53-jäörige laeftied aan hertprobleme.
• Sjport: Mads Pedersen wintj Gent-Wevelgem.

23 miert

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse pianis Maurizio Pollini sjtörf op 82-jäörige laeftied.

22 miert

• Oes-Europa: In Krasnogorsk, 'n veursjtad van Moskou, weurt 'nen aansjlaag geplaeg op 'n konzaerzaal, woebie zeker 115 luuj óm 't laeve kómme en 145 luuj gewóndj rake. D'n Afghaansen tak van IS eis d'n aansjlaag op.
• Sjport: 't Vrouwluujèlftal van Fortuna Zitterd versjleit Telstar mit 8-0. Tessa Wullaert sjcoort zeve kier en zèt daomit e record denaer.

20 miert

• Zuudoes-Azië: Vo Van Thuong, de presidentj van Vietnam, weurt óm e corruptiesjendal tot aaftraeje gedwónge.

17 miert

• Politiek, Oes-Europa: Vladimir Poetin wintj volges de Róssische keesraod mit zeker 87 procent van de sjtömme de Róssische prizzedentsverkezinge.

16 miert

• Sjport: Jasper Philipsen wintj Milaan-San Remo.

14 miert

• Belsj: e peleton van 't veerde Belsje zjeniebataljon van Amay (Provincie Luuk) waert opgeheve naodat ónger mie ernstig wangedraag aan 't leech is gekómme.
• Weitesjap: De Nederlandse primatoloog Frans de Waal sjtörf op 75-jäörige laeftied aan maagkanker.

13 miert

• Nederlandj: Geert Wilders geuf zien ambitie veur premier van Nederlandj te waere op. Es leier van de groetste partie (PVV) waor hae de logische kandidaat.

12 miert

• Oes-Europa: Róssische milities sjtaeke vanoet de Oekraïne de grens euver en rake in gevech mit 't Róssisch leger. De militante höbbe nao eige zègke e dörpke inne regio Koersk ingenome.
• Belsj: D'n extreemrechsen activis Dries Van Langenhove weurt tot ei jaor celsjtraof veroerdeild óm racisme en negationisme.

11 miert

• Kóns en cultuur: Tom Lanoye krieg de Pries van de Nederlandse Lèttere toegekèndj.

10 miert

• Politiek, Zuud-Europa: de centrumrechtse Democratische Alliantie wintj mit 29,49 procent van de sjtömme de Portugese parlementsverkezinge. De Socialistische Partie waert twiede en kump oet op 28,66 procent. De rechs-populistische partie Chega eindig op 18 procent en waert derde.
• Kóns en cultuur: Op de 96e oetreiking van de Academy Awards wintj Oppenheimer de pries veur bèste film. Cillian Murphy en Emma Stone waere bèste acteur en actries.
• Sjport: De Tirreno-Adriatico weurt gewonne door d'n Daen Jonas Vingegaard.
• Sjport: Paries-Nice weurt gewonne door d'n Amerikaan Matteo Jorgenson.

9 miert

• Politiek, Wes-Europa: 'n Mierderheid van de Iere sjtömp in e referendum taege de aanpassing van de Ierse Gróndjwet. De Ierse premier Varadkar wilde twie amandemente doorveure, woe-in ónger anger sjteit dat ouch anger relaties es 't huwelik de basis veur 't gezin zouwe kinne zie.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse popzenger Eric Carmen sjtörf op 74-jäörige laeftied.

7 miert

• Politiek, Naord-Europa: Zjwede kump officieel bie de NAVO.

6 miert

• Midde-Oeste: bie ne raketaanval van Houthi-rebelle op e sjip veure kós van Jeme kómme drie luuj óm 't laeve.

5 miert

• Oes-Europa: bie 'nen aanval mit marien drones bie de sjtraot van Kertsj ane oeskant vanne Krim waert 't Róssisch patrouillesjip Sergej Kotov tot zinke gebrach.
• Midde-Amerika: gewapende bendes besjtorme de lóchhave vanne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince.
• Centraal-Europa: Bie de Teslafabriek kórtbie Berlien vèlt de sjtroum oet es gevolg van brandjsjtichting. De extreemlinkse Vulkangruppe haet d'n aansjlaag opgeëis.

4 miert

• Centraal-Europa: 'n Bewaffnete vrauw versjanst zisj in e sjpitaal in Oche. Ze wead dursj de pliese mit sjusse jesjtopt.
• Centraal-Europa: bie 'ne brandj in e bejaardetehoes in 't Duutsje Bedburg-Hau, neet wied van Gennep en Nijmege, kómme veer luuj óm 't laeve. Ouch valle 24 gewónje.
• Sjport: De Nederlandse voetballer en traineur Kees Rijvers sjtörf op 97-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

3 miert

• Wes-Afrika: in 't noorde van Burkina Faso waere drie dörper aangevalle door ónbekinde sjötters. Daobie waere meugelik 170 luuj doedgemaak.
• Midde-Amerika: Inne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince valle gewapende bendes de groete gevangenis van 't landj aan. Väöl gedetineerde óntsjnappe, woe-ónger wichtige bendeleje. Ouch waere luuj doedgemaak.

2 miert

• Nederlands Limburg, kóns en cultuur: In 't kader van 't projek "Heel Heerlen graaft" woeëde seër d'r september veurig joar mieë es 8500 artefakte oet vuurnamelig de Romeinse Tied gevónge.
• Sjport: Tadej Pogačar wintj de Strade Bianche bie de mansluuj. Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

1 miert

• Politiek, Centraal- en Oes-Europa: Róslandj publiceert e aafgeloesterd gesjprek vanne Duutsje lóchmach. 't Gesjprek ging euver de lievering van Taurus-kruutsrakette veur 't Oekraïens leger.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse mode-óntwerpster Iris Apfel sjtörf op 102-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Japanse sjtripteikenaer Akira Toriyama (veural bekèndj van de serie Dragon Ball) sjtörf op 68-jäörige laeftied aan 'n acute harrebleujing.

fibberwarie

• Midde-Oeste, 19 fibberwarie-huuj: Frankriek, Duutsjlandj, Griekelandj en Italië vorme 'n Europees coalitie veur handelssjeper oppe Roej Zie bie Jeme te besjerme (Operation Aspides). Angers es de Brits-Amerikaanse operatie (Operation Prosperity Guardian) is dees missie defensief en waere gein Houthi-doele aangevalle.
• Nederlands Limburg, politiek, sjport: In de raod van Vols weurt e veursjtèl besjpraoke óm amateurkoerse in de gemeinte te verbeje of te bepèrke.
• Natuur & milieu, Zuud-Amerika: bie bósbrenj inne Chileense regio Valparaíso valle zeker 131 doeje.
• Zuud-Amerika: ónrös in Ecuador door bendegeweld.
• Wes-Europa, medio jannewarie-huuj: boereproteste op 't Belsj en in Frankriek.
• Politiek, Duutsjland: groetsjalige demonstraties taege de AfD en rechsextremisme in 't algemein.

27 fibberwarie

• Nederlandj: Crimmeneel Ridouan Taghi krieg in 't Marengoperces 'n laeveslang gevangenissjtraof opgelag veur de opdrach tot zès liquidaties.
• Centraal-Europa: RAF-terroriste Daniela Klette waert opgepak inne Duutsje huidsjtad Berlien. Ze waert ónger mie verdach van zes roufeuvervalle. Ouch 'ne twiede verdachte waert gearresteerd.

26 fibberwarie

• Politiek, Centraal-Europa, Noord-Europa: 't Hongaars parlement sjtömp in mit 't NAVO-lidmaatsjap van Zjwede. Daomit kènt 't Scandinavische landj toetraeje tot 't bondgenootsjap.
• Nederlandj, kóns en cultuur: ane zuudkantj van 't veurmalige Noord-Hollandse eilandj Marke waere reste van 'ne terp gevónje. De terp woort inne 18e iew verzjwolge door de Zujerzie.
• Vereinig Keuninkriek: De Britse bankier Jacob Rothschild sjtörf op 87-jäörige laeftied.

25 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse gangsterrapper Bigidagoe (Denzel Silos) weurt op 26-jäörige laeftied doedgesjote.
• Sjport: Wout Van Aert wintj Kuurne-Brussel-Kuurne.

24 fibberwarie

• Sjport: Jan Tratnik wintj Omloop Het Nieuwsblad bie de mansluuj, en Marianne Vos wintj bie de vrouwluuj.
• Kóns en cultuur: De Canadesen acteur Kenneth Mitchell sjtörf op 49-jäörige laeftied aan ALS.

23 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriefster Kim Moelands sjtörf op 48-jäörige laeftied aan tejsjliemkrenkde.

22 fibberwarie

• Centraal-Europa, politiek: Duutsjlandj legaliseert recreatief gebroek van cannabis.
• Centraal-Europa: De Oesteriekse aad-bondskanseleer Sebastian Kurz waert veroerdeild tot 'n veurwaerdelike celsjtraof van 8 maonde waeges meineid.
• Zuud-Europa: bie 'ne flatbrandj inne Oes-Sjpaanse sjtad Valencia valle zeker 10 doeje. -

20 fibberwarie

• Sjport: D'n Duutsje voetballer Andreas Brehme sjtörf op 63-jäörige laeftied aan 'nen hertsjtilsjtandj.
• Oes-Europa: bie 'ne Oekraïense raketaanval op e militair oefeterrein in bezet gebeed inne oblas Donetsk waere 65 Róssische militaire doedgemaak.

17 fibberwarie

• Oes-Europa: 't Oekraïens leger trek zich truuk oet Avdiivka. Róssische troepe neme de sjtad in.
• Nederlandj: In Den Haag löp 'n confrontatie tösje veur- en taegesjtenjers van 't Eritrees rezjiem compleet oet de handj. 't Geweld en de materieel sjaoj zeen óngezeen.

16 fibberwarie

• Oes-Europa: De Róssische politicus Aleksej Navalni kump óm in e sjtraofkamp.
• Nederlands Limburg, Economie: NedCar sjtop mit de productie van auto's. Officieel geit 't febrik neet toe.

15 fibberwarie

• Zuud-Europa: Griekelandj legaliseert 't homohuwelik.

14 fibberwarie

• Oes-Europa: bie 'nen aanval mit marien drones inne Zjwarte Zie kórtbie de Krim waert 't Róssisch landingssjip Caesar Kunikov tot zinke gebrach.

13 fibberwarie

• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: In Venlo wuuert de boerebroelof georganiseerd door de Molukse gemeinschap.

12 fibberwarie

• Belsj Limburg: bie e verkiersóngelök in Audsberge kump 'ne 20-jäörige man óm 't laeve. Drie luuj rake gewóndj.
• Politiek, Noord-Europa: De centrum-rechse kandidaat Alexander Stubb wint de Finse prizzedentsverkezinge.

11 fibberwarie

• Sjport: Ivoorkös wintj 't Afrikaans kampioensjap hierevoetbal door in 't finaal mit 2-1 van Nigeria te winne.
• Sjport: De Keniaansen atleet Kelvin Kiptum, waereldrecordhauwer op de marathon, kump op 24-jäörige laeftied óm bie 'n aanvaring.
• Sjport: De Kansas City Chiefs winne de 58e editie van de Super Bowl door San Francisco 49ers mit 25-22 te versjlaon.

10 fibberwarie

• Sjport: Qatar wintj 't Aziatisch kampioensjap hierevoetbal door in 't finaal mit 3-1 van Jordanië te winne.

9 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Japanse popzenger Damo Suzuki, veural bekèndj van de Duutsje band Can, sjtörf op 74-jäörige laeftied aan dermkanker.

7 fibberwarie

• Zuud- en Centraal-Azië: bie twie explosies inne Pakistaanse provincie Beloetsjistan valle zeker 26 doeje.

6 fibberwarie

• Nederlandj: 't NSC sjtap oet de óngerhanjelinge euver e rechs kabbinèt mit PVV, VVD en BBB; veurman Pieter Omtzigt zaet det de partie neet in zoe'n regering geit.
• Kóns en cultuur: De Japansen dirizjent Seiji Ozawa sjtörf op 88-jäörige laeftied aan de krenkde van Alzheimer.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse countryzenger Toby Keith sjtörf op 62-jäörige laeftied aan dermkanker.
• Zuud-Amerika: De Chileense politicus Sebastián Piñera kump op 74-jäörige laeftied óm in 'nen helikoptercrash.

5 fibberwarie

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Dries van Agt (KVP, CDA), premier vam 1977 tot 1982, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

4 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse radio-deejay Jan van Veen, veural bekèndj van 't program Candlelight, sjtörf op 79-jäörige laeftied.

3 fibberwarie

• Oes-Europa: bie 'ne raketaanval op de door Róslandj bezatte Oekraïense sjtad Lysytsjansk kómme zeker drie hoeëggeplaatsde separatiste vanne Volksrippebliek Loehansk óm 't laeve.
• Politiek, Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: Sinn Féin-politicus Michelle O'Neill waert beneump tot premier van Noord-Ierlandj. Daomit kump veur 't iers 'n rippeblikeinse aan de mach in 't landj.
• Zuud-Europa: Vittorio Emanuele, de lèste kroenprins van Italië, sjtörf op 86-jäörige laeftied in ballingsjap.

2 fibberwarie

• Midde-Oeste: bie Amerikaanse lóchaanvalle op versjillende militair doele in Irak en Syrië waere teentalle pro-Iraanse militante en meugelik ouch börgers doedgemaak. Teentalle luuj rake gewóndj en väöl militair doele waere vernetig. De aanvalle zint 'n vergelding veur de drone-aanval op Amerikaanse soldaote in Jordanië van veurige waek.

1 fibberwarie

• Politiek, Wes-Azië: Armenië sjlut zich aan bie 't Internationaal Sjtraofhof in Den Haag. Daomit verplich 't zich óm de Róssische prizzedentj Vladimir Poetin te arrestere. Dees gebeurtenis is teikenend veur de versjlechterde diplomatieke relatie tösje bei lenj. Wiejer probeert Armenië zich hiemit te besjerme taege nuuj militair ambities van Azerbeidzjan.
• Nederlands Limburg: In de Maas bie Kessel wuuert 'n lichaam gevónge.

jannewarie

• Zuud-Amerika: ónrös in Ecuador door bendegeweld.
• Wes-Europa, medio jannewarie-huuj: boereproteste op 't Belsj en in Frankrijk.
• Politiek, Duutsjland: groetsjalige demonstraties taege de AfD en rechsextremisme in 't algemein.
• Natuur & milieu, Wes-Europa, eind december-medio jannewarie: aanhajende raegeval in groete deile van Wes-Europa en hoegwater in deile van Noord- en Oes-Duutsjland.
• Midde-Oeste, 18 december-huuj: 'n internasjonaal coalitie ónger leijing vanne VS (Operation Prosperity Guardian) besjermp sjeper oppe Roej Zie bie Jeme.

31 jannewarie

• Nederlands Limburg: In de Maas beej Velde wuuert 'n lichaam gevónde.

30 jannewarie

• Politiek, Zuud- en Centraal-Azië: De Pakistaanse aad-premier Imran Khan waert veroerdeild tot teen jaor cel vanwaege 't lekke van sjtaatsgeheime.

29 jannewarie

• Nederlandj: bie 'n explosie in Rotterdam rake twie luuj gewóndj en kómme zeker drie persoene óm 't laeve.

28 jannewarie

• Belsj: bie e óngelök mit e vleegmesjien ter huuegde van Spa in de provincie Luuk kómme twie inzittende óm 't laeve.
• Midde-Oeste: bie 'ne drone-aanval op 'n militair basis in Jordanië waere drie Amerikaanse soldaote doedgemaak, 47 luuj rake gewóndj. Aanvalle op Amerikaanse militaire in 't Midde-Oeste kómme dökker veur saer 't begin van de oorlog in Gaza en Israel, meh dit is de ierste kier dat ouch soldaote zint ómgekómme. Achter de aanvalle zit de pro-Iraanse terreurorganisatie Islamitisch Verzet.
• Kóns en cultuur, Frankriek: milieuactiviste bekogele de Mona Lisa in 't Louvre in Paries mit sóp.
• Sjport: D'n Italiaan Jannik Sinner wintj d'n Australian Open door in vief sets (3-6 3-6 6-4 6-4 6-4) te winne van de Rus Dimitri Medvedev.

27 jannewarie

• Sjport: Aryna Sabalenka wintj Australian Open bie de vrouwluuj door in twie sets (6-3, 6-2) te winne van Zheng Qinwen.

26 jannewarie

• Midde-Oeste: versjillende leng sjtoppe tiedelik mit 't sjteune van de UNRWA, de VN-organisatie veur hölp aan Palestiene, vanwaege meugelike betrokkeheid bie de terroristische aansjlaeg in Israel op 7 oktober 2023.
• Midde-Oeste: In 'n door Zuud-Afrika aangesjpanne zaak reup 't internationaal Gerechshof in Den Haag Israel op óm 'n genocide op Palestiene inne Gazasjtrook te veurkómme. Hamas mót alle giezelaers vrielaote.

25 jannewarie

• Noord-Amerika: Inne Amerikaanse sjtaat Alabama waert Kenneth Eugene Smith, veroerdeild veur de moord op Elizabeth Sennett in 1989, geëxecuteerd door middel van sjtiksjtof. 't Is de ierste kier dat dees methode inne VS waert toegepas.

23 jannewarie

• Politiek, Wes-Azië, Noord-Europa: 't Törks parlement sjtömp in mit 't NAVO-lidmaatsjap van Zjwede.
• Kóns en cultuur: D'n Duutsje producentj Frank Farian, veural bekèndj es de man achter Boney M., sjtörf op 82-jäörige laeftied.

22 jannewarie

• Nederlands & Belsj Limburg, Kóns en Cultuur: "Limburgse vla" krieg 'ne besjermde sjtatus en waert door de EU officieel erkind es sjtreekproduk. Allein vla dae in Belsj of Nederlands Limburg gebakke is moog dae naam drage. Wiejer waere ónger mie eise gesjteld aan de receptuur.
• Midde-Oeste: in 't midde vanne Gazasjtrook kómme 21 Israelische soldaote óm 't laeve bie e incident woebie twie geboewe insjtorte es gevolg 'n explosie.
• Zuud-Azië: Premier Narendra Modi deit d'n Tempel van Ram in Ayodhya aop. De boew waor henjig ómsjtraeje, ónger mie ómdet 'r op de plaats van 'n aafgebrende moskee sjteit.
• Sjport: D'n Italiaanse voetballer Gigi Riva, nog ummer topsjcoorder van 't nationaal ilftal, sjtörf op 79-jäörige laeftied.

21 jannewarie

• Politiek, Noord-Amerika: Ron DeSantis sjtap oet de prizzedentsrace. Hae sjteunt Donald Trump in zien kandidatuur, dae väöl populairder is binne de Rippeblikeinse Partie.
• Sjport: De Brit Stephen Williams wintj de Tour Down Under.

20 jannewarie

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse regisseur Norman Jewison sjtörf op 97-jäörige laeftied.

19 jannewarie

• Weitesjap: de lander SLIM van 't Japanse ruumdevaartagentsjap JAXA maak 'n succesvol landing oppe maon. Japan is daomit 't viefde landj wat e ruumdevaartuug nao de maon bringk.
• Sjport: D'n Amerikaanse golver Jack Burke sjtörf op 100-jäörige laeftied.

18 jannewarie

• Zuud- en Centraal-Azië: Pakistan vèlt Beloetsjische separatisten aan in 't zuudoeste van Irak. Nege luuj kómme óm 't laeve. De aanval is 'n reaksie op de Iraanse aanval op Pakistaanse terroriste.
• Sjport: De Canadesen atleet Shawn Barber sjtörf op 29-jäörige laeftied aan 'n ónbekènde krenkde.

17 jannewarie

• Economie, Belsj Limburg: 't Sappi-pepierfebrik in Laoneke geit toe. 6000 luuj verlere hiemit hunne job.
• Sjport: De Nederlandse voetballer Bennie Muller sjtörf op 85-jäörige laeftied.

16 jannewarie

• Weitesjap: Sjinese weitesjappers klone mit sukses 'ne resusaap, 'n soort wat väöl liekent op de minsj en inne medische weitesjap dök es proofdeer waert gebroek. Door de nuuj methode zint inne toekóms meugelik minder bieste nuuedig veur betroewbaar tesrizzeltate te kriege.
• Zuud- en Centraal-Azië: Iran veurt lóchaanvalle oet op de soennitische militie Jaish al-Adl in Pakistan. Daobie valle twie doeje en drie gewónje.

15 jannewarie

• Midde-Oeste: Iran veurt raketaanvalle oet op "terroristische doele" kórtbie de Iraakse sjtad Erbil en in Syrië taege IS.

14 jannewarie

• Naord-Europa: Margarete II treujt nao 52 jaor aaf es keuningin van Daenemarke. Häöre zoon volg 'r op es Frederik X.
• Naord-Europa: De sjpleeteruptie bie 't Ieslands Grindavík bereik de beboewing van 't dörp. De hoezer waore al geëvacueerd.
• Kóns en cultuur: De Róssischen dichter en dissidentj Lev Rubinstein sjtörf op 76-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n aanvaring.

13 jannewarie

• Oes-Azië: de regerende Sjina-kritische partie DDP wint de Taiwanese verkezinge. Lai Ching-te waert de nuje prizzedentj.

12 jannewarie

• Midde-Oeste: De Britse en Amerikaanse lóchmach en Amerikaanse kreegssjepe veure aanvalle oet op zeker 60 militair doele van de Houthi-rebelle in Jeme, woe-ónger opsjlaagplaatse en lanceersysteme.

11 jannewarie

• Weitesjap, Zuud-Amerika, kóns en cultuur: in 't oeste van Ecuador, deep in 't Amazonewoud, óntdekke arsjeologe e groet netwerk van sjtaej woe zó'n 2000 jaore truuk mie es 10.000 en meugelik 30.000 luuj höbbe gewoend. Qua groetde en periode is dat vergeliekbaar mit Lónje in de Romeinse Tied.
• Economie: De Nederlandsen óngernummer Arie van der Valk sjtörf op 94-jäörige laeftied.

8 jannewarie

• Zuud-Amerika: In Ecuador óntsjnap drugsbaron José Adolfo Macías oet de gevangenis. Presidentj Daniel Noboa reup de noedtoesjtandj oet, wonao 't geweld sjnel escaleert.

7 jannewarie

• Sjport: D'n Duutsje voetballer Franz Beckenbauer sjtörf op 78-jäörige laeftied.

5 jannewarie

• Sjport: De Braziliaanse voetballer en coach Mário Zagallo (betrokke bie de Waereldbaekereuverwinninge van 1958, 1962, 1970 en 1994) sjtörf op 92-jäörige laeftied.

3 jannewarie

• Midde-Oeste: In de Zuudoes-Iraanse sjtad Kerman kómme zeker 91 luuj óm 't laeve bie 'n döbbele explosie. 284 luuj rake gewóndj. De óntploffinge waore inne buurt van 'n herdenkingsbiejeinkóms veur de Iraanse ginneraal Qasem Soleimani, dae precies veer jaore truuk woort doedgemaak bie 'ne Amerikaanse drone-aanval. D'n aansjlaag waert opgeëis door terreurbeweging IS.
• Nederlandj: Twiede Wereldoorlogveteraan André Hissink sjtörf op 104-jäörige laeftied.
• Nederlands Limburg: In Mestreech, aon de Boschpoort, brik 'nen diek door. Oerzaak is d'n aonhawwende regeval en 't droet veurtkoumend hoegwater.
• Nederlandj: In 't Gelders Puiflijk kómme 50.000 hoonder óm bie 'ne sjtalbrandj.
• Sjport: De Fransen autocoureur René Metge, drievaudig winner van Paries-Dakar, sjtörf op 82-jäörige laeftied.

2 jannewarie

• Kóns en cultuur, Belsj Limburg: Veldeke in Belsj Limburg geuf 'ne speciale dialekkalender oet mit oetsjpraoke, weiteswaerdighede, gedichskes en wietse oet alle Belsj-Limburgse dialekte.
• Midde-Oeste: Bie 'ne Israelische aanval op e Hamas-kentoer inne Libanese huidsjtad Beiroet kómme 7 luuj óm 't laeve, woe-ónger Saleh al-Arouri, e kopsjtök vanne terreurbeweging.
• Midde-Oeste: 't Israelisch leger trek zich gedeiltelik truuk oet 't noorde vanne Gazasjtroek. De ierste bewoeners kere truuk.
• Wes-Azië/Midde-Oeste: De Törkse pelissie pak 33 luuj op. Ze waere verdach van spionage veur Israel.
• Politiek, Oes-Azië: De Zuud-Koreaanse oppositieleijer Lee Jae-myung waert tiedes e werkbezeuk in Busan naergesjtoke en raak doabie gewóndj. De aanvaller, 'ne 67-jäörige man, is opgepak.
• Oes-Azië: op 'n lóchhave kórtbie Tokio kump e passageersvleegmesjien in boetsing mit e vleegmesjien vanne Japanse köswach. Vief inzittende vanne köswach kómme daobie óm 't laeve, eine raak gewóndj. In 't passageertoesjtel rake 14 luuj gewóndj.

1 jannewarie

• Economie, Afrika, Midde-Oeste: Egypte, Ethiopië, Iran, Saudi-Arabië en de Vereinigde Arabische Emirate sjlete zich aan bie BRICS.
• Politiek, Midde-Oeste: 't Israelisch hoeggerechshof verwerp de ómsjtreje hervormingswet van premier Netanyahu. De wet waor gemeind um de mach vanne regering en 't parlement te vergroete ten koste vanne mach van 't hof.
• Politiek, Wes-Azië: De internationaal neet-erkinde rippebliek Hoeg-Karabach waert formeel opgeheve.
• Natuur & milieu, Oes-Azië: Japan weurt geraak door 'nen aerdsjóddel van 7,6 op de Memènt-Magnitudesjaol. Daobie valle zeker 202 doeje, 665 gewónje en rake 102 luuj vermis.

2023

december

• Natuur & milieu, Duutsjland: hoegwater in groete deile van Noord- en Oes-Duutsjland.
• Zuud-Amerika: diplomatieke crisis tösje de buurlenj Venezuela en Guyana noa e ómsjtreje referendum euver de annexatie vanne westelike Guyanese regio's.
• Zuud-Azië: hónderddoezende Afghane vlöchte oet Pakistan of waere 't landj oetgezat.
• Midde-Oeste, 18 december-huuj: 'n internasjonaal coalitie ónger leijing vanne VS (Operation Prosperity Guardian) besjermp sjeper oppe Roej Zie bie Jeme.
• Midde-Oeste: aanvalle op Amerikaanse bases in Syrië en Irak door pro-Iraanse milities en Amerikaanse vergeldingsacties.
• Midde-Oeste, 7 oktober-huuj: kreeg in Israel en de Gazasjtroek.
• Natuur & milieu, 30 november-12 december: 198 leng neme deil aan de klimaatconferentie in Dubai, Vereinigde Arabische Emirate. Ze waere 't eins euver de aafbouw van fossiel brandjsjtoffe.

31 december

• Duutsjland: De Duutsje pelissie arresteert 3 luuj op verdenking van veurbereijing van 'nen aansjlaag op de Dóm van Kölle. Op keersjaovend woort 'ne 30-jäörige Tadzjiek aangehaote. Dae waert gezeen es 'ne sjpil in e terroristisch netwerk in 't weste van de deilsjtaat Noordrien-Wesfale.
• Kóns en cultuur: De Nederlands-Limbörgse popjournalis en radio-dj Hubert van Hoof störf op 72-jaorege leeftied.
• Economie: De Belzje zakeman Paul Buysse sjtörf op 78-jäörige laeftied.
• Weitesjap: NASA lanceert vanaaf Antarctica 'ne nuje ruumdetelescoop genaamp GUSTO. Dae geit óngerzeuk doon nao sjterresjtof.

30 december

• Nederlands Limburg: 'ne 36-jäörige man oet Itter kump óm 't laeve nao e óngelök mit vuurwerk.
• Kóns en cultuur: De Britsen acteur Tom Wilkinson sjtörf op 75-jäörige laeftied.
• Oes-Europa: bie 'nen aanval oppe Zuud-Róssische regio Belgorod valle 24 doeje en 108 gewónje.

29 december

• Oes-Europa: bie 'ne Róssische aanval op versjeie Oekraïense sjtaej kómme 41 luuj óm 't laeve en mie es 160 luuj rake gewóndj.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzpianis Les McCann sjtörf op 88-jäörige laeftied.

27 december

• Kóns en cultuur: De Zuud-Koreaansen acteur Lee Sun-kyun begeit op 48-jäörige laeftied zelfmaord.
• Frankriek/Europa: De Franse politicus Jacques Delors sjtörf op 98-jäörige laeftied.

26 december

• Duutsjlandj: D'n Duutsje politicus Wolfgang Schäuble (CDU) sjtörf op 81-jäörige laeftied.

24 december

• Wes-Afrika: bie aanvalle op versjeie dörpkes in Centraal-Nigeria kómme 200 luuj óm 't laeve. Zó'n 500 luuj rake gewóndj. De sjlachoffers zint hoofzakelik christene. Me hèlt islamitische Fulani-militante verantwoordelik veur de aanvalle.

23 december

• Nederlands Limburg: bie 'n sjeetpartie in Gelaen kump 'ne man óm 't laeve.

21 december

• Midde-Europa: Aan de universiteit van Praag vèntj 'n sjeetpartie plaats wobie 14 doeje valle, ónger wae de sjötter zelf.
• Sjport: De Utrechtse amateurvoetbalclub USV Hercules, die in de Driede Devisie sjpeelt, zörg veur 'n sensatie door in de KNVB-baeker mit 3-2 van AFC Ajax te winne.

20 december

• Zuud-Amerika: Aad-prizzedent Desi Bouterse waert veroerdeild tot 20 jaor cel veur zinne rol bie de Decembermoorde in 1982.
• Nederlands Limburg: Harrie Smeets, bisjop van Remunj tösje 2018 en 2023, sjtörf op 63-jäörige laeftied aan 'nen harretumor.
• Politiek, Europa algemein: 't Europees Parlement en de EU waere 't eins euver e pakket aan regels euver asiel en migratie. Wichtige óngerdeile van dit pakket zint versjnelde screening van migrante ane boetegrenze vanne EU en de meugelikheid veur migrante sjneller truuk te sjikke es ze oet veilige lenj kómme.

19 december

• Economie, Nederlands Limburg: 't Sprookjesbos in Valkeberg geit failliet.

18 december

• Natuur & milieu, Noord-Europa: in 't zuudweste van Iesland op 't sjiereilandj Reykjanes bars 'ne völkaan oet. Veur zoewied bekindj zint gein sjlachoffers gevalle.
• Politiek, Zuudoes-Europa: zittend prizzedent Vučić wint de Servische parlementsverkezinge. Zien partie, de Servische Progressieve Partie, kump oet op zó'n 47 procent.

16 december

• Nederlands Limburg, Weitesjap: De Nederlands-Limbörgsen historicus Mathieu Segers störf op 47-jaorege leeftied.
• Economie, Midde-Oeste: Alle groete containerverveurders sjtoppe veurluipig mit vare euver de Roej Zie nao aanvalle van Houthi-rebelle op vrachsjepe inne watere róndj Jemen.
• Midde-Oeste: Nawaf al-Ahmad al-Jaber al-Sabah, de emir van Koeweit, sjtörf op 86-jäörige laeftied.

14 december

• Politiek, Oes-Europa: de EU sjtart de toetraejingsóngerhandelinge mit Oekraïne en Moldavië. Georgië krieg de sjtatus kandidaat-lidsjtaat.

13 december

• Nederlands Limburg: De gemeinte Valkeberg deit de veiligheid róndum de keersjmerte in de Gemeinte- en de Fluweelegrot aansjerpe. Ouch op de keersjmert op de Vriethof in Mesjtreech were maotregele genómme. Rae daoveur ies 't verhoagd dreiginigsniveau door de oorlog in Gaza en koranverbrandinge in Zjwede.
• Politiek, Oes-Europa: de liberale politicus Donald Tusk waert gekoze es nuje premier van Pole.

1 december

• Midde-Oeste: 't Israelisch leger vèlt 't zuje vanne Gazasjtroek binne. D'r waere gevechte gemeld inne sjtad Khan Yunis.

november

• Zuud-Azië: hónderddoezende Afghane vlöchte oet Pakistan of waere 't landj oetgezat.
• Belsj, Belsj-Limburg: jaorlikse militair oefening Celtic Tiger inne Belsje Kempe, mit 900 militaire en 150 veurtuger.
• Midde-Oeste: aanvalle op Amerikaanse bases in Syrië en Irak en Amerikaanse vergeldingsacties
• Midde-Oeste, 7 oktober-huuj: kreeg in Israel en de Gazasjtroek.

30 november

• Kóns en cultuur: D'n Iers-Britse folkzenger Shane MacGowan (The Pogues) sjtörf op 65-jäörige laeftied.

29 november

• Vereinigde Sjtaote: D'n Duutsj-Amerikaanse politicus en diplomaat Henry Kissinger (Nobelpries veur de Vrei 1973) sjtörf op 100-jäörige laeftied.

26 november

• Sjport: 't Formule 1-kampioensjap ènjig mit de Grand Prix van Abu Dhabi. Max Verstappen wintj e record van 19 op 22 races; daobie haet 'r mie es doezend rundjes geleid (ouch e record), es ènsigste alle races oetgevare en haet 'r mie es twie kier zoeväöl punte es nómmer twie Sergio Pérez (575 óm 285).

22 november

• Politiek, Nederlandj: Bie de Twiede Kamerverkezinge kump de PVV van Geert Wilders oet op 37 zedele, woemit ze wiedoet de groetste partie is gewaore. Achter de PVV sjtaon 't links blok GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans mit 25 zedele, de VVD van Dilan Yeşilgöz mit 24 zedele en de nuuj partie NSC van Pieter Omtzigt mit 20 zedele.

20 november

• Politiek, Zuud-Amerika: Javier Milei, van de rechs-populistische partie Avanza Libertad, wint de Argentiense prizzedentsverkezinge.

19 november

• Economie: De Nederlandse zakeman Wim van de Leegte, vreugere topman van VDL, sjtörf op 76-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Kaapverdiaans-Portugese zengeres Sara Tavares sjtörf op 45-jäörige laeftied aan 'nen harretumor.
• Kóns en cultuur: De Franse pianiste Colette Maze sjtörf op 109-jäörige laeftied.

18 november

• Sjport: De Nederlandse voetballer Ruud Geels (20 kier international) sjtörf op 75-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis David Del Tredici sjtörf op 86-jäörige laeftied.
• Sjport: In 'n kwalificatiematch veur 't Europees Kampioensjap hierevoetbal 2024 wintj Frankriek mit 14-0 van Gibraltar. Dit is e record veur Europese voetbalmatche.

16 november

• Kóns en cultuur, Belsj-Limburg: de film Zondebokken van documentaire- en filmmaeker Rocky Grispen oet Mezeik geit in première. De film geit euver de bokkeriejersj en de akteurs kómme allemaol oet Belsj- en Nederlands-Limburg.

14 november

• Nederlandj: De Nederlandse journalis en prizzentator Karel van de Graaf sjtörf op 72-jäörige laeftied aan de gevolge van de krenkde van Alzheimer.

13 november

• Weitesjap, natuur & milieu: oet berekeninge van 'n internationaal óngerzeuksgroep bliek det mit bósjhersjtel en aanplant van nuje bósj 829 miljard ton CO2 oete atmosfeer kèn waere gehaold.

10 november

• Belsj-Limburg: In Diepenbik waere twie extreemrechse activiste gearresteerd die benj höbbe mit The Base, 'n terroristische, op geweld gerichte sjplintergróp.

9 november

• Midde-Oeste: bie 'ne nuje Amerikaanse lóchaanval op pro-Iraanse militante inne Syrische regio Deiz-ez-Zor valle 9 doeje en 7 gewónje.

2 november

• Kóns en cultuur: "Now and then", 'n ónaafgemaak leedje van The Beatles, kump 53 jaor nao 't oetereingaon esnog aafgemaak oet.
• Zuud-Azië: rebelle in 't noorde van Myanmar verovere de sjtrategische grensplaats Chinshwehaw, 'ne wichtige sjakel veur de handel mit Sjina.

1 november

• Wes-Afrika: Bie 'nen aanval inne Nigeriaanse regio Yobe waere zeker 40 luuj gedoed.
• Natuur & milieu, Oes-Azië: Inne Groete Oceaan bie 't Japanse eilandj Iwo Jima is e nuuj eilendje óntsjtange nao de oetbarsting van 'n óngerziese völkaan.

oktober

• Midde-Oeste: aanvalle op Amerikaanse bases in Syrië en Irak en Amerikaanse vergeldingsacties
• Midde-Oeste, 7 oktober-huuj: kreeg in Israel en de Gazasjtroek.
• Zuudoes-Europa: sjpanninge tösje Kosovo en Servië.
• Midde-Oeste: Etnische Armene vlöchte oet de belegerde enclave Hoeg-Karabach nao Armenië.

31 oktober

• Wetensjap: D'n Amerikaansen astronaut Thomas Mattingly sjtörf op 87-jäörige laeftied.

28 oktober

• Centraal-Azië: Bie e óngelök in 'n koel in Karaganda, Kazachstan valle 46 doeje.
• Kóns en cultuur: De Canadees-Amerikaansen acteur Matthew Perry sjtörf op 54-jäörige laeftied nao 'nen dènkelike zelfmaord.

27 oktober

• Midde-Oeste: 't Israelisch leger vèlt de Gazasjtroek binne.
• Midde-Oeste: De VS valle munitiedepots aan van pro-Iraanse militante in Syrië en Irak. 't Geit óm 'ne vergeldingsaanval nao versjeie drone- en raketaanvalle op Amerikaanse bases inne regio.

26 oktober

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen dichter Hans Tentije sjtörf op 82-jäörige laeftied.

25 oktober

• Noord-Amerika: bie 'n sjeetpartie in Lewiston, Maine, valle 18 doeje en 13 gewónje. De sjötter waert twie daag later doed gevónje.

24 oktober

• Natuur en milieu, Duutsjlandj: get ten weste van Linnich (óng. 20 km ten oeste van Broensem) vèntj 'nen aerdsjóddel plaatsj mit 'n krach van 2,4 oppe sjaol van Richter.

21 oktober

• Sjport: De Britse voetballer Sir Bobby Charlton sjtörf op 86-jäörige laeftied.

18 oktober

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever Wessel te Gussinklo sjtörf op 82-jäörige laeftied.

17 oktober

• Midde-Oeste: bie 'n explosie in e krankehoes inne Gazasjtrook valle zeker teentalle doeje en gewónje. Volgens 't Palestiens ministerie van Volksgezóndheid geit 't óm 'ne Israelische aanval. Volges Israel is 't 'ne mislökde aanval van terreurorganisatie Islamitische Jihad, die ouch betrokke is bie de kreeg in Israel enne Palestiense gebede.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse jazzpianis en -componis Carla Bley sjtörf op 87-jäörige laeftied aan harrekanker.

16 oktober

• Naord-Europa: De Finse politicus en diplomaat Martti Ahtisaari (Nobelpries veur de Vrei 2008) sjtörf op 86-jäörige laeftied aan de krenkde van Alzheimer.
• Belsj: bie 'ne aansjlaag in 't centrum vanne Belsje hoofsjtad Brössel zint twie Zjwede doedgesjote, eine is gewóndj geraak. De sjötter zaet geïnsjpireerd te zie door terreurorganisatie IS. Hae is nao 'n klopjach neergesjote en euverleje.

15 oktober

• Oes-Europa, politiek: De conservatief en eurosceptische partie PiS van zittende premier Mateusz Morawiecki blief de groetste in de Poolse verkezinge, meh verluus geveulig. De liberaal en pro-Europese burgercoalitie van Donald Tusk kump op de twiede plaats.

14 oktober

• Oceanië, politiek: De liberaal-conservatief National Party wint de Nuuj-Zielandse verkezinge.
• Kóns en cultuur: D'n Iraanse rezjisseur Dariush Merjui weurt, mit zien vrouw, op 83-jäörige laeftied vermaord.

13 oktober

• Weitesjap: De NASA lanceert 't ruumdetuug Psyche, wat de gelieknamige planetoïde geit óngerzeuke en dao in 2029 mót aankómme.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse póppesjpeler Jozef van den Berg sjtörf op 74-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse dichteres Louise Glück (Nobelpries in de Literatuur 2020) sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Frankriek: Inne Noord-Franse sjtad Arras waert 'ne lieraar doedgesjtoke door 'ne geradicaliseerde man van Tsjetsjeense aafkóms. 't Dreigingsniveau is verhoeg nao 't allerhoegste niveau en 7000 militaire waere ingezet veur terrorisme te besjtrieje.

10 oktober

• Belsj Limburg, Economie: De directie maak bekèndj det 't Sappi-pepierfebrik in Laoneke begin 2024 toe geit.

9 oktober

• Economie: De Nobelpries in de Economie weurt toegekèndj aan Claudia Goldin "ómdet ze ós bezei van vrouwluuj op d'n arbeidsmerret veuroet haet geholpe."

8 oktober

• Midde-Oeste: Hezbollah mingk zich in 't conflik mit Israël door ouch rakètte aaf te vure.
• Nederlandj: De Nederlandse politicus Tjerk Westerterp sjtörf op 92-jäörige laeftied.

7 oktober

• Natuur & milieu, Centraal-Azië: Afghanistan waert getroffe door 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 6,3 op de sjaol van Richter. Zeker 1000 luuj kómme daobie óm 't laeve en zó'n 9000 rake gewóndj.
• Midde-Oeste: Vanoet de Gazasjtroek weure hóngerde rakètte op Israël aafgesjote. Ouch sjtaeke infiltrante de grens euver tösje de Gazasjtroek en Israel. Veural in 't zude van Israel guf 't vuurgevechte. Hamas eis d'n aanval op.
• Sjport: Max Verstappen weurt twiede in de sprintrace in Qatar en sjtèlt zoedaonde zienen driede waereldtitel Formule 1 veilig.

6 oktober

• Midde-Oeste: De Nobelpries veur de Vrei weurt oetgereik aan Narges Mohammadi "óm häör gevech taege de óngerdrökking van vrouwluuj in Iran en häör gevech veur minsjerechte en vrieheid veur edereine."

5 oktober

• Kóns en cultuur: De Nobelpries in de Literatuur weurt oetgereik aan Jon Fosse "óm zien innovatief buun- en prozawerk wo-in hae 'n sjtum gief aan 't ónzegkbaart."

4 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Sjemie weurt oetgereik aan Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus en Aleksej E. Jemkimov "veur de óntdèkking en synthese van kwantumsjtippe."

3 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Fysica weurt oetgereik aan Pierre Agostini, Ferencz Krausz en Anne L'Huillier "veur ['t óntwikkele van] experimenteel menere die attosecondepulse ginnerere veur de studie van elektronedyniamiek in materie."

2 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Genaeskónde weurt oetgereik aan Katalin Karikó en Drew Weissman "veur häör óntdèkkinge ómtrèntj nucleoside-gebaseerde modificaties die de óntwikkeling van effective mRNA-vaccins taege COVID-19 meugelik höbbe gemaak."

1 oktober

• Economie, Nederlandj: de gaaskraan in Groninge geit toe.
• Politiek, Oes-Europa: De populistische partie Smer-SD van Robert Fico wènt de Sjlowaakse verkezinge. De liberaal partie PS kump op de twiede plaats.
• Midde-Oeste: bie 'ne zelfmoordaansjlaag kórtbie 't Törks parlement in Ankara rake twie agente gewóndj. 'ne Twiede persoen waert door de pelissie doedgesjote. De Koerdische aafsjeidingsbeweging PKK eis d'n aansjlaag op.
• Frankriek: In 't Normandische dörp La Meauffe explodeert munitie oet de Twiede Weltkreeg. Eine man kump óm 't laeve, twie anger rake gewóndj.

september

• Zuudoes-Europa: sjpanninge tösje Kosovo en Servië.
• Natuur & milieu, Noord-Afrika: in 't oeste van Libië valle bie zjwaor euversjtruiminge es gevolg van sjtorm Daniël zeker 11.000 doeje, woevan de meiste inne sjtad Derna.
• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.
• Midde-Oeste: Etnische Armene vlöchte oet de belegerde enclave Hoeg-Karabach nao Armenië.
• Midde-Oeste, 19-20 september: 't Azerbeidzjaans leger vèlt de enclave Hoeg-Karabach, die bewoend waert door Armene, aan. D'r valle teentalle doeje en gewónje en einen daag later capitulere Armeense militante. Inne internationaal gemeinsjap waert d'n aanval veroerdeild.

29 september

• Zuud- en Centraal-Azië: Bie 'ne bómaansjlaag inne Pakistaanse sjtad Mastung valle 55 doeje en zeker 50 gewónje.

28 september

• Nederlandj: In Rotterdam, in e hoes in Delfshaven en in 't Erasmus MC, weurt gesjote en brandj gestich. Hiebie valle drie doeje. 'ne Verdachte weurt flót opgepak.

27 september

• Kóns en cultuur: D'n Iers-Britsen acteur Michael Gambon sjtörf op 82-jäörige laeftied.

26 september

• Midde-Oeste: Bie 'ne brandj op e broelof inne Noord-Iraakse sjtad Qaraqosh valle 114 doeje en rake zeker 150 luuj gewóndj.

25 september

• Midde-Oeste: Bie 'n explosie in e brandjsjtofdepot in Stepanakert (Chankendi), de groetse plaats in Hoeg-Karabach, zien 68 luuj óm 't laeve gekómme en 300 luuj gewóndj geraak. Wiejer geuf 't 105 vermisde. De meiste sjlachoffers waore oppe vlöch nao Armenië es gevolg van 't Azerbeidzjaans offensief van afgeloupe waek.

24 september

• Weitensjap: 't Ruumdetuug OSIRIS-REx kump trök op Eerd mit e mónster van asteroïde Bennu.
• Wes-Afrika: Frankriek trèk zienen ambassadeur en zien militaire truuk oet Niger.
• Zuudoes-Europa: In 't noorde van Kosovo vèlt 'n groep van 30 gewapende manne e dörpke binne. Dao sjete ze 'ne pelissie-agent doed en verwónje ze 3 anger agente, woenao ze zich versjanse in e kloester. Bie vuurgevechte woorte 3 aanvallers doedgemaak, 2 raakde gewóndj en veer woorte gearresteerd.
• Sjport: De Ethiopische Tigist Assefa zèt e nuuj record op de marathon veur vrouwluuj naer. Häören tied van 2:11:53 is 'n verbaetering van mie es twie menute.

23 september

• Nederlands Limburg, economie: In 'ne exploratieput bie 't gehuch Californië in de gemeinte Haors aan de Maas waert lithium aangetroffe, e metaal wat ónger anger gebroek waert in mobiel tillefoons.

22 september

• Natuur & milieu: In Afrika is 't aantal naashaores saer veurig jaor toegenome. Zoewaal 't aantal zjwarte es witte naashaores nump toe.
• Oes-Europa: Oekraïne vèlt 'n Róssische marinebasis aan oppe Krim. Volges de Oekraïense inlichtingedeenst valle daobie teentalle doeje en gewónje, woe-ónger inkel hoeggeplaatsde marinecommandante.
• Zuud-Europa: D'n Italiaansen aad-prizzedent Giorgio Napolitano sjtörf op 98-jäörige laeftied.

20 september

• Kóns en cultuur: De Nederlandse fotograaf Erwin Olaf sjtörf op 64-jäörige laeftied.
• Nederlands Limburg: De gemeinte Bezel geit alle komborde vervange door niej borde mit de dialekname van de dörper binne de gemeinte (Bezel, De Ruiver en Óffebek).

10 september

• Oes-Europa: 't Oekraïense leger herovert veer boorplatforms oppe Zjwarte Zie kórtbie de Krim.

9 september

• Afrika: De Zuud-Afrikaanse politicus Mangasuthu Buthulezi sjtörf op 95-jäörige laeftied.

8 september

• Natuur & milieu, Noord-Afrika: Marokko waert getroffe door 'ne zjwaoren aerdsjóddel woebie zeker 2900 luuj ómkómme.

3 september

• Sjport: Max Verstappen pak de Groete Pries van Monza. Haer weurt daomit d'n allerierste Formule 1-coureur dae tien races op rie wintj.

augustus

• Oceanië, natuur & milieu: bie bósbrenj op 't Hawaiaanse eilandj Maui valle mie es 100 doeje. Zó'n 1100 luuj waere vermis.
• Noord-Europa, natuur & milieu: sjtorm Hans veroerzaak sja en euverlas in 't zude van Scandinavië. Eine kump óm 't laeve.
• Centraal-Europa, natuur & milieu: zjwaore raegeval, euversjtruiminge en aerdversjuvinge in Sjlovenië. Zès luuj kómme óm 't laeve, woe-ónger twie Nederlandse toeriste.
• Oes-Europa: Róssische sjepe inne Zjwarte Zie waere aangevalle mit maritiem drones en Oekraïense ziehaves waere besjtook mit rakette.
• Sjport, 20 juli-20 augustus: 9e editie WK vrówwevootbal in Australië en Nuuj-Zielandj.
• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.

24 augustus

• Oes-Europa: kórtbie de Róssische huidsjtad Moskou crasht e vleegmesjien van Wagner-leider Jevgenij Prigozjin. Alle teen inzittende zint daobie óm 't laeve gekómme. Meugelik zoot ouch Prigozjin in dat toesjtel en is hae ómgekómme.

23 augustus

• Weitesjap, Zuud-Azië: Vikram, de maonlanjer van de Indiase missie Chandrayaan-3, lantj op de Zuudpool van de Maon. India weurt hiemit 't vierde landj wat mit succes op de Maon lantj.

21 augustus

• Politiek, Zuud-Amerika: De sociaaldemocraat Bernardo Arévalo, ouch waal bekindj es de anti-corruptiekandidaat, wintj de twiede roonde van de prizzedentsverkezinge in Guatemala.

19 augustus

• Politiek, Nederlandj: Pieter Omtzigt rich 'n nuuj politieke partie op (Nieuw Sociaal Contract) en deit mit aan de Twiede Kamerverkezinge van 2023.

14 augustus

• Oes-Afrika: Inne Soedanese provincie Wes-Dafoer waere opnuuj massagraver óntdèk mit dao-in zeker óngevier 1000 lichame. Ze zint dinkelik doedgemaak door de RSF.

3 augustus

• Oes-Europa: oppositieleijer Aleksej Navalny waert tot 19 jaore cel veroerdeild.
• Zuud-Amerika: tiedelik sjtaak-'t-vure tösje Colombia en de marxistische rebellebeweging ELN.

2 augustus

• Noord-Amerika: 'ne man dae in 2018 11 luuj doedsjoot in 'n synagoge inne Amerikaanse sjtad Pittsburgh waert ter doed veroerdeild.

1 augustus

• Noord-Amerika: aanklach taege veurmalig prizzedent Donald Trump i.v.m. beïnvleujing vanne prizzedentsverkezinge in 2020 en de Capitoolbesjtorming in jannewarie 2021.

juli

• Wes-Afrika, 26-28 juli: coup in Niger.
• Sjport, 20 juli-huuj: 9e editie WK vrówwevootbal in Australië en Nuuj-Zielandj.
• Oes-Azië, natuur & milieu: tyfoon Doksuri kump aan landj inne Filipiene, Taiwan en 't oeste van China. 78 luuj luuj kómme óm 't laeve, mie es 200 luuj rake gewóndj.
• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.

30 juli

• Zuud- en Centraal-Azië: bómaansjlaag tiedes 'n politieke beijeinkóms van 'n islamistische partie inne Pakistaanse sjtad Khar. Hiebie valle 63 doeje en rake mie es 200 luuj gewóndj. IS haet d'n aansjlaag opgeëis.

26 juli

• Kóns en cultuur: zengeres Sinéad O'Connor sjtörf op 56-jäörige laeftied.

24 juli

• Nederlandj, politiek: Sylvana Simons sjtop es Kamerlid veur Bij1.
• Nederlandj, politiek: Farid Azarkan sjtop es fractieveurzitter van DENK.

23 juli

• Belsj: De Belsje nuujslaezeres en zjoernaliste Martine Tanghe sjtörf op 67-jäörige laeftied ane gevolge van kanker.
• Sjport: Jordi Meeus oet Lommel wint de sjlotetappe vanne Runj van Frankriek op de Champs-Elysées.

13 juli

• Politiek, Nederlandj: Sigrid Kaag sjtop es liestrekker van D66.
• Oes-Afrika: Inne Soedanese provincie Wes-Dafoer waert e massagraaf óntdèk mit dao-in zeker 87 lichame. Volges de VN behure de meiste sjlachoffers tot de Masalit-sjtam, 'n etnische minderheid inne regio. Ze zint dinkelik doedgemaak door de RSF.

11 juli

• Kóns en cultuur: De Tsjechisch-Franse sjriever Milan Kundera sjtörf op 94-jäörige laeftied.

10 juli

• Politiek, Nederlandj: Mark Rutte sjtop es liestrekker vanne VVD.

9 juli

Politiek, Nederlandj: Wopke Hoekstra sjtop es liestrekker van 't CDA.

7 juli

• Politiek, Nederlandj: Kabinet-Rutte IV vèlt.

2 juli

• Sjport: De Nederlandse voetballer Theo Pahlplatz sjtörf op 76-jäörige laeftied.
• Sjport: De Nederlandse motorcoureur Joey den Besten kump op 30-jäörige laeftied óm in e motoróngelök.

juni

• Oes-Europa, 23-24 juni: de Wagnergroep kump in opsjtand en bezet versjeie militair bases en Róssische sjtaej, woe-ónger de grenssjtad Rostov.
• Atlantische Oceaan: Óngerzieboot Titan implodeert inne buurt van 't wrak vanne Titanic. De opvarende höbbe 't óngelök neet euverleef.
• Oes-Europa, 22-23 mei & 1-15 juni: Gevechte inne Róssische grensregio Belgorod tösje 't leger en pro-Oekraïense paramilitaire.
• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.
• Midde-Amerika, natuur en milieu, 2-3 juni: zjwaor euversjtruiminge in Haïti. Teentalle luuj kómme daobie óm 't laeve.
• Noord-Amerika, natuur en milieu: bósbrenj in Canada en roukeuverlas in groete deile van Noord-Amerika

30 juni

• Zuud-Amerika: De Braziliaansen ex-presidentj Jair Bolsonaro weurt veroerdeild veur machsmisbroek. Hiedoor maag hae ach jaor neet mie aan de verkezinge mitdoon.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse componis van lichte meziek Ruud Bos sjtörf op 87-jäörige laeftied.

25 juni

• Weitesjap: D'n Amerikaanse sjemis John Goodenough (Nobelpries in de Sjemie 2019) sjtörf op 100-jäörige laeftied.

22 juni

• Nederlands Limburg, Kóns en cultuur: Kleinkunsteneer Maurice Hermans, veural bekind es de zoon vaan Toon Hermans, störf op 74-jaorege leeftied aon 'n bacterieel infectie.
• Sjport: 't IOC trèk de erkènning van de internationaal bóksbóndj IBA in. 't Is veur iers det 't comité zoe'ne sjtap zèt.
• Sjport: De Belzje voetballer Stéphane Demol sjtörf op 57-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

21 juni

• Weitesjap, Nederland: Arsjeologe make de vónds bekèndj van e veerdoezendj jaor aud heiligdóm bie Tiel mit 'nen opboew dae aan Stonehenge rappeleert.

18 juni

• Sjport: Max Verstappen wintj de Grand Prix van Canada en kump mit dees 41e euverwinning geliek te sjtaon mit Ayrton Senna.
• Sjport: Sjpanje wintj de UEFA Nations League nao wins in penanties taege Kroatië.

16 juni

• Afrika: De jihadistische militie ADF pleeg 'nen aansjlaag op 'n sjoel in Mpondwe in 't zuudweste van Oeganda. 42 luuj, ónger waem 38 kinger, kómme daobie óm 't laeve.
• Sjport: De Zjwitserse fietsrenner Gino Mäder sjtörf op 26-jäörige laeftied aan de gevolge van 'ne val in de Runj van Zjwitserlandj.

15 juni

• Weitesjap: D'n Amerikaan Donald Triplett, d'n ierste persoen oets dae de diagnose autisme kreeg, sjtörf op 89-jäörige laeftied aan de gevolge van 'ne val.

14 juni

• Zuud-Europa: Veur de kös van Griekelandj geuf 't 'n sjipbreuk. Hiebie zint zeker 78, mer meugelik hónderde migrante gehiemeld.

13 juni

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse sjriever Cormac McCarthy sjtörf op 89-jäörige laeftied.

12 juni

• Zuud-Europa: De Itteljaanse aad-premier Silvio Berlusconi sjtörf op 86-jäörige laeftied.

11 juni

• Sjport: Novak Đoković wintj Roland Garros bie de mansluuj door in drie sets (7-6 (1), 6-3, 7-5) Casper Ruud te versjlaon. Đoković is noe mit 23 grand slam-winste recordhawwer in 't mannetennis en haet es ènsegste eder van de veer groete toernoje minstens drie kier gewonne.

10 juni

• Sjport: De Poolse Iga Swiatek wintj veur de driede kier Roland Garros bie de vrouwluuj door in drie sets (6-2, 5-7, 6-4) van de Tsjechische Karolína Muchová te winne.
• Sjport: Manchester City FC wintj de UEFA Champions League door mit 1-0 te winne van Inter Milan.

9 juni

• Nederlands Limburg, politiek: Limbörg krieg e nuuj provinciaal besjtuur mit BBB, VVD, CDA, PvdA en SP. Daomit is Limbörg de ierste Nederlandse provincie mit e coalitieakkoord.

7 juni

• Sjport: D'n Italiaanse fietsrenner Renato Longo, viefvoudig waereldkampión cyclocross, sjtörf op 85-jäörige laeftied.

6 juni

• Oes-Europa: De sjtuwdam bie Nova Kachovka (kórtbie Cherson) is ingesjtort. De sjaoj is enorm; de toedrach blief d'n iersten tied ónzeker.

5 juni

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen hoboïs Werner Herbers sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Braziliaanse zengeres Astrud Gilberto, veural bekèndj van 't leedsje The girl from Ipanema, sjtörf op 83-jäörige laeftied.

4 juni

• Sjport: Royal Antwerp FC weurt veur 't iers in 66 jaor kampión voetbal van 't Belsj.

3 juni

• Sjport: FC Barcelona wintj de UEFA Champions League veur vrouwluuj door mit 3-2 van VfL Wolfsburg te winne.

2 juni

• Zuud-Azië: Bie e treinóngelök in de buurt van Balasore, Odisha, Oes-India, kómme 300 luuj óm en valle nog ens zeker 900 gewónje.
• Kóns en cultuur: De Finse componiste Kaija Saariaho sjtörf op 70-jäörige laeftied.

mei

• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.

31 mei

• Sjport: Sevilla FC wintj de UEFA Europa League door A.S. Roma nao penanties te versjlaon.

28 mei

• Weitesjap: D'n Duutsje biomedicus Harald zur Hausen (Nobelpries in de Genaeskónde 2008) sjtörf op 87-jäörige laeftied.
• Sjport: Primož Roglič wintj de Runj van Italië. De koers waor óntseerd door 't massaal oetvalle van väöl favoriete mit COVID-19.

24 mei

• Kóns en cultuur: De Amerikaanse popzengeres Tina Turner sjtörf op 83-jäörige laeftied.

22 mei

• Oes-Europa: 'n Róssische verzatsgróp zaet 't dörpke Kozinka aan de grens mit de Oekraïne te höbbe ingenome.

20 mei

• Oes-Europa: Nao maondelang gevechte vilt de sjtad Bachmoet gans in Róssische henj.

19 mei

• Kóns en cultuur: De Britse sjriever Martin Amis sjtörf op 73-jäörige laeftied aan sjlókdermkanker.
• Kóns en cultuur: De Britse bassis Andrew Rourke (The Smiths) sjtörf op 59-jäörige laeftied.

18 mei

• Sjport: D'n American footballer Jim Brown sjtörf op 87-jäörige laeftied.

16 mei

• Europa algemein: De Raod van Europa belègk 'nen twiedaagsen top in Reykjavík. 't Is pas de veerde kier in zie besjtaon det de regeringsleiers van de ganse Raod biejeinkómme.

14 mei

• Zuudoes-Europa: De presidentsverkezinge in Turkieë enjige ónbesjlis; 'n twiede runj volg.
• Sjport: Feyenoord weurt kampioen van Nederlandj nao 'n 3-0 wins op Go Ahead Eagles.

13 mei

• Kóns en cultuur: Loreen wintj veur Zjwaede 't Eurovisie Songfestival mit 't leedje Tattoo.

9 mei

• Nederlands Limburg, Economie: DSM kunjig 'n fusie aan mit de Zjwitserse concurrent Firmenich. De nuje naam weurt gewoen DSM Firmenich.

8 mei

• Nederlands Limburg: Mestreech Aoke Airport geit veur ach weke touw veur 'n ripperatie aon de landingsbaon.

7 mei

• Sjport: Annemiek van Vleuten wintj de Runj van Sjpanje bie de vrouwluuj. Ze versjleit Demi Vollering mit e versjil van mer 9 seconde.
• Sjport: Ajax weurt Nederlands landskampión voetbal bie de vrouwluuj.

5 mei

• Zuudoes-Europa: Bie 'n sjeetpartie inne Servische sjtad Mladenovac, get t'n zuje vanne huidsjtad Beograd, kómme ach luuj óm 't laeve en zint 14 luuj gewóndj geraak.

3 mei

• Zuudoes-Europa: Bie 'n sjeetpartie op 'n basissjoel inne Servische huidsjtad Beograd kómme 8 kinger en 'ne bewaker óm 't laeve. Zès kinger en eine lieraar rake gewóndj.

1 mei

• Sjport: De Maasmechelaer Luca Brecel weurt waereldkampión snooker door in de finaal mit 18-14 te winne van de Brit Mark Selby.

april

• Oes-Afrika, 15 april-huuj: gevechte in Soedan tussje 't regeringsleger en de paramilitair organisatie RSF.
• Oes-Europa, 10 oktober 2022-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.

30 april

• Sjport: PSV wintj de KNVB-baeker bie de mansluuj door nao penanties van Ajax te winne.
• Sjport: D'n Amerikaanse wiedsjpringer Ralph Bosten, waereldrecordhawwer tösje 1960 en 1968, sjtörf op 83-jäörige laeftied.

29 april

• Nederlands Limburg: In de ENCI-kojl brik 'n massaol vechpartij oet, boebij versjèllende lui 't mets trèkke.

28 april

• Belsj Limburg, Kóns en cultuur: In Brustem bie Sintruin begintj 'nen illegale rave dae tot zóndigaovendj (30 april) laat doorgeit. Op 't huugepuntj doon 10.000 luuj draon mit.
• Kóns en cultuur: De Canadese rockgitaris Tim Bachman (Bachman-Turner Overdrive) sjtörf op 71-jäörige laeftied.

27 april

• Media: D'n Amerikaansen tv-prizzentator Jerry Springer sjtörf op 79-jäörige laeftied aan de kanker.

25 april

• Kóns en cultuur: De Jamaicaans-Amerikaanse zenger en acteur Harry Belafonte sjtörf op 96-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse cabaretier Paul van Vliet sjtörf op 87-jäörige laeftied.
• Sjport: De Belzje Limbörger Luca Brecel versjleit in de kwartfinaal van 't WK snooker de zevevaudig waereldkampioen Ronnie O'Sullivan.

24 april

• Kóns en cultuur: De Amerikaans-Nederlandse popzangeres Lilian Day Jackson (bekèndj van Spargo) sjtörf op 63-jäörige laeftied.

23 april

• Sjport: Demi Vollering wintj Luuk-Bastenaoke-Luuk bie de vrouwluuj; Remco Evenepoel wintj bie de mansluuj.
• Sjport: Sifan Hassan löp in Lonje häören ierste marathon oets en wintj 'm direk, in 2:18:33.

21 april

• Nederlandj: Avvekaot Inez Weski weurt gearresteerd op verdènking van 't doorsjpaele van infermatie in häör rol es raodsvrouw van Ridouan Taghi.

19 april

• Sjport: Demi Vollering wintj de Welzje Piel bie de vrouwluuj; Tadej Pogačar wintj bie de mansluuj.
• Kóns en cultuur: De Zuud-Koreaanse popsjtaar Moonbin sjtörf op 25-jäörige laeftied aan 'nen dènkelike zelfmaord.

16 april

• Sjport: Demi Vollering wint de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj; Tadej Pogačar wint bie de mansluuj.
• Sjport: De Belsj Bashir Abdi wintj de Marathon van Rotterdam. Bèste Nederlanjer is Abdi Nageeye op de driede plaatsj.
• Kóns en cultuur: The phantom of the opera, de langsloupende musical op Broadway oets, sjtop nao 35 jaor en 13.981 veursjtèllinge.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzpianis Ahmad Jamal sjtörf op 92-jäörige laeftied.

15 april

• Natuur en milieu, Duutsjlandj: De lèste drie kerncentrale in Duutsjlandj gaon toe.
• Afrika: In Soedan vèntj 'n couppoging plaatsj, wobie 't tot geweld kump tösje de (militair) regering en de paramilitair bewaeging RSF. De daag dao-op greujt dit geweld oet tot e nationaal conflik.
• Sjport: Derek Fox en Corach Rambler winne de Grand National. Róndj 't evenemènt weurt hel gepróttesteerd door dererechteactiviste.

14 april

• Nederlandj: Euthanasie veur kènjer ónger de twelf weurt meugelik gemaak.
• Weitesjap: 't Europees ruumdetuug Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) weurt gelanceerd. 't Mót in 2034 bie Jupiter aankómme.

13 april

• Kóns en cultuur: De Britse modeóntwerpster Mary Quant, bedènkster van de minirok en de hotpants, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

12 april

• Nederlandj: De Nederlandse Tuinboewraod sjaf de Floriade aaf. Direkte aanleiing is 't miljoeneverlees op de Floriade van 2022 in Almere.

9 april

• Sjport: De Nederlanjer Mathieu van der Poel wintj Paries-Roubaix bie de mansluuj.
• Nederlandj: De Nederlandsen theoloog en dichter Huub Oosterhuis sjtörf op 89-jäörige laeftied.

8 april

• Sjport: De Canadese Alison Jackson wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.

4 april

• Naord-Europa: Finlandj kump nao 'n jaorelang politiek van neutraliteit bie de NAVO.
• Nederlandj: Bie Voorschoten (Zuud-Hollandj) óntsjpore 'n geujertrein en 'n passageerstrein nao 'n bóksing mit 'n sjtèlling wo op gewirk weurt. Daobie valle 30 gewónje. Eine wirkman kump óm 't laeve, 'ne 65-jäörige treinmachinis oet Beringe.

2 april

• Sjport: De Sjloveen Tadej Pogačar wintj de Runj van Vlaandere bie de mansluuj; Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.
• Oes-Europa: De nationalistische blogger Vladlen Tatarski kump óm bie 'nen aansjlaag op 'ne kaffee in Sint-Petersburg.
• Nederlands Limburg: Leo Hendrikx, Nederlandse kreegveteraan oet d'n Twiede Waereldoorlog en de lèsten Èngelandjvaarder, sjtörf op 99-jäörige laeftied.

1 april

• Nederlandj, Economie: Zès van de èlf gaaspötte in Groninge gaon definitief toe. De anger vief blieve op de 'waakvlamsjtandj' en waere allein in geval van noed weer actief.

miert

• Nederlands Limburg, 23 fibberwarie-huuj: 't Julianakanaal is toe vanwaege 'nen dambreuk.
• Zuud-Amerika, 7 december 2022-huuj: fel proteste in Peru nao de aafzetting vanne linkse presidentj Castillo.
• Oes-Europa, 10 oktober 2022-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde-Oeste, 16 september 2022-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.

31 miert

• Vereinigde Sjtaote, Natuur en milieu: E 'monstersjtörmsysteem' raak de Vereinigde Sjtaote. Teentalle tornado's en zjwaor sjtörme rake 't landj van 't zuje tot in 't noorde en zörge veur diverse doeje en hiel väöl materieel sjaaj.

30 miert

• Vereinigde Sjtaote: 'n Zjurie in New York besjluut Donald Trump te vervolge veur 't betale van zwieggeld aan Stormy Daniels. 't Is veur 't iers det 'nen Amerikaansen ex-presidentj vervolg weurt.

29 miert

• Sjport: Christophe Laporte wintj Dwars door Vlaanderen bie de mansluuj. Demi Vollering wintj bie de vrouwluuj.

28 miert

• Kóns en cultuur: De Japansen tósjenis en filmcomponis Ryuichi Sakamoto sjtörf op 71-jäörige laeftied aan de kanker.

27 miert

• Kóns en cultuur, Nederlandj: Komiker en tv-maeker Wim de Bie, dae jaorelank mit Kees van Kooten 't duo Van Kooten en De Bie vörmde, sjtörf op 83-jäörige laeftied.
• Midde-Oeste: Nao zjwaor proteste besjlut d'n Israëlische premier Benjamin Netanyahu hervörminge die häöm groete mach zouwe gaeve oet te sjtèlle.

26 miert

• Sjport: De Fransoos Christophe Laporte wintj Gent-Wevelgem bie de mansluuj. De Zjwitserse Marlen Reusser wintj bie de vrouwluuj.

24 miert

• Weitesjap: D'n Amerikaansen óngernummer en inzjenjeur Gordon Moore, veural bekèndj van de wèt van Moore, sjtörf op 94-jäörige laeftied.

23 miert

• Nederlands Limburg: Wim Hillenaar weurt veurgedrage es de nuie börgemeister vaan Mestreech. Heer geit op 1 juli Annemarie Penn-te Strake opvolge.

21 miert

• Kóns en cultuur: De Nederlandse cabaretier Fred Florusse sjtörf op 85-jäörige laeftied.

19 miert

• Economie: De Zjwisterse investeringsbank UBS nump häöre concurrent Credit Suisse, dae mit failissemint woort bedreig, euver. Hiemit weurt 'ne groete bankecrisis veurkómme.

18 miert

• Sjport: Mathieu van der Poel wintj Milaan-Sanremo, es ierste Nederlanjer saer Hennie Kuiper in 1985.

17 miert

• Ruslandj/Internationaal: 't Internationaal Sjtraofhof in D'n Haag vaerdig 'n arrestatiebevel oet taege Vladimir Poetin.
• Nederlandj: De Nederlandse politicus Adri Duivesteijn (PvdA) sjtörf op 72-jäörige laeftied aan prostaatkanker.
• Kóns en cultuur: De Kroatisch-Nederlandse sjriefster Dubravka Ugrešić sjtörf op 73-jäörige laeftied.

15 miert

• Nederlandj: Bie verkezinge veur de Provinciaal Sjtaote en de watersjappe wintj veural de rechs-populistische BBB henjig.

13 miert

• Nederlands Limburg: In de Hèrkebósjer zedezaak kriege Nancy D. en Peter S. 12 jaor gevangenis opgelag óm 't misbroek van zeve jóng oppaskinger.
• Sjport: D'n Amerikaansen hoegsjpringer Dick Fosbury, bekèndj van de fosburyflop womit 'r in 1968 e waereldrecord haolde, sjtörf op 76-jäörige laeftied.

12 miert

• Kóns en cultuur: Op de 95e Academy Awards wintj Everything everywhere all at once zeve prieze, wo-ónger dae van beste film en bèste actries (Michelle Yeoh). Brendan Fraser weurt tot bèsten acteur beneump.

10 miert

• Nederlandj: De Nederlandse regering luf de lèste beperkinge ómtrèntj COVID-19 op.
• Belsj: De Vlaomse regering kump esnog mit e sjtiksjtofakkaord wo de ganse coalitie achter sjteit.

9 miert

• Duutsjlandj: Bie 'n sjeetpartie in 'ne Keuninkriekszaal vanne Jehovagetuge in Hamburg valle zeker ach doeje (incl. de sjötter) en mierder gewónje.

6 miert

• Belsj, politiek: De Vlaamse regering kump mit e concepakkoord euver de sjtiksjtofregulering. Dit akkoord weurt neet gesjteund door 't CD&V, wat hiemit de facto boete de regering weurt gezat.
• Duutsjlandj, Noord-Amerika: Traute Lafrenz, de lètste euverlaevende vanne antinazistische verzetsgroop Weiße Rose Hamburg, sjtörf op 103-jäörige laeftied.

4 miert

• Sjport: In de Klassieker taege Feyenoord sjpaelt 't vrouweteam van AFC Ajax veur 't iers in de Johan Cruijff Arena. De match trèk zoeget 34.000 bezeukers, wat veur de vrouwluuj-Ieredevisie óngekèndj is.
• Sjport: Demi Vollering wintj de Strade Bianche bie de vrouwluuj, en Tom Pidcock wintj bie de mansluuj.

3 miert

• Belsj: In Brussel demonstrere doezende boere taege 'n versjtrenging van 't sjtiksjtofbeleid veur de landjboew.

2 miert

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzsaxofonis Wayne Shorter sjtörf op 89-jäörige laeftied.

1 miert

• Zuud-Europa: Bie e treinóngelök in 't noorde van Griekelandj valle 57 doeje.

fibberwarie

• Nederlands Limburg, 23 fibberwarie-huuj: 't Julianakanaal is toe vanwaege 'n dambreuk.
• Zuud-Amerika, 7 december 2022-huuj: fel proteste in Peru nao de aafzetting vanne linkse presidentj Castillo.
• Oes-Europa, 10 oktober 2022-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde-Oeste, 16 september 2022-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.

28 fibberwarie

• Sjport: In de kwartfinaal van de KNVB-baeker wintj amateurclub SV Spakenburg mit 1-4 van FC Utrecht.

26 fibberwarie

• Zuud-Europa: Bie e bootóngelök in Zuud-Italië kómme zeker 67 migrante óm 't laeve.

25 fibberwarie

• Sjport: Dylan van Baarle wintj Omloop Het Nieuwsblad bie de mansluuj. Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

22 fibberwarie

• Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: In 't Noord-Ierse Omagh waert 'ne pelissie-agent besjaote. Hae raak ernstig gewóndj. D'n aansjlaag is meugelik 't wirk vanne rippeblikeinse terreurbeweging New IRA.

20 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Japanse sjtripteikenaer en animator Leiji Matsumoto sjtörf op 85-jäörige laeftied.

19 fibberwarie

• Sjport: De Nederlandse Femke Bol löp de 400 meter indoor in 49,29 seconde; e nuuj waereldrecord. Ze is de ierste in 41 jaor die 't waereldrecord verbaetert.

17 fibberwarie

• Zuud-Amerika: Demonstrante in Paramaribo besjtörme 't Surinaams parlemèntsgeboew.

15 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Amerikaanse actries Raquel Welch sjtörf op 82-jäörige laeftied.

14 fibberwarie

• Oceanië, natuur en milieu: Nuuj-Zielandj reup de noedtoesjtand oet óm de sjaaj die orkaan Gabrielle deit. 't Is pas de driede kier in de historie van 't landj det de regering det deit.
• Sjport: De Nederlandse voetballer Wim Kras, de jóngste sjpeler oets in de Ieredevisie, sjtörf op 79-jäörige laeftied.

12 fibberwarie

• Duutsjlandj, politiek: 't CDU wèntj de lokaal verkezinge in Berlien en is dao veur 't iers in jaore de groetste.
• Sjport: In de Super Bowl LVII winne de Kansas City Chiefs mit 38-35 van de Philadelphia Eagles.

11 fibberwarie

• Duutsjlandj: D'n Duutsje politicus Hans Modrow, de lèste communistische premier van de DDR, sjtörf op 95-jäörige laeftied.

10 fibberwarie

• Nederlands Limburg: Limburg sjaf es lèste provincie in Nederlandj de bae veur 't debat aaf.

9 fibberwarie

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis van popleedjes Burt Bacharach sjtörf op 94-jäörige laeftied.

6 fibberwarie

• Zuudoes-Europa/Midde-Oeste: Kortbie Gaziantep in Turkieë vèntj 'ne zjwaoren aerdsjóddel plaatsj mit 'n krach van 7,8 op de memènt-magnitudesjaol. In Turkië en Syrië valle teendoezende doeje.

5 fibberwarie

• Zuud-Azië: De vreugere Pakistaanse presidentj Pervez Musharraf sjtörf op 79-jäörige laeftied.
• Nederlandj: In Delf vèntj 'n sjtaekpartie plaatsj. Daobie vèlt einen doeje en einen gewónje.

4 fibberwarie

• Vereinegde Sjtaote: De Amerikaanse lochmach haolt 'n Chinese ballon denaer, die volgens häör veur sjpionagedoele waor opgelaote.

jannewarie

• Zuud-Amerika, 7 december 2022-huuj: fel proteste in Peru nao de aafzetting vanne linkse presidentj Castillo.
• Oes-Europa, 10 oktober 2022-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde-Oeste, 16 september 2022-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.
• India haolt China in es landj mit de groetste bevolking.

31 jannewarie

• Nederlandj: Bie 'ne brandj in Arnhem valle twie doeje. Mierder luuj rake hön hoes kwiet.

30 jannewarie

• Zuud-Azië: Bie 'ne bómaansjlaag op 'n moskee inne Pakistaanse sjtad Pesjawar valle zeker 59 doeje en 170 gewónje.
• Belsj: In 'n metrosjtasie in Brössel waere reizigers aangevalle door 'ne man mit e mets. Drie luuj rake gewóndj, woevan eine ernstig. De verdachte is opgepak.

28 jannewarie

• Zuud-Europa: De Sjpaanse pelissie pak 'ne 28-jäörige Sjpaans-Marokkaanse man op dae meugelik 'ne aansjlaag wool plege op 't sjtrand van Benidorm.

27 jannewarie

• Midde-Oeste: Bie 'ne aansjlaag op 'n synagoog in Oes-Jeruzalem valle zeve doeje en drie gewónje. De sjötter, 'ne 21-jäörige Palestien, waert doedgesjote in e vuurgevech mit de pelisse.

26 jannewarie

• Midde-Oeste: Bie gevechte tösje 't Israelische leger en Palestiense militante in Jenin oppe Westelike Jordaanoever valle 9 doeje. Ónger de doeje zint zeve militante en 'n vrouw.

25 jannewarie

• Zuud-Europa: In 'n kèrk en 'n kapel inne Zuud-Sjpaanse sjtad Algericas (Andalusië) waere luuj aangevalle door 'ne man mit 'ne machete. Daobie valle einen doeje en veer gewónje. De man is opgepak en de pelissie geit oet van e terroristisch motief.
• Duutsjlandj: Bie e sjtaekincident in e treintoesjtel hauverwaeges Kiel en Hamburg zint twie doeje en zeve gewónje gevalle. Me geit neet oet van e terroristisch motief.
• Noord-Amerika, Oes-Europa: De VS gaon 31 zjwaor gevechstanks van 't type M1 Abrams levere aan Oekraïne.
• Oceanië, politiek: Chris Hipkins volg Jacinda Ardern op es premier van Nuuj-Zielandj.

24 jannewarie

• Duutsjlandj, Oes-Europa: Duutsjlandj geit veerteen Leopard 2-tanks levere aan Oekraïne. Ouch anger lenj, woe-ónger Pole, kriege toesjtömming óm dit type tank ane Oekraïense sjtriedkrachte te gaeve.

23 jannewarie

• Noord-Amerika: Bie twie sjeetpartieje inne sjtad Half Moon Bay, kórtbie San Francisco (Californië), valle zeve doeje. De sjötter woort opgepak.

22 jannewarie

• Noord-Amerika: Bie 'n sjeetpartie tiedes de vering van 't Sjinees Nuujjaor in Monterey Park, kórtbie Los Angeles (Californië), valle teen doeje en teen gewónje. De sjötter haet zichzelf doedgemaak.

21 jannerwarie

• Nederlandj: 'ne Sjötter äöpent 't vuur op 66-jäörige vrouw en häör 38-jäörige dochter in e winkelcentrum in Zwijndrecht. De 66-jäörige vrouw kump óm 't laeve, häör dochter ligk zjwaorgewóndj in 't krankehoes.

20 jannewarie

• Weitesjap: De Amerikaanse meziekpsychologe Sandra Trehub sjtörf op 84-jäörige laeftied.

19 jannewarie

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse zenger-sjriever David Crosby (The Byrds, Crosby, Stills, Nash & Young) sjtörf op 81-jäörige laetied.

17 jannewarie

• Nederlands Limbörg: In Den Bosch begintj de zaak taege Peter S. oet Bieëgdje en Nancy D. oet Hèrkebósj, die verdach waere van sadistisch kènjermisbroek.
• Nederlandj: In Arkel, kórtbie Gorinchem, waert 'ne 37-jäörige man opgepak. Hae zouw tösje 2015 en 2018 'n leidinggaevende rol höbbe gesjpeeld bie terreurbeweging IS in Syrië.
• Frankriek: De Franse zöster André, de auwdste minsj op de waereld, sjtörf op 118-jäörige laeftied.

16 jannewarie

• Zuud-Europa: Maffiakopsjtök Matteo Messina Denaro weurt in Palermo gearresteerd.
• Zuud-Europa, Kóns en cultuur: De Italiaanse actries Gina Lollobrigida sjtörf op 95-jäörige laeftied.

15 jannewarie

• Zuud-Azië: Bie e óngelök mit e vleegmesjieng in Nepal kómme alle 72 inzittende óm 't laeve.
• Afrika: Bie 'ne aansjlaag mit e geïmproviseerd explosief in 'n kerk in Congo valle 10 doeje en 39 gewónje.
• Kóns en cultuur: De Nederlandsen acteur Jan Krol, bekèndj van Bartje, sjtörf op 60-jäörige laeftied.

14 jannewarie

• Oes-Europa: Bie 'ne Róssische raketaanval op Dnipro in de Oekraïne valle 40 doeje en 75 gewónje. Teentalle luuj waere nog vermis.
• Midde-Oeste: De Brits-Iraanse politicus Alireza Akbari weurt geëxecuteerd op aanklach van sjpionaasj.
  (sjterfdaag ónbekèndj)
• Sjport: De Nederlandse fietsrenner Lieuwe Westra sjtörf op 40-jäörige laeftied, dènkelik door zelfmaord.

11 jannewarie

• Duutsjlandj: De pelitie begintj mit de óntruming van Lutseroa. 't Dörp, wat gesjloop mót waere veur de broenkoolwinning, weurt door activiste bezat gehauwe.

10 jannewarie

• Zuud-Europa: Constantien II, de lèste keuning van Griekelandj, sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Britse rockgitaris Jeff Beck, bekèndj van The Yardbirds, sjtörf op 78-jäörige laeftied.
• Australië: D'n Australische kardinaal George Pell sjtörf op 81-jäörige laeftied. Hae woort veroerdeild veur kingermisbroek en later weer vriegesjpraoke.

8 jannewarie

• Zuud-Amerika: Aanhengers van ex-presidentj Jair Bolsonaro besjtörme 't parlemèntsgebouw in Brasília. De besjtörming is dujelik geïnspireerd door de besjtörming van 't Amerikaans Capitool in 2021.

6 jannewarie

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse voetballer Gianluca Vialli sjtörf op 58-jäörige laeftied aan alvleisklierkanker.

4 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Britse sjriefster Fay Weldon sjtörf op 91-jäörige laeftied.

3 jannewarie

• Vereinigde Sjtaote, Politiek: Veur 't iers in hóngerd jaor sjtake de sjtumme bie de verkezing veur de sjpraeker van 't Hoes van Aafgevaerdigde. Door de verdeildheid binne de Rippeblikeinse Partie, die 'n minimaal miejerheid haet, is dit noe ins gein formaliteit. Oetènjelik weurt Kevin McCarthy op 6 jannewarie nao vieftien sjtumrunje gekoze.

2 jannewarie

• Oes-Europa: Bie 'nen Oekraïensen aanval op 'n tiedelike Róssische basis in Makiivka inne regio Donetsk zint zeker 63, mer dinkelik hónderde militaire óm 't laeve gekómme.

1 jannewarie

• Economie, Zuudoes-Europa: Kroatië treujt toe tot de eurozone.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen drummer Fred White (Earth, Wind & Fire) sjtörf op 67-jäörige laeftied.

2022

december

• Natuur & milieu, Noord-Amerika, 21-26 december 2022: 'n frontaal depressie veroerzaak sjniesjtorme en extreem lieg temperature (bis -45°C) euver e groet deil van Canada en de VS.
• Zuud-Amerika, 7 december-huuj: fel proteste in Peru nao de aafzetting vanne linkse presidentj Castillo.
• Oes-Azië, 26 november- 5 december: fel proteste in Sjina taege 't sjtreng coronabeleid en 't kommunistisch rezjiem van prizzedent Xi Jinping.
• Oes-Europa, 10 oktober-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde-Oeste, 16 september-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.

31 december

• Zuud-Europa: Paus emeritus Benedictus XVI sjtörf op 95-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse soulzengeres Anita Pointer (van de Pointer Sisters) sjtörf op 74-jäörige laeftied aan de kanker.

30 december

• Nederlands Limbörg: Bie e verkiersóngelök in Bree bie Venlo rake mierder luuj gewóndj.

29 december

• Sjport: De Braziliaanse voetballer Pelé, algemein gezeen es eine van de bèste voetballers oets, sjtörf op 82-jäörige laeftied aan dermkanker.
• Kóns en cultuur: De Britse mode-óntwerpster Vivienne Westwood sjtörf op 81-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse zengeres Margriet Eshuis, veural bekèndj van de band Lucifer, sjtörf op 70-jäörige laeftied.
• Zuudoes-Azië: Bie 'ne groete brandj in e hotel inne Cambodjaanse sjtad Poipot valle zeker 25 doeje.

28 december

• Nederlands Limbörg: Bie 'n treinóngelök in Tiender in de gemeinte Haors is 'ne man van 57 um 't laeve gekómme. 't Slachoffer kump oet Luuene.

24 december

• Sjport: D'n Italiaanse fietsrenner Vittorio Adorni sjtörf op 85-jäörige laeftied.

23 december

• Kóns en cultuur: Maxi Jazz, zenger van de Britse housegróp Faithless, sjtörf op 65-jäörige laeftied.

20 december

• Nederlands Limbörg: Bie 'n sjeetpartie in e hoes in Broensem valle twieë doeje en twieë gewónje. De sjlachoffesj zint e maedje van 14 en 'ne maan van 39.
• Nederlands Limbörg: Bie 'n sjtaekpartie in Geverik kórtbie Baek kump 'ne man óm 't laeve.

19 december

• Sjport: D'n Duutsje voetbaltrainer Kurt Linder, veural bekèndj van zie werk bie Ajax, sjtörf op 89-jäörige laeftied.
• Vereinig Keuninkriek: D'n Brits-Pakistaanse chef-kok Ali Ahmed Aslam, oetvinder van 't gerech chicken tikka masala, sjtörf op 77-jäörige laeftied.

18 december

• Sjport: Argentinië weurt veur de driede kier waereldkampión hierevoetbal door in de finaal van 't WK nao penanties van Frankriek te winne.
• Kóns en cultuur: De Belzje componis Wim Henderickx sjtörf op 60-jäörige laeftied.

17 december

• Kóns en cultuur: In De Standaard versjient veur de lèste kier 'ne sjtriep van Suske en Wiske. Veur dees gezèt is de sjtrip in 1945 oersjprunkelik bedach.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse rockbandj De Dijk gief zie lèste konzaer.

16 december

• Frankriek: Bie 'ne brandj in e flatgeboew in 'n veursjtad van Lyon valle teen doeje, ónger waem vief kinger.
• Nederlands Limbörg, economie, politiek: 't provinciebesjtuur van Limbörg sjtömp veur 't aophaje van vleegveld Aoke-Mesjtreech.

14 december

• Economie, Nederlands Limburg: De supermerretkaete Jan Linders maak bekèndj es franchisebedrief veur Albert Heijn te gaon wirke. De Jan Linders-winkelformuul zal hiedoor taege èndj 2023 verdwiene.
• Nederlandj: Jacob Luitjens, kreegsmisdaodiger en veur zoewied bekèndj de lèste nog laevende NSB'er, sjtörf op 103-jäörige laeftied.

13 december

• Duutsjland, Oesteriek en Zjwitserland: De Duutsje pelissie deit invalle bie de radikaal klimaatbewaeging Letzte Generation. Elf luuj waere opgepak en bie de hoeszeukinge waere posters, computers en tillefoons in besjlaag genómme.
• Natuur en milieu, Afrika: Bie euversjtruiminge inne Congolees huidsjtad Kinshasa valle teentalle doeje en gewónje.
• Kóns en cultuur, Noord-Amerika: D'n Amerikaanse componis Angelo Badalamenti sjtörf op 85-jäörige laeftied.
• Politiek, Zuudoes-Europa: Bosnië-Herzegovina waert kandidaat-lid vanne EU.
• Kóns en cultuur: De Nederlandsen tillevisiemaeker Han Peekel sjtörf op 75-jäörige laeftied.

7 december

• Zuud-Amerika: In Peru weurt presidentj Castillo aafgezat.
• Duutsjland, Oesteriek en Zjwitserland: Duutsje autoriteite pakke 25 luuj op die ónger mie van plaan waore d'n Duutsje Rieksdaag te besjtörme. De luuj zint sympathisante vanne Reichsbürgerbewaeging.

6 december

• Sjport: Salinero, 't dressuurpaerd wo de Nederlandse Anky van Grunsven twie kier Olympisch goud mit haolde, sjtörf op 28-jäörige laeftied.

5 december

• Oes-Europa: op twie militair vleegvelder kórtbie de Róssische sjtad Rjazan en inne regio Saratov vènje explosies plaats. Bie de explosies vele drie doeje en mierder gewónje. Volges ónaafhankelike Róssische media woorte daobie ouch inkel bómmewerpers besjadig.

november

• Oes-Azië, 26 november-huuj: fel proteste in Sjina taege 't sjtreng coronabeleid en 't kommunistisch rezjiem van prizzedent Xi Jinping.
• Oes-Europa, 10 oktober-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde-Oeste, 16 september-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.
• Weitesjap: 't Maote- en gewichte-instituut BIPM nump veer nuuj SI-veurveugsele aan: ronna- (R, 10²⁷), ronto- (r, 10⁻²⁷), quetta- (Q, 10³⁰) en quecto- (q, 10⁻³⁰).

30 november

• China: Jiang Zemin, de vreugere presidentj van China, sjtörf op 96-jäörige laeftied aan leukemie.
• Sjport: D'n Italiaansen ex-fietsrenner Davide Rebellin kump op 51-jäörige laeftied óm in e verkiersóngelök.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse popmuzikantj Christine McVie (Fleetwood Mac) sjtörf op 79-jäörige laeftied.

27 november

• Belsj: Nao de voetbalmatch tösse 't Belsj en Marokko (0-2 wins veur Marokko) braeke in Brussel groetsjalige relle oet. Ouch in diverse Nederlandse sjtaej is 't ónrastig.

23 november

• Belsj, Politiek: De Belzje politica en minister van sjtaot Paula D'Hondt (CVP) sjtörf op 96-jäörige laeftied.

21 november

• Zuudoes-Azië, klimaat en milieu: 't Weste van 't eilandj Java (Indonesië) waert getróffe door 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 5,6 oppe sjaol van Richter. Daobie valle mie es 300 doeje en 7.700 gewónje.

20 november

• Vereinigde Sjtaote: In 'n homoclub in Colorado Springs (CO) waere 5 luuj doedgesjote.
• Sjport: In Qatar begint 't WK voetbal mit 'ne match tösje 't gaslandj en Ecuador (0-2).

18 november

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis Ned Rorem sjtörf op 99-jäörige laeftied.

17 november

• Nederlandj/Oes-Europa: In D'n Haag weurt 't vonnis oetgesproke in de zaak roond vlöch MH 17. Drie verdachte waere bie versjtaek tot laeveslank veroerdeild óm 't oet de loch sjete van de vleegmesjien in 2014; 'ne veerde verdachte weurt vriegesjpraoke.

16 november

• Weitesjap: Vanaaf 't Kennedy Space Center weurt de Orion-rakèt gelanceerd. 't Geit óm 'n tesvlöch veur 'n bemande missie nao de maon, deil van 't Artemisprogram.

15 november

• Midde- en Oes-Europa: Róslandj veurt 'n groetsjaolige serie rakètaanvel op de Oekraïne oet. Twie Oekraïense aafwaerrakètte kómme in Pole terech, op 't dörpke Przewodów (regio Lublin). Hiebie kómme twie luuj óm.

13 november

• Zuudoes-Europa: Bie 'ne bomaansjlaag in Istanbul kómme zès luuj óm; 81 rake gewóndj.

12 november

• Sjport: De Nederlandse voetballer Cor van der Gijp sjtörf op 91-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Britse punkmuzikantj Keith Levene (The Clash) sjtörf op 65-jäörige laeftied.

11 november

• Oes-Europa: 't Oekraïens laeger pak de sjtad Cherson trök, die saer 2 miert in Róssische henj waor en de aafgeloupe daag door de Rósse is óntruump.

9 november

• Belsj: Op 't Belsj weurt lenjelik gesjtaak.

8 november

• Vereinigde Sjtaote, politiek: Verkezinge veur 't Congres.
• Zuud-Europa, kóns en cultuur: Arsjeologe vènje in auw wermwaterbrónne inne Toscane mie es twintig zier good bewaarde brónze biljer oete Romeins-Etruskischen tied.
• Belsj, kóns en cultuur: De Belzje zenger Will Ferdy sjtörf op 95-jäörige laeftied aan de krenkde van Parkinson.
• Vereinig Keuninkriek, kóns en cultuur: De Britse rockmuzikant Dan McCafferty (Nazareth) sjtörf op 76-jäörige laeftied aan COPD.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse laevesleed- en vastelaoveszenger, componis en producentj Pierre Kartner (Vader Abraham) sjtörf op 87-jäörige laeftied.

5 november

• Vereinigde Sjtaote, kóns en cultuur: De Amerikaanse indiemuzikantj Mimi Parker (Low) sjtörf op 54-jäörige laeftied aan eiersjtekkanker.

3 november

• Nederlandj, kóns en cultuur, weitesjap: Oet óngerzeuk is gebleke det de olievèrfsjets Kruutsoprichting in 't Museum Bredius in Den Haag e wèrk van Rembrandt is.

2 november

Kaat va Tigray

• Oes-Afrika: De regering van Ethiopië en rebelle oet Tigray sjlete ónger leijing vanne Afrikaanse Unie e akkoord euver e sjtaak-'t-vure inne noordelike regio Tigray. Daomèt kump meugelik e indj aan twie jaor krieg.
• Oes-Europa: Pole geit e hèk boewe ane grens mitte Róssische enclave Kaliningrad. De Poolse regering zaet det ze zich zörg maak euvere veiligheid in 't grensgebeed en is bang det Róslandj 'n migrantecrisis geit creëre veure EU te destabilisere.
• Noord-Europa, politiek: 't Centrumlinks blok ónger leijing van premier Mette Frederiksen wèntj de Daense parlementsverkezinge.

1 november

• Midde-Oeste, politiek: 't Rechs blok ónger leijing van Benjamin Netanyahu vanne Likoed-partie wèntj de Israelische parlementsverkezinge.
• Kóns en cultuur: Rapper Takeoff, lid van de formatie Migos, weurt op 28-jäörige laeftied doedgesjote.

oktober

• Oes-Europa, 10 oktober-huuj: Groetsjalige raket- en droneaanvalle op börgerdoele en enerzjiefaciliteite in de Oekraïne.
• Midde- en Zuud-Amerika, natuur en milieu, 7-10 oktober: orkaan Julia kump aan landj bie Venezuela en Nicaragua. Dao gif 't väöl sja en valle teentalle sjlachoffers, ó.m. bie 'n aerdversjuving.
• Midde-oeste, 16 september-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.
• Midde-Oeste: In Saoedi-Arabië weurt begós mit de boew van de futuristische sjtad The Line.

30 oktober

• Zuud-Amerika: Luiz Inácio Lula da Silva wintj mit 't miniem veursjprunk de Braziliaanse presidentsverkezinge van de zittende presidentj Jair Bolsonaro.
• Zuudoes-Azië, natuur en milieu, weitesjap: Oppe Wakatobi-eilenj, kórtbie 't Indonesische eilandj Celebes, waere nuuj vogelsoorte óntdèk.
• Zuud-Azië: Inne Wes-Indiase deilsjtaat Goejarat sjtort 'n hangbrök in. Hónderde luuj valle in 't reveerwater. Zeker 141 luuj euverlaeve det neet en mie es 100 persoene zint gewóndj geraak.
• Sjport: Max Verstappen wintj de Groete Pries van Mexico. 't Is zien 14e euverwinning dit seizón, hiemit brik 'r 't record van Michael Schumacher oet 2004.

29 oktober

• Oes-Azië: In Seoul óntsjteit bie 'n Halloweenvering e gedrank wobie zeker 153 luuj waere doedgeduujd.
• Oes-Afrika: Inne Somalische huidsjtad Mogadishu kómme zeker 100 luuj óm 't laeve bie twie explosies. Wiejer rake mie es 300 luuj gewóndj.
• Kóns en cultuur: De Belzje journalis en sjriever Hugo Camps sjtörf op 79-jäörige laeftied.

28 oktober

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse rock 'n rollzenger Jerry Lee Lewis sjtörf op 87-jäörige laeftied.

27 oktober

• Economie: Elon Musk köp, nao lang óngerhanjelinge, Twitter definitief op. Hae begintj direk mit d'n doorveur van ingriepende verangeringe.

26 oktober

• Midde-Oeste: Bie 'n sjeetpartie in 'n moskee inne Iraanse sjtad Shiraz kómme zeker 13 luuj óm 't laeve.

24 oktober

• Nederlandj: Inne Lek kórtbie 't Zuud-Hollands Streefkerk waere veer doej luuj gevónje. 't Geit óm e gezin oet Gouda.
• Zuudoes-Azië: Bie 'ne lochaanval op e concert inne noordelike Myanmarese regio Kachin zint zeker 80 luuj óm 't laeve gekómme.
• Vereinig Keuninkriek, politiek: Rishi Sunak volg Liz Truss op es leier van de Conservatief Partie en premier van 't Vereinig Keuninkriek.
• Economie, Nederlandj: Philips sjrap weltwied 4000 bane vanwaege sjlechte rizzeltate. In Nederlandj verdwiene 800 jobs, woevan 400 door gedwónge óntsjlaag.

20 oktober

• Vereinig Keuninkriek, politiek: Liz Truss nump al nao 45 daag óntsjlaag es ierste minister van 't Vereinig Keuninkriek.

17 oktober

• Nederlands Limburg: Börgemeister Rianne Donders van Remunj sjtap op.
• Oes-Europa: Inne Róssische sjtad Jejsk sjtort 'ne sjtraoljaeger denaer op e flatgeboew. Daobie valle 15 doeje en 26 gewónje.

16 oktober

• Midde-Amerika: Twie verdachte van de maord op veer Nederlandse journaliste in El Salvador in 1982 waere opgepak. 't Geit óm 'nen ex-minister en 'nen ex-kóllenel.
• Oes-Azië: In China begintj 't twintigste congres van de Communistische Partie.
• Weitesjap: De Nederlands-Amerikaansen astronaut en kristallograaf Lodewijk van den Berg sjtörf op 90-jäörige laeftied.

15 oktober

• Oes-Europa: In 't Róssisch Belgorod, zjus euver de Oekraïense grens, kómme bie 'n sjeetpartie in e trainingscentrum ilf luuj óm. De toedrach is óndujelik, volgens ein väölgehuurde versie zouwe de daojers huurlinge oet Tadzjikistan zeen.
• Midde-Oeste: Bie 'ne brandj inne beröchte Evin-gevangenis kórtbie de Iraanse huidsjtad Teheran valle 4 doeje en 61 gewónje.

14 oktober

• Midde-Oeste: Bie 'n explosie in 'n kaolemien inne Törkse sjtad Amasra zint 41 mienwèrkers óm 't laeve gekómme. Èlf luuj zint gewóndj geraak, 58 waere gered.
• Vereinig Keuninkriek, kóns en cultuur: Activiste vanne radicaal milieubewaeging Just Stop Oil sjmiete in e museum in Lónje bleker tomatesóp euver 't sjilderie Zónneblome van Vincent van Gogh. Daonao liemde ze zich vas aan 'n moer.,
• Vereinig Keuninkriek, Economie: De Britse minister van Financië Kwasi Kwarteng weurt nao 'ne goje maondj óntsjlaoge. Zien orthodox-liberaal belastingplan haet in korten tied groeten ikkenomische sjaoj gedaon. Jeremy Hunt volg häöm op.
• Kóns en cultuur: De Britsen acteur Robbie Coltrane, bekèndj es Hagrid oet de Harry Potter-films, sjtörf op 72-jäörige laeftied.

11 oktober

• Vereinig Keuninkriek en Ierlandj, kóns en cultuur: Actrice Angela Lansbury, bekindj van de sjtöm van Mrs. Potts in Beauty and the beast, sjtörf op 96-jäörige laeftied.

10 oktober

• Oes-Europa: Versjillende Oekraïense sjtaej waere besjtook mit rakette. De aanvalle veroerzake ónger mie groetsjalige sjtroumoetval.
• Zuud-Amerika, natuur en milieu: In Venezuela zint 43 luuj óm 't laeve gekómme nao aerdversjuvinge. Wiejer waere nog teentalle luuj vermis.
• Economie: De Nobelpries in de Economie geit nao Ben Bernanke, Douglas W. Diamond en Philip H. Dybvig "óm hun ongerzeuk nao banke en financieel crises."

9 oktober

• Sjport: Max Verstappen wintj de Grand Prix van Japan en weurt daomit veur d'n twiede kier waereldkampión Formule 1.
• Weitesjap: De Franse filosoof en antropoloog Bruno Latour sjtörf op 75-jäörige laeftied.

8 oktober

• Oes-Europa: Oppe Krimbrögk, die de Krim verbindj mit 't Róssische vastelandj, brik 'ne brandj oet nao 'n explosie.

7 oktober

• Politiek, Oes-Europa: De Nobelpries veur de Vrae geit nao de Wit-Róssischen dissidentj Ales Bjaljatski, de Róssische minsjerechteorganisatie Memorial en 't Oekraïens Centrum veur Börgerlike Vriehede.
• Oes-Europa: Kórtbie de sjtad Liman in Oes-Oekraïne waere twie massagraver óntdèk. Dao-in ligke óngevier 200 lichame.
• Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: In 't noorde van Ierlandj zint teen luuj óm 't laeve gekómme door 'n explosie in e tankstation.

6 oktober

• Zuudoes-Azië: Op e kènjerdaagverblief inne Noord-Thaise provincie Nong Bua Lamphu vèntj 'n sjeetpartie plaats. Daobie valle zeker 37 doeje en teen gewónje.
• Kóns en cultuur: De Nobelpries in de Literatuur geit nao de Franse Annie Ernaux "óm de mood en klinische sjerpde womit ze de wortele, vervraemdinge en collectieve remminge van 't persoenlik gehäöge ónthölt."

5 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Sjemie geit nao Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal en K. Barry Sharpless "veur de óntjdèkking van kliksjemie en bio-orthogonaal sjemie".

4 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Natuurkónde geit nao Alain Aspect, John F. Clauser en Anton Zeilinger "veur hun experimènte mit versjtringelde fotone, womit ze de sjenninge van de Bell-óngeliekheid aantuinde en pioneerswerk dege veur de kwantuminformatica."

3 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Genaeskónde geit nao de Zweed Svante Pääbo "óm zien óntdekkinge ómtrèntj de genome van oetgesjtorve minsjesaorte en de minsjelike evolutie."

2 oktober

• Zuud-Amerika, politiek: In Brazilië zeen presidentsverkezinge. De centrumlinkse kandidaat Luíz Ignacio Lula da Silva versjleit de zittenden extreemrechse presidentj Jair Bolsonaro. Op 30 oktober zal 'n twiede runj waere gehauwe.
• Zuudoes-Europa, politiek: De centrum-rechtse partie GERB wèntj de Bölgaarse parlementsverkezinge.

1 oktober

• Oes-Europa: 't Oekraïens laeger pak de sjtad Lyman trök. Zoewel sjtrategisch es symbolisch is dit 'ne zjwaore sjlaag veur Róslandj.
• Zuudoes-Azië, Sjport: Bie relle tösje hooligans van Arema FC en Persebaya Surabaya in de Indonesische sjtad Malang valle zeker 174 doeje.

september

• Oes-Europa, 23-27 september: Róslandj hèlt referenda inne bezatde Oekraïense regio's Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Cherson. Dees referenda zint illegaal en verloupe neet democratisch.
• Midde-oeste, 16 september-huuj: Massaal proteste in Iran taege de zedepelitie en 't relizjieus rezjiem nao d'n doed van Mahsa Amini.
• Centraal-Azië, 14-20 september: Bie gevechte oppe grens tösje Kirgizië en Tadzjikistan valle mie es 90 doeje. Bei lenj besjöldige zich óngerein van provokaties.
• Midde-Oeste, 12-14 september: Bie gevechte oppe grens tösje Armenië en Azerbeidzjan valle mie es 200 doeje. Bei lenj besjöldige zich óngerein van provokaties.
• Oes-Europa, 6-12 september: Bie e groetsjalig taegenoffensief inne regio Charkov boke de Oekraïense sjtriedkrachte in e paar daag tied flinke terreinwins oppe Róssische armee.
• Midde- en Noord-Amerika, natuur en milieu, 27 september-2 oktoeber: orkaan Ian kump bie Cuba en Florida aan landj. Op Cuba zit praktisch de ganse bevolking zónger sjtroum. Ouch in 't zuudoeste vanne VS rich 't noedwaer boetegewoen väöl sja aan. Dao valle teentalle doeje en gewónje.

30 september

• Oes-Europa: Róslandj annexeert, bie mónj van Poetin, officieel de Oekraïense oblaste Loehansk, Donetsk, Zoprizja en Cherson. Dees annexaties waere door zoe good wie gein ènkel landj erkèndj.
• Economie, Nederlandj: Volges 't CBS is de inflatie gesjtege nao 'n recordhuuegde van 17,1%. Det kump ónger mie door de hoeg enerzjieprieze.
• Oes-Europa: Bie 'ne raketaanval op e humanitair konvooi inne regio Zaporizjia valle 30 doeje. Wiejer rake 88 luuj gewóndj.
• Centraal-Azië: Bie 'nen terroristischen aansjlaag op 'n sjoel inne Afghaanse huidsjtad Kaboel valle teentalle doeje en gewónje.
• Afrika: Presidentj Paul-Henri Sandaogo Damiba van Burkina Faso weurt door 't laeger aafgezat.

28 september

• Kóns en cultuur: Rapper Coolio, bekindj van d'n hit Gangsta's Paradise, sjtörf op 59-jäörige laeftied.

26 september

• Weitesjap [Waereldtied; 27 september Midde-Europesen Tied] De NASA deit e ruumdetuug, DART, mit succes insjlaon op asteroïde Dimorphos. Dit is 'nen test óm te toekóms potentieel insjlaaggevierlike asteroïde te kinne vernetige of ómleie.
• Midde-Amerika: Op Cuba waert 't homohuwelik gelegaliseerd.
• Oceanië, natuur en milieu: Inne Groete Oceaan bie Tonga is e nuuj eilendje óntsjtange nao de oetbarsting van 'n óngerziese völkaan.
• Oes-Europa: Op 'n sjoel in 't Róssische Izjevsk vèntj 'n sjeetpartie plaats. Daobie valle 18 doeje en 24 gewónje.
• Nederlands Limburg, Economie: Brand kunjig aan det 't de productie van pils oet Wielder eweg geit haole. De broewerie zouw allein nog mótte waere gebroek veur speciaalbeer.

25 september

• Zuud-Europa, politiek: De parlemèntsverkezinge in Italië waere gewonne door Fratelli d'Italia, 'n extreemrechse partie mit wortele in 't fascisme.
• Sjport: De Keniaan Eliud Kipchoge löp op de marathon van Berlien 'nen tied van 2:01:09 en verbaetert daomit zien eige waereldrecord.
• Sjport: De Belsj Remco Evenepoel wintj 't WK fietsrenne op de waeg bie de mansluuj.

24 september

• Nederlandj/Belsj: In D'n Haag en Leidschendam waere drie mansluuj gearresteerd. 't Zeen krimmenele oet 't drugsmilieu die e plan hauwe veur de Belzje minister Vincent van Quickenborne te óntveure.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzsaxofonis Pharoah Sanders sjtörf op 81-jäörige laeftied.
• Sjport: Annemiek van Vleuten weurt waereldkampión fietsrenne in de waegren, óndanks 'ne breuk in häören èllebaog.

23 september

• Sjport: Roger Federer nump op 40-jäörige laeftied aafsjeid es proftennisser. In 'nen débbelmatch mit Rafel Nadal, deil van de Laver Cup, verluus hae van de Amerikane Frances Tiafoe en Jack Sock (6-4, 6-7 (2), 9-11).
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse actries Louise Fletcher sjtörf op 88-jäörige laeftied.

22 september

• Kóns en cultuur: De Britse sjriefster Hilary Mantel sjtörf op 70-jäörige laeftied.

21 september

• Oes-Europa: De Róssischen dictator Vladimir Poetin reup veur 't iers saer 't begin van d'n oerlog taege de Oekraïne rizzerviste op.

19 september

• Kóns en cultuur, Midde-Oeste: Op 't sjtrandj kórtbie de Israelische sjtad Tel Aviv weurt 'n graafgrót óntdèk oeten tied vanne Egyptische farao Ramses II. Arsjeologe sjpraeke van 'n extreem zeldzaam óntdekking.

18 september

• Sjport: De Noor Tobias Foss weurt in Wollongong (Australië) waereldkampión tiedrieje bie de mansluuj. De Nederlandse Ellen van Dijk wintj bie de vrouwluuj.

17 september

• Zuud-Azië: In Acham, 't weste van Nepal, valle zeker 17 doeje door aerdversjuvinge.

16 september

• Oes-Europa: In 'ne bósj kórtbie de Oekraïense sjtad Izjoem, die veurige waek zaoterdig woort heroverd door Oekraïense sjtriedkrachte, waere hónderde graver en inkel massagraver óntdèk. Dao-in ligke óngevier 450 lichame.
• Belsj Limburg, politiek: Veerle Heeren nump óntsjlaag es börgemeisterse van Sintruin.
• Zuud-Europa: Door euversjtruiminge inne Marke (Midde-Italië) zint 9 luuj óm 't laeve gekómme.

14 september

• Noord-Europa, politiek: Rechse partieje winne de Zwjaedse parlementsverkezinge. De sociaaldemocratische premier Andersson treujt aaf.
• Nederlands Limburg: Donny M. bekèntj de óntveuring, 't misbroek en de maord op de neugejäörige jóng Gino begin juli.

13 september

• Kóns en cultuur: De Franse rezjisseur Jean-Luc Godard sjtörf op 91-jäörige laeftied door euthanasie.

11 september

• Sjport: De Belsj Remco Evenepoel wintj de Runj van Sjpanje bie de mansluuj, en de Nederlandse Annemiek van Vleuten wintj bie de vrouwluuj.
• Sjport: De Sjpanjool Carlos Alcaraz winth de US Open bie de mansluuj door in veer sets (6-4, 2-6, 7-6 (7-1) en 6-3) te winne van de Noor Casper Ruud. Alcaraz weurt mit dees euverwinning d'n iersten tiener oets dae de Waereldranglies aanveurt.

10 september

• Sjport: Iga Świątek wintj de US Open bie de vrouwluuj door in twie sets (6-2, 7-6 (7-5)) te winne van Ons Jabeur.

8 september

• Vereinig Keuninkriek: Keuningin Elizabeth II sjtörf op 96-jäörige laeftied en weurt opgevolg door häöre zoon Sjarel III.
• Sjport: De Nederlandse keeper Piet Schrijvers sjtörf op 75-jäörige laeftied.

6 september

• Vereinig Keuninkriek, politiek: Liz Truss volg Boris Johnson op es premier van 't Vereinig Keuninkriek.

5 september

• Centraal- en Oes-Azië: In Sjina en Afghanistan vènje aerdsjóddele plaats. Daobie zint teentalle luuj óm 't laeve gekómme en gewóndj geraak.
• Noord-Amerika: bie mierder sjtaekpartieje inne Canadese sjtaat Saskatchewan kómme 12 luuj óm 't laeve en rake 18 luuj gewóndj.

2 september

• Nederlandj: Bie e verkiersóngelök in 't Braobantse Oud-Gastel (gemeinte Halderberge) kómme veer luuj óm 't laeve.

augustus

31 augustus

• Nederlands Limburg: In de Piel bie Griendsveen weujt 'ne groete natuurbrandj, zoeget op dezelfde plaatsj wo twie jaor haer ouch al 'ne brandj waor.

30 augustus

• Oes-Europa: De Sovjet-Róssische sjtaotsman Michail Gorbatsjov sjtörf op 91-jäörige laeftied.

29 augustus

• Kóns en cultuur: De Zuud-Afrikaanse actries en model Charlbi Dean sjtörf op 32-jäörige laeftied.

27 augustus

• Zuudoes-Europa: Servië en Kosovo sjlete 'n akkaord euver grensverkier en 'n kènteikekwestie ómtrint Servische Kosovare.
• Nederlandj: In 't Zuud-Hollandse Nieuw-Beijerland (gemeinte Hoeksche Waard) kómme zès luuj óm 't laeve en rake mierder luuj gewóndj wie 'n vrachwage van 'nen diek veurt.
• Zuud-Azië: In Pakistan valle 1300 doeje door zjwaore raegeval en euversjtruiminge. Wiejer zint 170.000 hoezer besjadig. In totaal zint 33 miljoen luuj getroffe door 't noedwaer.

26 augustus

• Midde-Oeste: Nao 't gereidkómme van 'ne nuje waeg tösje Armenië en Nagorno-Karabach kump de Laçin-corridor, inclusief 't gelieknamige sjtrategische sjtedje en twie ómligekende dörper, in Azerbeidzjaanse henj.

25 augustus

• Sjport: De Belzje fietsrenner Herman Vanspringel sjtörf op 79-jäörige laeftied.

24 augustus

• Oes-Europa: Bie 'ne Róssische raketaanval op 'n treinsjtasie inne regio Dnipro zint 25 luuj óm 't laeve gekómme en teentalle luuj gewóndj geraak.

20 augustus

• Midde-Oeste: Bie e verkiersóngelök in 't zuudoeste van Törkieje zint 16 luuj óm 't laeve gekómme en 21 luuj gewóndj geraak.
• Economie, Zuud-Europa: Grekelandj sjteit neet mie ónger versjerp toezich vanne eurozone. Dat sjtóng 't es gevolg vanne kredietcrisis in 2010.
• Oes-Afrika: Bie 'nen bómaansjlaag op e hotel inne Somalische hoofsjtad Mogadishu zint 20 luuj óm 't laeve gekómme.
• Nederlandj: De Nederlandse politicus Bram Peper sjtörf op 82-jäörige laeftied.

16 augustus

• Nederlands Limburg, Natuur en milieu: Staatsbosbeheer maak bekèndj det in de Piel veur 't iers e kroenekranejónk is gezeen. Veurhaer vloog 't bies in Limbörg allein euver.
• Belsj: De stad Ieper verbeujt 't festival Frontnacht, boe op 27 augustus (roond de IJzerwake) diverse extreemrechse bands zouwe speule.

15 augustus

• Sjport: Tom Dumoulin sjeit direk oet mèt fietsrenne. Ieder had 'r al gezag tot 'r nao dit sezoen zouw oetsjeie.
• Nederlands Limburg: Bie 'n sjtaekpartie in Wielder kump eine direk óm; 'nen angere sjtörf d'n daag drop. D'n daojer is 'ne Sjpanjool, de slachoffers zeen 'nen angere Sjpanjool en 'ne Portugees.

14 augustus

• Afrika: In 'n kirk in Gizeh brik 'ne brandj oet, wo zeker 41 luuj bie ómkómme. De mieste doeje zeen kènjer in 'n aanligkendj kènjerdaagverblief.
• Zuud-Azië, Economie: D'n Indiase zakeman Rakesh Jhunjhunwala sjtörf op 62-jäörige laeftied.

12 augustus

• Vereinigde Sjtaote: In Chautauqua (NY) weurt de Brits-Indiase sjriever Salman Rushdie denaergesjtaoke. Rushdie is al saer 1989 doel van dreiging oet islamistischen hook.
• Zuud-Europa: Inne Montenegriense sjtad Cetinje zint bie 'n sjeetpartie zeker 12 luuj, ónger waem de sjötter, óm 't laeve gekómme.
• Natuur en milieu, Oes-Europa: Inne Oder oppe grens tösje Duutslandj en Pole waere teendoezende doej vèsje gevónje. Bei lenj zègke det 't water dinkelik vergiftig is door sjemisch aafval.

11 augustus

• Kóns en cultuur: De Amerikaanse actries Anne Heche sjtörf op 53-jäörige laeftied aan de gevolge van e verkiersóngelök.

9 augustus

• Oes-Europa: Bie 'nen Oekraïense raketaanval oppe Krim waere zeker 8 Róssische vleegtuger vernetig.
• Kóns en cultuur: De Britse journalis en sjriever Nicholas Evans, veural bekèndj van The horse whisperer, sjtörf op 72-jäörige laeftied.

8 augustus

• Kóns en cultuur: De Britse zengeres en actries Olivia Newton-John sjtörf op 73-jäörige laeftied.

7 augustus

• Midde-Oeste: Bie raketbesjetinge in Gaza en Israel valle teentalle doeje en gewónje. Alle doeje en wiedoet de meiste gewónje valle ane Palestiense kantj. Ouch woorte bie de besjetinge twie hoeggeplaatsde commendante vanne tereurbeweging Islamitische Jihad doedgemaak.

6 augustus

• Zuud-Europa: Bie e bösóngelök in Kroatië kómme 12 Poolse pelgrims óm 't laeve. 32 anger passagiers rake gewóndj, van waem sommige ernstig. De pelgrims waore óngerwaeg nao Medjugorje, e baevaartsoord in Bosnië-Herzegovina.

5 augustus

• Belsj, Weitesjap: De Belzje geneticus Jean-Jacques Cassiman sjtörf op 79-jäörige laeftied.

4 augustus

• Oes-Azië: Sjina hèlt militair oefeninge inne watere róndj Taiwan. De oefeninge zint 'n reaksie op 't sjtaatsbezeuk van Nancy Pelosi.

3 augustus

• Midde-Oeste: Bie gevechte inne regio Hoeg-Karabach zint drie militaire óm 't laeve gekómme. De gevechte vónje plaats in en róndjóm de Laçin-corridor, 'n sjtrook landj die de regio verbindj mit Armenië.

2 augustus

• Nederlandj: Mark Rutte weurt de langszittende premier van Nederlandj. Hae is noe 4.311 daag premier, einen daag langer es Ruud Lubbers.
• Vereinigde Sjtaote / Oes-Azië: Nancy Pelosi, veurzitster van 't Amerikaans Hoes van Aafgevaerdigde, bezeuk Taiwan.

juli

31 juli

• Sjport: Annemiek van Vleuten wintj de ierste editie van de Runj van Frankriek veur Vrouwluuj. Mit Demi Vollerging (bergklassemènt), Marianne Vos (sjprintklassemènt) en Shirin van Anrooij (jóngereklassemènt) zörg ze veur 'ne Nederlandse veersjlaag.
• Sjport: Èngelandj wintj 't EK damesvoetbal 2022 door nao verlènging mit 2-1 van Duutsjlandj te winne.
• Sjport: D'n Amerikaanse baskètter Bill Russell sjtörf op 88-jäörige laeftied.
• Oes-Azië: De Filipiense politicus Fidel Ramos sjtörf op 94-jäörige laeftied.

30 juli

• Zuud-Azië: D'n Egyptischen terroris Ayman al-Zawahiri (71), leier van al-Qaedah en 't brein achter de aansjlaeg van 11 september 2001, kump óm bie 'nen Amerikaansen droneaanval.
• Sjport: PSV pak de Johan Cruijffsjaol door Ajax mit 3-5 te versjlaon.

29 juli

• Kóns en cultuur: In Australië kump de lèste aaflievering van de soapserie Neighbours op de tv.
• Noord-Amerika: De Canadese jihadis Mohammed Khalifa, dae ónger anger verantwoordelik is veur de produksie van executie- en rekruteringsvideo's, weurt door 'n Amerikaanse rechbank veroerdeild tot 'n laeveslang gevangenissjtraof.
• Noord-Amerika, Natuur en milieu: Bie zjwaor euversjtruiminge inne Amerikaanse sjtaat Kentucky valle zeker 37 doeje en 30 gewónje.

28 juli

• Oes-Europa: In Olenivka, inne regio Donetsk, kómme 53 Oekraïense kreegsgevangene óm 't laeve bie 'ne raketaanval. Róslandj en de Oekraïne besjöldige zich óngerein, wiewaal 't sjterke aanwiezinge gief det 't Róssische laeger verantwoordelik is veur d'n aanval.

27 juli

• Noord-Afrika: In Tunesië weurt, mit 'n zier lieg opkóms, 'n nuuj gróndjwèt aangenome die de regering dictatoriaal mach gief. Feitelik kump hiemit 'n ind aan de democratie die nao 't Arabisch Vreugjaor in 't landj waor ingeveurd.

25 juli

• Groet-Brittannië en Ierlandj: De Noord-Ierse politicus David Trimble sjtörf op 77-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen acteur Paul Sorvino sjtörf op 83-jäörige laeftied.

24 juli

• Sjport: D'n Daen Jonas Vingegaard wintj veur d'n ierste kier de Runj van Frankriek.

21 juli

• Economie: De Europese Centraal Bank verhoeg de rente mit 0,5 percèntpuntj tot 0% percies. Veur 't iers in ach jaor hilt de bank gein negatieve rente mie aan.

18 juli

• Kóns en cultuur: De Zjwaeds-Amerikaanse kónstenaer Claes Oldenburg, pioneer van de pop art, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

11 juli

• Wetesjap: D'n ierste foto van de James Webb-ruumdetelescoop weurt geprizzenteerd.

10 juli

• Sjport: De Serviër Novak Djokovic wintj veur de zevende kier Wimbledon bie de mansluuj door in veer sets (4-6, 6-3, 6-4, 7-6 (7-3)) te winne van d'n Australiër Nick Kyrgios. Veur Kyrgios waor 't zien ierste grandslamfinaal.

9 juli

• Sjport: Sjötterie Sint-Martinus oet Bor wintj 't Aud Limbörgs Sjöttersfies in Mael.
• Sjport: De Kazachse Elena Rybakina wintj Wimbledon bie de vrouwluuj door in drie sets (3-6, 6-2, 6-2) te winne van de Tunesische Ons Jabeur. Veur allebei waor 't e debuut in 'n grandslamfinaal.

8 juli

• Oes-Azië: De Japansen ex-premier Shinzo Abe weurt op 67-jäörige laeftied vermaord.
• Economie: Elon Musk zuut aaf van de koup van Twitter.

7 juli

• Vereinig Keuninkriek: Boris Johnson sjtap op es premier en leisman van de Conservatieve Partie nao immensen drök van zien partiegenote en e groet aantal ministers wat opsjtap. Oerzaak waore diverse sjendale.

4 juli

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever en dichter Remco Campert sjtörf op 92-jäörige laeftied.
• Noord-Amerika: Bie 'n sjeetpartie inne Amerikaanse sjtad Chicago valle 6 doeje en 36 gewónje

3 juli

• Oes-Europa: Róssische troepe en milities vanne Volksrippebliek Loehansk verovere Lisitsjank. Hiemit is de gansen oblas Loehansk in henj vanne separatiste en 't Róssische leger.
• Oes-Europa: Bie 'nen aanval op de Róssische sjtad Belgorod, kórtbie de grens mit de Oekraïne, valle 3 doeje. Ouch raakde zeker 50 gebouwe besjadig.
• Noord-Europa: Bie 'n sjeetpartie inne Deense huidsjtad Kopenhage valle 3 doeje en 31 gewónje. De sjötter is 'nen 22-jäörige man mit psychische probleme.

1 juli

• Weitesjap: D'n Amerikaanse musicoloog Richard Taruskin sjtörf op 77-jäörige laeftied.

juni

30 juni

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse YouTuber Technoblade sjtörf op 23-jäörige laeftied aan de kanker.
  (sjterfdaag ónbekèndj)
• Oes-Europa: Oekraïense troepe herovere Sjlangeneilandj, e sjtrategisch eilendje inne Zjwarte Zee wat saer 24 fibberwaar, d'n iersten daag vanne Róssische invasie, in henj waor gekómme vanne Rósse.

29 juni

• Nederlandj: Extremistische boere doon 'n poging óm vasgezatte collega's mit geweld te bevrieje oet pelitiecelle in Apeldoorn.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse r&b-zenger R. Kelly weurt óm ómvangriek en jaore doerendj misbroek van dèks minderjaorige maedjes tot 30 jaor gevangenis veroerdeild.

28 juni

• Nederlandj: E boereprotes van activistische boere bie 't hoes van minister Christine van der Wal löp henjig oet de handj.

27 juni

• Noord-Amerika: In 'ne vrachwage in San Antonio, Texas, weure 53 euverleje migrante aangetroffe.

26 juni

• Zudelik Afrika: In 'ne illegale kafee inne Zuud-Afrikaanse sjtad Oos-Londen weure 21 doeje gevónje. 't Geit óm jóng luuj, mer woeraan ze zint gesjtorve is nog neet dutelik.

25 juni

• Oes-Europa: Severodonjetsk kump in Róssische henj.
• Noord-Europa: Bie 'nen aansjlaag op 'nen homobar inne Noorse huidsjtad Oslo valle twie doeje. De pelissie geit oet van terrorisme.

24 juni

• Vereinigde Sjtaote: D'n Ameirkaansen Hoeggerichshof drejt 't lenjelik rech op abortus trök.

23 juni

• Europa: De Oekraïne en Moldavië waere es kandidaat-lid van de EU toegelaote.

22 juni

• Nederlandj: In Stroe (gemeinte Barneveld, Gelderland) vèntj e lenjelik boereprotes plaats. De boere demonstrere taege vaergaonde maotraegele óm de sjtiksjtofoetsjtoet in de te damme.

21 juni

• Zuud-Azië: Afghanistan weurt getroffe door 'nen aerdsjóddel van 6,2 op de Memènt-Magnitudesjaol.

18 juni

• Kóns en cultuur: Jan Smeets nump aafsjeid es baas van Pinkpop.

17 juni

• Sjport: 't Ingels hierecricketèlftal zèt taege Nederlandj 'n ODI-record vamn 498 runs denaer.

12 juni

• Frankriek: Verkezinge veur 't parlemènt.
• Sjport: De Nederlandsen tennisser Tim van Rijthoven (ATP205) wintj 't toernooj van Rosmalen door in twie sèts (6-4, 6-1) waereldtopper Daniil Medvedev te versjlaon.
• Sjport: De Zweedse golfster Linn Grant wintj es ierste vrouw oets e toernooj wo-op ouch mansluuj waere toegelaote.

5 juni

• Sjport: Rafael Nadal wintj Roland Garros bie de mansluuj door in drie sets (6-3, 6-3, 6-0) van Casper Ruud te winne. Veur Nadel is 't al zien veerteende euverwinning op Roland Garros en zien 22e Grand Slam-euverwinning.

4 juni

• Sjport: Iga Swiatek wintj Roland Garros bie de vrouwluuj door in twie sets (6-1, 6-3) Coco Gauff te versjlaon.

1 juni

• Nederlands Limburg: De 9-jäörige jóng Gino van der Heijden verdwient in Kirchroa. Drie daag later weurt hae doed trökgevónge in Gelaen; 'ne man van 22 weurt hieveur gearresteerd.

mei

• Oetbraak vaan apepokke in Europa. 't Ierste geval weurt in 't Vereinig Keuninkriek vasgesjtèld.

29 mei

• Sjport: D'n Australiër Jai Hindley wintj de Runj van Italië.

28 mei

• Sjport: Real Madrid wintj de UEFA Champions League door mit 0-1 van Liverpool F.C. te winne.

27 mei

• Nederlands Limburg: In 't Sprookjesbos in Valkeberg sjtort e kaerke van 'n attractie naer. Drie luuj rake daobie gewónd.

26 mei

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen acteur Gijs de Lange sjtörf op 65-jäörige laeftied aan longfibrose.
• De Nederlandse prizzentator Willibrord Frequin sjtörf op 80-jäörige laeftied aan de krenkde van Parkinson.
• Kóns en cultuur: De Britse popmuzikantj Andy Fletcher, tósjenis van Depeche Mode, sjtörf op 60-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Britse popmuzikantj Alan White, drummer van Yes, sjtörf op 72-jäörige laeftied.

25 mei

• Sjport: AS Roma wintj de ierste editie van de UEFA Conference League door in de finaal mit 1-0 van Feyenoord te winne.

24 mei

• Noord-Amerika: Op 'n lieger sjaol in Uvalde (TX) sjut 'nen achteenjäörige man 19 kènjer en twie volwassene doed.

23 mei

• Belsj Limburg, Nederlands Limburg: De Vlaamse regering zuut definitief aaf van 't plan veur 'ne sjneltram tösje Hasselt en Mestreech.

22 mei

• Kóns en cultuur: De Nederlandse documentairemaekster Heddy Honigmann sjtörf op 70-jäörige laeftied aan de gevolge van multiple sclerose en kanker.

20 mei

• Sjport: FC Twente weurt landskampión voetbal bie de vrouwluuj nao 'n 2-3 wins bie AFC Ajax.

18 mei

• Noord-Europa: Zjwaede en Finlandj dene 'n aanvraog in veur lid te waere van de NAVO.
• Sjport: Eintracht Frankfurt wintj de Europa League door nao penanties van Glasgow Rangers te winne.

17 mei

• Kóns en cultuur: De Griekse popmuzikantj en filmcomponis Vangelis sjtörf op 79-jäörige laeftied.
• Nederlandj: De Marokkaans-Nederlandsen activis en politicus Mohammed Rabbae (GroenLinks) sjtörf op 81-jäörige laeftied.

16 mei

• Oes-Europa: 't Batteljón van 't Azovrezjiment in 't Azovstal-febrik in Marioepol geuf zich euver. Hiemit kump nao maonde van zjwaor bómbardemènte de sjtad in Róssische han.

15 mei

• Nederlandj/Zuud-Europa: Paus Franciscus verklaort de Nederlandse pater Titus Brandsma heilig.
• Sjport: Club Brugge weurt veur d'n 18e kier landskampión van 't Belsj.

14 mei

• Naord-Amerika: Bie 'n sjeetpartie in Buffalo (NY), hoegswaorsjienelik mit e racistisch motief, kómme teen luuj óm.
• Kóns en cultuur: Kalush Orchestra wintj veur de Oekraïne 't Eurovisie Songfestival mit 't leedje Stefania.

13 mei

• Midde-Oeste: Sjeik Chalifa bin-Zajed an-Nahjan, emir van Abu Dhabi en presidentj van de Vereinigde Arabische Emirate, sjtörf op 73-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Sjpaanse operazangeres Teresa Berganza sjtörf op 89-jäörige laeftied.

12 mei

• Belsj: Wouter Beke sjtop es veurzitter van de CD&V. De partie is ónger zie veurzittersjap ummer wiejer in de peilinge weggezak.
• Weitesjap: De NASA publiceert de ierste foto van Sagittarius A*, 't zjwart laok in 't centrum van de Milkwaeg.

11 mei

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever Jeroen Brouwers sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Sjport: De Nederlandse voetballer Henk Groot sjtörf op 84-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)
• Sjport: AFC Ajax weurt veur de 36e kier kampión voetbal van Nederlandj door mit 5-0 van sc Heerenveen te winne.

9 mei

• Sjport: De Congolees-Nederlandse voetballer Jody Lukoki sjtörf op 29-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

6 mei

• Belsj Limburg: In Tóngere begintj 't percès róndj de maord op maffiabaos Silvio Aquino. Vief verdachte sjtaon terech, eine veur d'n opdrach tot, veer veur 't oetveure van de maord.
• Vereinig Keuninkriek: Lokaal verkezinge in gans 't landj en regioparlemèntsverkezinge in Naord-Ierlandj. De Conservatieve Partie van premier Boris Johnson verluus sjterk, dewiel in Naord-Ierlandj de Iers-nationalistische partie Sinn Féin de groetste weurt.

5 mei

• Sjport: De Nederlandse fietsrenner Harm Ottenbros sjtörf op 78-jäörige laeftied.

4 mei

• Weitesjap: Op Mars weurt 'ne Marssjóddel van 5 op de MM-sjaol gemaete. Dit is óngevaer de zjwaorste sjok dae op de planeet meugelik is.

april

• Afrika: In de Zuud-Afrikaanse provincie KwaZoeloe-Natal vènje zjwaor euversjtruiminge plaats, die aan hóngerde luuj 't laeve koste.

30 april

• Economie, Sjport: De bekèndje voetbalzaakwaornummer Mino Raiola sjtörf op 54-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse countryzengeres Naomi Judd sjtörf op 76-jäörige laeftied, waorsjienelik door zelfmaord.

27 april

• Oes-Europa: Róslandj sjtop mit de lievering van aerdgaas aan Pole en Bulgarieë.

26 april

• Kóns en cultuur: D'n Duutsje synthesizersjpaeler Klaus Schulze sjtörf op 74-jäörige laeftied.

25 april

• Kóns en cultuur: De Nederlandse bassis en zenger Henny Vrienten, veural bekèndj van Doe Maar, sjtörf op 73-jäörige laeftied.
• Oes-Azië: De Japanse Kane Tanaka, d'n audste minsj van de waereld en d'n op ein nao audste minsj dae oets haet gelaef, sjörf op 119-jäörige laeftied.
• Economie: Elon Musk köp Twitter veur 44 miljón dollar.

24 april

• Frankriek: Bie de twiede runj van de presidentsverkezinge wintj de rechs-liberalen Émanuel Macron mit 58,55% óm 41,45% van zien extreemrechse oetdaagster Marine Le Pen.
• Zuudoes-Europa: Bie verkezinge in Sjlovenië weurt de nuuj linkse partie Svoboda de groetste en versjleit daomit de regerende rechs-populistische SDS.
• Sjport: Remco Evenepoel wintj Luuk-Bastenake-Luuk bie de mansluuj; Annemiek van Vleuten wintj bie de vrouwluuj.

23 april

• Kóns en cultuur: De Belzje zenger Arno Hintjes sjtörf op 72-jäörige laeftied aan alvleisklierkanker.

22 april

• Kóns en cultuur: De Nederlandse popmuzikantj Jan Rot, veural bekèndj óm zien Nederlandstalige hertalinge van angerstalige leedjes, sjtörf op 64-jäörige laeftied aan de kanker.

20 april

• Sjport: Dylan Teuns wintj de Welzje Piel bie de mansluuj, en Marta Cavalli wintj bie de vrouwluuj.

18 april

• Oes-Europa: In 't oeste van de Oekraïne begintj e nuuj Róssisch offensief. Me nump aan det de Rósse zich noe op det deil van 't landj gaon concentrere.
• Kóns en cultuur: De Britse componis Harrison Birtwistle sjtörf op 87-jäörige laeftied.
• Sjport: AA Gent pak de baeker van 't Belsj door RSC Anderlecht nao penanties te kloppe.
• Sjport: AFC Ajax pak de KNVB-baeker bie de vrouwluuj door mit 2-1 van PSV te winne.

17 april

• Sjport: Dylan van Baarle wintj Paries-Roubaix bie de mansluuj.
• Sjport: PSV pak de KNVB-baeker bie de mansluuj door mit 2-1 van AFC Ajax te winne.

16 april

• Sjport: D'n Oes-Duutsje voetballer Joachim Streich sjtörf op 71-jäörige laeftied.
• Sjport: Elisa Longo Borghini wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.

14 april

• Oes-Europa: 't Róssisch kreegssjeep de Moskva vergeit door 'ne brandj, dae door de Oekraïne es aanval weurt opgeëis.
• Nederlandj: De Nederlandse zjuris Alex Brenninkmeijer, nationalen ombudsman van 2005 bis 2014, sjtörf op 70-jäörige laeftied.

13 april

• Sjport: Magnus Sheffield wintj de Braobentse Piel bie de mansluuj, en Demi Vollering bie de vrouwluuj.

12 april

• Nederlandj: Lilianne Ploumen treujt trök es fractieveurzitter vaan de PvdA.

10 april

• Nederlands Limbörg: 'n Zeukaksie nao de vermisde Marjo Winkens in 'ne bösj in Ulesjtraote haet nieks opgeleverd.
• Sjport: Michał Kwiatkowski wintj d'n Amstel Gold Race bie de mansluuj, en Marta Cavalli wintj bie de vrouwluuj.
• Sjport: Abdi Nageeye wintj es ierste Nederlanjer de marathon van Rotterdam bie de mansluuj in e Nederlands record van 2:04:55.
• Kóns en cultuur: De Belzje componis Philippe Boesmans sjtörf op 85-jäörige laeftied.

8 april

• Oes-Europa: 't Róssisch laeger vilt de sjtatie van Kramatorsk aan, wo zoeget veerdoezendj börgersj sjtaon te wachte op evacuatie.

7 april

• Oes-Europa, Waereldwied: Róslandj weurt nao 'n sjtumming van de plenair vergaojering oet de VN-minsjerechteraod gezat. Rae daoveur is 't groetsjaolig geweld taege börgers in de Oekraïne.

6 april

• Kóns en cultuur: De Belzje actries Reinhilde Decleir sjtörf op 73 door euthanasie nao kanker.
• Oes-Europa: De Róssischen ultranationalistische politicus Vladimir Zjirinovski sjtörf op 75-jäörige laeftied, dènkelik aan COVID-19.

3 april

• Oes-Europa: In Boetsja, 'n veursjtad van Kiev, waere teentalle tot hónderde lieke aangetroffe. Volges de börgemeister van die sjtad en de Oekraïense regering geit 't óm de lichame van börgers en woorte ze vermoord door Róssische troepe of Tsjetsjeense huurlinge.
• Sjport: Mathieu van der Poel wintj de Runj van Vlaondere bie de mansluuj, en Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

1 april

• Sjport: In Doha weurt geloot veur 't WK hierevoetbal van later dit jaor. Nederlandj kump in poule A mit Qatar, Senegal en Ecuador; 't Belsj is mit Kroatië, Marokko en Canada in poule F ingedeild.
• Nederlandj, Natuur en milieu: In Mestreech weurt 't neet wermer es 1,8°C. Heimèt weurt e nationaol kawrecord veur dezen daag gebroke - allewijl 'n zeldzaomheid.

miert

31 miert

• Nederlands Limburg: Bie Hèrkebósj weurt 't groetste illegaal segrèttefebrik oets gevónge. In 't febrik waor zoeget 150 ton toebak, allezelaeve besjtump veur de Britse merret.

29 miert

• Sjport: De Belzje voetballer Miguel Van Damme sjtörf op 28-jäörige laeftied aan de leukemie.

28 miert

• Oes-Europa: 't Oekraïens laeger pak Irpin, 'n veursjtad van Kiev, van de Rósse trök.

27 miert

• Sjport: D'n Eritreeër Biniam Girmay wintj es iersten Afrikaan oets Gent-Wevelgem.
• Kóns en cultuur: Bie de 94e Academy Awards wintj CODA de pries veur de bèste film, dewiel Dune mit de mieste prieze (zès) geit loupe. Will Smith en Jessica Chastain winne d'n Oscar veur respectievelik bèsten acteur en bèste actries.

25 miert

• Midde-Oeste: In Djedda (Saoedi-Arabië), kortbie de plaats wo twie daag later 'ne Formule 1-race mót kómme, weurt 'nen aanslaag geplaeg op 'n oliedepot.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen drummer Taylor Hawkins (Foo Fighters) sjtörf op 50-jäörige laeftied.
• Weitesjap: D'n Amerikaanse wiskónjige Dennis Sullivan krieg d'n Abelpries toegekèndj óm zie werk in de topologie.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse soapactries Katryn Hays sjtörf op 87-jäörige laeftied.

24 miert

• Kóns en cultuur: De Nederlandse bassis Bert Ruiter (Focus, Earth & Fire) sjtörf op 75-jäörige laeftied.

23 miert

• Vereinigde Sjtaote: De Amerikaanse politica Madeleine Albright sjtörf op 84-jäörige laeftied aan de kanker.

21 miert

• Oes-Azië: Bie Wuzhou (provincie Guangxi, China) sjtort e vleegtuug denaer. Waorsjienelik zeen alle 132 inzittende ómgekómme.
• Weitesjap: 't Aantal óntdèkde exoplanete geit officieel de viefdoezendj veurbie.

20 miert

• Belsj: In Strépy-Bracquegnies, 'n deilgemeinte van La Louvière, veurt 'nen automobilis in op 'n gróp carnavaliste. Zès luuj kómme hiebie óm.
• Nederlandj: De Nederlandse meteoroloog en prizzentator Piet Paulusma sjtörf op 65-jäörige laeftied aan de kanker.

19 miert

• Sjport: De Sjloveen Matej Mohorič wintj Milaan-San Remo.
• Sjport, Belsj Limburg: 'ne Kickboksmatch tösje de Nederlanjer Badr Hari en de Pool Arek Wrzosek weurt aafgebraoke es in 't pebliek 'n vechpartie oetbrik.

17 miert

• Sjport: De Nederlandse sjaatser Kjeld Nuis haolt 'n sjnelheid van 103 km/o. Hae is daomit d'n ierste minsj oets dae sjneller as 100 km/o sjaats.
• Nederland(s Limburg): Thijs H., de maordenaer van drie luuj in D'n Haag en op de Broensemerhei, weurt in hoeger beróp veroerdeild tot de hoeger sjtraof van 22 jaor mit tbs. Hae geit direk in cassatie.

16 miert

• Nederlandj: Bie de verkezinge veur de gemeinteraod, mit 'n historisch lieg opkóms, winne de lokaal partieje hènjig. De mieste lenjelike partieje verleze; de PvdA is de oetzunjering.
• Nederlandj: Politicus Piet Bukman (CDA) sjtörf op 88-jäörige laeftied.

15 miert

• (Oes-)Europa: Róslandj sjtap formeel oet de Raod van Europa. Hiemit treujt 't Europees Verdraag van de Rechte van de Minsj in 't landj boete wirking.

13 miert

• Oes-Europa: Róslandj bombardeert 'ne laegerbasis kortbie Lviv, in 't weste van de Oekraïne.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen acteur William Hurt sjtörf op 71-jäörige laeftied aan de prostaatkanker.
• Sjport: Primož Roglič wintj Paries-Nice.

12 miert

• Nederlandj/Oes-Europa: De Russisch-orthodoxe kónkergatie van Amsterdam verklaort zich ónaafhenkelik van 't patriarchaat van Moskou, veural óm de radicaal pro-kreegspraeke van patriarch Kirill.

9 miert

• Oes-Europa: In Marioepol weurt bie e bómbardemènt 'n kènjerkliniek verweus.

5 miert

• Oes-Europa: Róslandj en de Oekraïne kómme 'ne waopesjtilsjtandj euverein veur 't belaegerd Marioepol, meh dae weurt gesjónne door de Rósse.
• Sjport: De Sjloveen Tadej Pogačar wintj Stade Bianche bie de mansluuj, en de Belzjin Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

4 miert

• Oes-Europa: Bie Róssische besjetinge vluug de kerncentraal van Zaporizjzja in brandj.
• Zuud-Azië: Bie 'ne zelfmaordaansjlaag in 'ne sjiïtische moskee in Pesjawar (Pakistan) kómme zeker 50 luuj óm.
• Oes-Europa: 't Róssisch parlemènt nump 'n wèt aan die alle journalistiek die neet zaet wat de sjtaotspaersj veursjrief sjtraofbaar maak; de sjtraofe kanne tot 15 jaor oploupe. De lèste ónafhankelike media waere aafgesjlaote en westerse journaliste verplaatse zich massaal nao 't boetelandj.

2 miert

• Oes-Europa: 't Róssisch laeger pak de zujelike sjtad Cherson, dewiel de bombardemènte op anger sjtei ummer haeviger waere.

fibberwarie

• Oes-Europa: Crisis en kreeg tösje Róslandj en de Oekraïne.

28 fibberwarie

• Oes-Europa
  • Aan de grens tösje de Oekraïne en Wit-Róslandj vènje óngerhanjelinge plaats.
  • De Róssische lochmach veurt bómbardeminte oet op Kiëv, Charkov en diverse anger sjtei. Hiebie waere ouch cluster- en vacuümbomme gebroek, die door 't verdraag van Genève zeen verboje.
• Sjport: De UEFA en FIFA sjorse 't Róssisch en Wit-Róssisch voetbalilftal zowie alle Europees nog actieve clubs oet die lenj. Barragematche veur 't WK in Qatar, die de Róssische hiere nog te sjpaele hauwe, waere gesjrap. Versjillende anger sjportorganisaties lagte al soortgelieke boycots op of zalle nog volge.
• Nederlands Limburg: Beej 'n carnavalsvering in Haors wirt 'r iemand doeëdgestaoke.

27 fibberwarie

• Oes-Europa:
  • 'n Oestelik Róssisch offensief bereik Charkov.
  • Poetin zèt nucleair einhede op sjerp.
• Sjport: Fabio Jakobsen pak Kuurne-Brussel-Kuurne.

26 fibberwarie

• Sjport: Annemiek van Vleuten wintj Ómloup Het Nieuwsblad bie de vrouwluuj, en Wout van Aert bie de mansluuj.

25 fibberwarie

• Oes-Europa: 't Róssisch laeger bereik Kiev, meh in de loup van d'n daag sjtok zienen opmarsj.

24 fibberwarie

• Oes-Europa: Róslandj vilt de Oekraïne van alle kantj binne.

22 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Belzjen dichter Stijn De Paepe sjtörf op 43-jäörige laeftied aan dermkanker.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse rockmuzikantj Mark Lanegan sjtörf op 57-jäörige laeftied.

21 fibberwarie

• Oes-Europa: Róslandj erkintj, bie mónj van presidentj Vladimir Poetin, de aafgesjeie rippeblieke Donjetsk en Loehansk. Nog dezelfden aovendj sjik 't landj tróppe nao dit gebeed.
• Nederlands Limburg: De Limburgse Academie bringk e nuuj Limburgs waordebook oet in vief dialekte: 't Mestreechs, 't Remunjs, 't Valkebergs, 't Venloos en 't Zittesj.

20 fibberwarie

• Sjport: De Olympische Wintersjpaele in Peking loupe aaf. Nederlandj ènjig es zèsde mit ach kier goud, vief kier zilver en eine kier bróns, 't Belsj is mit ein gouwe en ein brónze medalje 21e.
• Afrika: De Groete Renaissancedam (Tālāqu Hidāsē Gidib) in Ethiopië weurt in gebroek gesjtèld. Nao wiejeren oetboew mót dit de sjterkste waterkrachcentraal van Afrika waere.

19 fibberwarie

• Sjport: De Belsj Bart Swings pak de gouwe medaje in de massasjtart bie 't sjaatse. Hae pak daomit 't ierste goud veur Belsj op de Wintersjpaele saer 1948.
• Kóns en cultuur: De Britse rockzenger Gary Brooker (Procol Harum) sjtörf op 76-jäörige laeftied aan de kanker.

15 fibberwarie

• Zuud-Amerika: Bie euversjtruiminge en pratsjlawines in Petrópolis (RJ, Brazilië) koume 152 luuj óm.

12 fibberwarie

• Sjport: De Nederlandse Kimberley Bos weurt derde bie 't skeleton. Ze is de ierste Nederlandse mit 'n Olympische medaje in dae sjport en de twiede mit 'n Olympische medaje boeten 't sjaatse.

11 fibberwarie

• Sjport: De Nederlandse Suzanne Schulting haolt de gouwe medaje op de 1000 meter shorttrack. De Belzjin Hanne Desmet weurt derde en pak daomit de ierste Belzje medaje in dae sjport.

9 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Britse rockmuzikantj Ian McDonald sjtörf op 75-jäörige laeftied.

8 fibberwarie

• Nederlands Limburg: De pelitie óntruump de Sjtarrebósj bie Bor, wo miljeuactiviste zich aan de buim hawue geketteld. De bósj weurt gekap veur oetbreiing van 't NedCar-febrik.
• Weitesjap: De Franse viroloog Luc Montagnier (Nobelpries in de Genaeskónde 2008) sjtörf op 89-jäörige laeftied.

7 fibberwarie

• Sjport: Ireen Wüst prolongeert häören Olympischen titel op de 1.500 maeter sjaatse en weurt daomit de ierste sjaatsster die op vief achtereinkómmende Sjpaele 'n medaje haolt.

6 fibberwarie

• Sjport: Senegal wintj d'n Africa Cup door in de finaal nao penanties (4-2) te winne van Egypte.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis George Crumb sjtörf op 92-jäörige laeftied.

4 fibberwarie

• Sjport: In Peking beginne de Olympische Wintjersjpaele. Peking weurt de ierste sjtad die zoewaal de Zomer- es de Wintjersjpaele hilt.

jannewarie

• Centraal-Azië: In Kazachstan vènje massaproteste plaats nao de verhoeging van de lpg-pries. Presidentj Kassim-Zjomart Tokajev óntsjleit zien regering, meh duujt de proteste mit geweld de kop in.

30 jannewarie

• Sjport: Rafael Nadal wintj de Australian Open bie de mansluuj daor mit vief sets (2-6, 6-7 (5), 6-4, 6-4, 7-5) te winne van Daniil Medvedev. 't Is Nadal zienen 21e Grand Slam-titel; hae is daomit noe allein recordhawwer.

29 jannewarie

• Sjport: Ashleigh Barty wintj de Australian Open door in twie sets (6-3, 7-6 (2)) van Danielle Collins.

28 jannewarie

• Nederlands Limburg: Jos B. weurt in hoeger beroop tot 15 jaor gevangenis veroerdeild veur de maord op Nicky Verstappen. Zienen avvekaat deit weite in cassatie te gaon.

27 jannewarie

• Nederlandj: De Nederlands-Limbörgsen avvekaot Max Moszkowicz sr. störf op 95-jaorege leeftied.

25 jannewarie

• Sjport: De Nederlandse voetballer Wim Jansen sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de gevolge van dementie.
• Nederlandj: De Nederlandse politicus Gert Schutte (GPV) sjtörf op 82-jäörige laeftied.

23 jannewarie

• Belsj: 'n Groete demonstratie taegen 't COVID-beleid van de Belzje regering löp oet op 'n gewelddaojige confrontatie mit de pelitie.

22 jannewarie

• Oes-Azië: De Vietnamese geiselike Thích Nhất Hạnh, bekèndj as de 'vajer van de mindfulness, sjtörf op 95-jäörige laeftied.

20 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Braziliaanse sambazengeres Elsa Soares sjtörf op 91-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse rockzenger Meat Loaf sjtörf op 74-jäörige laeftied.

16 jannewarie

• Afrika: De Malinese politicus Ibrahim Boubacar Keita, presidentj van 2013 bis 2020, sjtörf op 76-jäörige laeftied.

15 jannewarie

• Nederlands Limburg: In diverse Zuid- en Midde-Limbörgse gemeintes goon horeca en cultuur tege de COVID-veursjrifte in ope, zoonder tot hei-op weurt gecontroleerd.

14 jannewarie

• Natuur en milieu, Oceanië: De vulkaan Hunga Tonga in Tonga bersj oet. Veural de drop volgenden tsunami maak väöl sjaoj; 't sjókfróntj weurt euver de ganse waereld gemaete.

12 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Amerikaanse zengeres Ronnie Spector (bekèndj van The Ronettes) sjtörf op 78-jäörige laeftied aan de kanker.

10 jannewarie

• Nederlandj: 't Kabinèt-Rutte IV weurt beëidig.

7 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Bahamaansen acteur Sidney Poitier sjtörf op 94-jäörige laeftied.

1 jannewarie

• Economie: D'n Italiaansen óngernummer Carlisto Tanzi, bekèndj óm 't Parmalat-sjendal, sjtörf op 83-jäörige laeftied.

2021

december

31 december

• Belsj: Bie 'n explosie in Turnhout vilt e geboew in. Veer luuj kómme hiebie óm.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse actries Betty White sjtörf op 99-jäörige laeftied.

30 december

• Belsj Limburg: Veerle Heeren weurt veur zès maondj gesjors es börgemeisterse van Sintruin.

29 december

• Kóns en cultuur: De Belzje sjriever en dichter Bart Plouvier störf op 70-jäörige laeftied.

26 december

• Afrika: De Zuud-Afrikaanse bisjop Desmond Tutu, bekèndj óm ziene sjtried taege de Apartheid, sjtörf op 90-jäörige laeftied.
• Zuud-Europa: De Griekse politicus Karolos Papoulias sjtörf op 92-jäörige laeftied.

25 december

• Weitesjap: Nao jaore van oetsjtèl weurt de James Webbtillescoop gelanceerd.
• Natuur en milieu, Afrika/Zuud-Europa: De oetbersting van de Cumbre Vieja op La Palma weurt veur beènjig verklaord.

23 december

• Kóns en cultuur: De Belzje sjriever Bernald Dewulf sjtörf op 61-jäörige laeftied aan neurogeen claudicatio.

22 december

• Belsj: Steve Bakelmans weurt veroerdeild tot 'n laeveslang gevangenissjtraof veur de verkrachting en maord op Julie Van Espen.

20 december

• Sjport: De Nederlandse marathonsjaatser Reinier Paping, winner van bezunger zjwaoren Èlfsteidetoch van 1963, sjtörf op 90-jäörige laeftied.

19 december

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Ed van Thijn (PvdA) sjtörf op 87-jäörige laeftied.
• Zuud-Amerika: De presidentsverkezinge in Chili waere gewonne door Gabriel Boric, de kandidaat van 't links blok. Hae versjleit mit 55,87% van de sjtumme ziene rechspopulistischen taegekandidaat José Antonio Kast.

18 december

• Nederlandj: Veuroetloupendj op de versjpreiing van de zoegenaamden omikronvariantj lègk de Nederlandse regering obbenuujs 'nen helle lockdown op.
• Kóns en cultuur: De Nederlands-Limbörgse filmmaeker Henk van der Linden sjtörf op 96-jäörige laeftied aan de gevolge van 'ne val.

17 december

• Politiek, Duutsjlandj: De leje van de CDU keze Friedrich Merz tot opvolger van d'n opgesjtapden Armin Latschet.

15 december

• Weitesjap, Kóns en cultuur: De Amerikaanse sjriefster en theoretica bell hooks (pseudoniem van Gloria Watkins) sjtörf op 69-jäörige laeftied.

13 december

• Kóns en cultuur: Arnon Grunberg krieg de P.C. Hooftpries veur proza toegekèndj.
• Nederlandj: 'n Coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie kump nao neuge maondj mit e regeerakkoord. Dit zouw de waeg mótte vriemake veur e veerde kabinèt-Rutte.

12 december

• Sjport: Max Verstappen wintj de Groete Pries van Abu Dhabi en weurt daomit es ierste Nederlenjer waereldkampión Formule 1.

10 december

• Natuur en milieu: Tornado's zörge in 't oeste van de Vereinigde Sjtaote veur tientalle (meugelik zelfs mie es hóngerd) doeje en enorm materieel sjaoj.

8 december

• Duutsjlandj: Olaf Scholz weurt verkoze tot bóndjskanseleer van Duutsjlandj. Hiemit kump nao zèsteen jaor 'n èndj aan 't kanseleersjap van Angela Merkel.

5 december

• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse politicus Bob Dole, dae in 1996 de verlezende presidentskandidaat waor, sjtörf op 98-jäörige laeftied.

3 december

• Sjport: D'n Duutsje voetballer Horst Eckel, de lèste laevende sjpaeler van 't kampiónsilftal van 1954, sjtörf op 89-jäörige laeftied.

1 december

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen avant-gardecomponis Alvin Lucier sjtörf op 90-jäörige laeftied.

november

30 november

• Naord-Amerika: Barbados, tot noe toe e keuninkriek in 't Gemeinebès van Naties, weurt 'n rippubliek.

29 november

• Economie: Jack Dorsey, bedènker en oprichter van Twitter, sjtop es baas van 't bedrief. Hae weurt opgevolg door Parag Agrawal.

28 november

• Sjport: De Britse coureur en Formule 1-baas Frank Williams sjtörf op 79-jäörige laeftied.

26 november

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis en tekssjriever Stephen Sondheim sjtörf op 91-jäörige laeftied.

23 november

• Sjport: De Nederlandse voetbaltrainer Simon Kistemaker sjtörf op 81-jäörige laeftied.

19 november

• Oesteriek: Oesteriek geit es ierste Europees landj vaccinatie taege COVID-19 verplichte. Ouch weurt de 'lockdown' veur alle börgers van krach.
• Nederlandj: 'n Neet-aangemelde demonstratie taege 't COVID-beleid van de regering in Rotterdam löp compleet oet de handj.

18 november

• Kóns en cultuur: De Nederlandse jazztrompettis Ack van Rooyen sjtörf op 91-jäörige laeftied.

15 november

• Oesteriek: Oesteriek lègk neet-gevaccineerde börgers quarantainemaotraegele op, die (veuriers) neet veur gevaccineerde gelde.

13 november

• Natuur en milieu: De VN-klimaattop in Glasgow kump tot 'n èndj. Wat weurt aafgesjpraoke is neet genóg óm 't doel van maximaal 1,5 graod opwerming te haole; wel waere aafsjprake gemaak óm 't gebroek van fossiel brensjtoffe aaf te boewe.

12 november

• Kóns en cultuur, Nederlands-Limburg: D'r Nederlandsj-Limburgsje zenger, cultuuróngernummer en nachbörgemeester va Heële Lex Nelissen sjtörf op 72-jöarige leëftied.

11 november

• Afrika: De Zuud-Afrikaanse politicus F.W. de Klerk, Nobelprieswinner en tösje 1989 en 1994 presidentj van 't landj, sjtörf op 85-jäörige laeftied aan de kanker.
• Sjport: De Nederlandse voetballer Rinus Bennaars sjtörf op 90-jäörige laeftied aan COVID-19.
• Kóns en cultuur: De Britse rockmuzikantj Graeme Edge, bekèndj van Moody Blues, sjtörf op 80-jäörige laeftied.

7 november

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Bas van der Vlies (SGP) sjtörf op 79-jäörige laeftied.

6 november

• Kóns en cultuur: Terence Wilson, baeter bekèndj es Astro, ex-bandjlid van UB40, sjtörf op 64-jäörige laeftied.

5 november

• Vereinigde Sjtaote: Bie e konzaer van rapper Travis Scott in Houston kómme zaeker ach luuj óm in e gedrangs.
• Kóns en cultuur: De Braziliaanse sertanejo-zengeres Marilia Mendoça kump op 26-jäörige laeftied óm bie 'ne vleegtuugcrash.
• Afrika: Bie 'n óntploffing in Freetown (Sierra Leone) kómme minstes 91 luuj óm.

oktober

31 oktober

• Natuur en milieu: In Glasgow begintj 'ne waereldwieje klimaattop.
• Kóns en cultuur: De Braziliaanse pianis Nelson Freire sjtörf op 77-jäörige laeftied.

29 oktober

• Sjport, Nederlands Limburg: D'n derby tösse MVV en Roda JC in de Ierste Devisie weurt stèlgelag naotot op de tribunes mèt vuurwerk weurt gesmete.

25 oktober

• Afrika: In Soedan begeit 't leger 'ne coup. Premier Abdalla Hamdok en diverse ministers waere gearresteerd.

21 oktober

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen dirizjent Bernard Haitink sjtörf op 92-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: Acteur Alec Baldwin sjut bie óngelök bie filmopnaome 'n rezjisseus doed.

18 oktober

• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse militair en politicus Colin Powell sjtörf op 84-jäörige laeftied aan complicaties van kanker en COVID-19.
• Kóns en cultuur: De Belzje, veural in Nederlandj bekènde actries Sien Dils sjtörf op 74-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

15 oktober

• Vereinig Keuninkriek: 't Conservatief parlemèntslid David Amess weurt op campagne doedgesjtaoke.

13 oktober

• Kóns en cultuur: Peter Verhelst krieg de Constantijn Huygenspries.

11 oktober

• Economie: De Nobelpries veur Economie weurt toegekèndj aan David Card "veur zien empirische biedrage aan arbeidseconomie" en aan Joshua D. Angrist en Guido W. Imbens "óm häör methodologische biedrage aan de analyse van causaal verbenj."
• Kóns en cultuur: D'n Indiasen acteur Nedumudi Venu sjtörf op 73-jäörige laeftied.
• Weitesjap: De Nederlandse klimaatweitesjapper Geert Jan van Oldenborgh sjtörf op 59-jäörige laeftied.

10 oktober

• Kóns en cultuur: De Nederlandse boulevardjournalis Ruud ten Wolde sjtörf op 29-jäörige laeftied aan de kanker.
• Sjport: Frankriek wintj de twiede editie van de UEFA Nations League door mit 1-2 van Sjpanje te winne.

9 oktober

• Oesteriek: Bóndjskanseleer Sebastian Kurz treujt aaf nao e corruptiesjendal.

8 oktober

• Politiek: De Nobelpries veur de Vrae geit nao de Filipiense journaliste Maria Ressa en häöre Russische collega Dmitri Andrejevitsj Moeratov "óm häör insjpanninge óm de vrieheid van meiningsuting, 'n veurwaerde veur democratie en doerzame vrae, te waorborge."

7 oktober

• Belsj Limburg, Natuur en milieu: Bie 'n explosie in 't Thermo-Clean-febrik in Heuze-Zolder kump eine wirkman óm. Veer angere rake gewóndj.
• Kóns en cultuur: De Nobelpries in de Literatuur weurt toegekèndj aan Abdulrazak Gurnah "óm zie compromisloes, mitliedsvol doordringe tot de effekte van 't kolonialisme en 't loot van de vlöchteling in de kloof tösje culture en continente."
• Midde-Europa: 't Pools Constitutioneel Haof bepaolt det de Poolse gróndjwèt veurgeit op de minsjerechteartikele van de EU. Dit maak de verhaudinge tösje Pole en de EU nog sjlechter es ze al waore.

6 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Sjemie weurt toegekèndj aan Benjamin List en W.C. MacMillan "óm hun óntwikkeling van asymmetrische organokatalyse."
• Weitesjap: De WHO käört veur 't iers e malariavaccin good.

5 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Natuurkónde weurt toegekèndj aan Syukuro Manabe en Klaus Hasselmann "veur 't make van fysieke modelle van 't Aerds klimaat, womit de verangerlikheid en betroewbaarheid in 't veursjpelle van de klimaatopwerming weurt bepaold" en aan Giorgio Parisi "óm de óntdèkking van 't sjpel tösje versteuringe en fluctuaties in fysieke systeme van atomair bis op planetair niveau."

4 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de Genaeskónde weurt toegekèndj aan de Amerikane David Julius en Ardem Patapoutian "veur hun óntdèkking van wermde- en aanrakingsreceptore."

3 oktober

• Frankriek: De Franse zakeman, politicus en sjportbesjtuurder Bernard Tapie sjtörf op 78-jäörige laeftied.
• Sjport: De Klassieker, de voetbalmatch tösje Feyenoord en AFC Ajax, weurt veur 't iers door de vrouwe-ilftalle gesjpaeld. Feyenoord wintj mit 4-1.
• Sjport: D'n Italiaan Sonny Colbrelli wintj de 118e oetveuring van Paries-Roubaix.

2 oktober

• Sjport: De Britse Elizabeth Deignan wintj de alderierste editie van Paries-Roubaix veur vrouwluuj.
• Kóns en cultuur: De Belzje misdaodauteur Bob Mendes sjtörf op 93-jäörige laeftied.

september

28 september

• Sjport: FC Sheriff Tiraspol, de landjkampión van Moldavië, zörg veur 'ne groete sjtunt door in de UEFA Champions League mit 1-2 van Real Madrid te winne.

27 september

• Sjport: D'n Ingelse voetballer Roger Hunt sjtörf op 83-jäörige laeftied.

26 september

• Kóns en cultuur: De Britse bassis Alan Lancaster (Status Quo) sjtörf op 72-jäörige laeftied aan multiple sclerose.
• Afrika: De Rwandese militair en kreegsmisdaojiger Théoneste Bagosora sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj: Bie verkezinge veur de Bóndjsdag geit de CDU/CSU van Armin Laschet op 'n historisch verlees aaf. De SPD van Olaf Scholtz weurt de groetste partie. Mit de Daens-Friese SSW kump veur 't iers ouch 'n minderheidspartie in 't nationaal parlemint.
• Sjport: Lewis Hamilton wintj de Grand Prix van Sotsji en pak daomit zien hóngerdste GP-euverwinning. Max Verstappen weurt compleet ónverwach nog twiede.
• Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj: In Zjwitserlandj sjtump 'n mierderheid van de bevolking veur 't toelaote van 't homohoewelik.

25 september

• Nederlandj: In Nederlandj weurt de coronapas verplich in opebaar gelaegehede. Wae eine kier binne maag, hoof zich dan neet mie aan biekómmende maatraegele wie móndjkepkes of aafsjtandj te hawwe.
• Nederlandj: Sjtaotssecretair Mona Keijzer van Ikkenomische Zake weurt oet 't kabinèt-Rutte III óntsjlaoge óm häör eupelike kritiek op 't COVID-beleid.

23 september

• Zuud-Europa: Carles Puigdemont, de vreugere premier van Catalonië, weurt in Italië gearresteerd.

22 september

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Pieter Adriaan Cornelis Beelaerts van Blokland (CHU, CDA) sjtörf op 88-jäörige laeftied.

19 september

• Sjport: D'n Ingelse voetballer Jimmy Greaves sjtörf op 81-jäörige laeftied.
• Zuud-Europa, Natuur en milieu: De Cumbre Vieja, 'n völkaan op La Palma (Canarische Eilenj) begintj 'n oetbersting die de evacuatie van doezende luuj tot gevolg haet.

18 september

• Sjport: D'n Daensen ex-fietsrenner Chris Anker Sørensen kump op 37-jäörige laeftied óm bie e verkiersóngelök in Zeebrugge.

17 september

• Afrika: Abdelaziz Bouteflika, de vreugere presidentj van Algerieë, sjtörf op 84-jäörige laeftied.

16 september

• Nederlandj: Sigrid Kaag treujt aaf es minister van Boetelandjse Zake nao 'n motie van aafkäöring taege häör. Einen daag later treujt ouch Ank Bijleveld aaf.

15 september

• Weitesjap: In 't Kennedy Space Center weurt Inspiration4 gelanceerd, de ierste toeristische ruumdevlöch.

13 september

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen tv-prizzentator François Boulangé sjtörf op 67-jäörige laeftied aan de kanker.

12 september

• Sjport: De Rus Daniil Medvedev wintj de U.S. Open bie de mansluuj door in drie sets (6-4, 6-4, 6-4) van de Serf Novak Djokovic te winne. Veur Medvedev is 't zienen iersten Grand Slam-titel.

11 september

• Sjport: De Britse Emma Raducanu wintj de U.S. Open bie de vrouwluuj door in twie sets (6-4, 6-3) van Leylah Fernandez te winne. Ze is de ierste óngeplaatsde die dat lök. 'n Anger bezóngerheid is dat allebei de finaliste tieners zeen.

9 september

• Kóns en cultuur: Alfred Schaffer krieg de P.C. Hooftprijs veur poëzie oetgereik.

6 september

• Kóns en cultuur: De Fransen acteur Jean-Paul Belmondo sjtörf op 88-jäörige laeftied.

5 september

• Afrika: Inne Guineese huidsjtad Conakry begeit 't laeger 'ne sjtaotsgreep. Presidèntj Alpha Condé weurt daobie gevangegenómme.
• Sjport: Veur 't iers saer 1985 weurt in Zandvoort 'ne Grand Prix gehauwte. Max Verstappen wintj de race.

2 september

• Kóns en cultuur: De Zjwaedse pópgróp ABBA brèngk twie singles oet en kunjig e nuuj album en 'n serie virtueel kónzaers aan.
• Kóns en cultuur: De Griekse componis Mikis Theodorakis sjtörf op 96-jäörige laeftied.

augustus

29 augustus

• Belsj, Sjport: De Belzje rugbyer, zeiler en sjportbesjtuurder Jacques Rogge sjtörf op 79-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Jamaicaanse reggae- en dubpioneer Lee 'Scratch' Perry sjtörf op 85-jäörige laeftied.

27 augustus

• Nederlands Limburg: 'ne Kraanwagel ramp 't spoorweegviaduk euver de Breuselseweeg in Mestreech.

26 augustus

• Zuud-Azië: Bie 't vleegveld van Kaboel weurt 'ne zelfmaordaansjlaag geplaeg, wobie 170 luuj ómkómme, woerónger 13 Amerikaanse militaire. IS eis d'n aansjlaag op.

24 augustus

• Kóns en cultuur: De Britsen drummer Charlie Watts, bekèndj van de Rolling Stones, sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Sjport: De Belzje voetballer Wilfried Van Moer sjtörf op 76-jäörige laeftied aan 'n harrebleujing.

21 augustus

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse muzikantj Don Everly, bekèndj van de Everly Brothers, sjtörf op 84-jäörige laeftied.
• Weitesjap: De Nederlandse chirurg Jan Nico Homan van der Heide, oetvènjer van de pacemaker, sjtörf op 94-jäörige laeftied.

18 augustus

• Kóns en cultuur: De Britse kemik Sean Lock sjtörf op 58-jäörige laeftied aan de kanker.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

15 augustus

• Zuud-Azië: De Taliban beginne aan 't innumme van Kaboel.
• Sjport: D'n Duutsje voetballer Gerd Müller sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de krenkde van Alzheimer.

14 augustus

• Natuur en milieu, Naord-Amerika: Haïti weurt geraak door 'nen aerdsjóddel van 7,2 op de MM-sjaol.

12 augustus

• Kóns en cultuur: De Nederlandsen dichter K. Schippers sjtörf op 84-jäörige laeftied aan de kanker.

11 augustus

• Natuur en milieu: In Floridia op Sicilië weurt 'n temperatuur van 48,8 graod gemaete. Dit is 'n Europees wermderecord.

10 augustus

• Belsj Limburg: De Belsj-Limbörgse influencer Lara Switten sjtörf op 35-jäörige laeftied aan baarmojerhauskanker.

9 augustus

• Natuur en milieu: De IPCC publiceert 't ierste deil van zie zèsde rapport. Volgens hun kan de klimaatopwerming nog wel tot 5 graod oploupe es neet gaw hiel väöl mie weurt gedaon.

8 augustus

• Sjport: De Olympische Speule in Tokio loupe aaf. Zoewel Nederlandj (10 gouwe medajes, 12 zilvere en 14 brónze) es 't Belsj (3 gouwe, 1 zilvere ne 2 brónze) degen 't oetzunjerlik good.

7 augustus

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse funkmuzikantj Dennis Thomas, bekèndj van Kool & The Gang, sjtörf op 70-jäörige laeftied.

5 augustus

• Sjport: Lionel Messi verlèngk zien aafloupendj contrak mit FC Barcelona neet.

1 augustus

• Sjport: Oppe Olympische Sjpaele in Tokyo haolt gymnas Nina Derwael oet Sintruin de gouwe medaje oppe oongelieke brögk.
• Sjport/Oes-Europa: De Wit-Russische loupster Krystsina Tsimanowskaja geit op de vlöch. Ze zal later asiel kriege in Pole.

juli

30 juli

• Nederlands Limburg: In Ni-jwieërt tröf de pelitie 't groetste crystal methlab aan wat oets in Nederlandj is gevónge.
• Kóns en cultuur: De Guadeloupese muzikantj Jacob Desvarieux, gróndlègker van de zouk, sjtörf op 65-jäörige laeftied aan COVID-19.

28 juli

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse bassis Dusty Hill, bekèndj van ZZ Top, sjtörf op 72-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Dominicaanse merengue- en salsamuzikantj Johnny Ventura sjtörf op 81-jäörige laeftied.

27 juli

• Duutsjlandj: Bie 'n zjwaor explosie op 'n industrieterrein in Leverkusen, kórtbie Kölle, zeen twie persoene óm 't laeve gekómme. 31 luuj raakde gewóndj en vief luuj zeen nog vermis.

26 juli

• Kóns en cultuur: De Belzjen acteur Michel Van Dousselaere sjtörf op 73-jäörige laeftied aan de gevolge van progressief afasie.
• Kóns en cultuur: Joey Jordison, ex-drummer van Slipknot, sjtörf op 46-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Nederlandsen acteur Hero Muller sjtörf op 83-jäörige laeftied.

24 juli

• Belsj: Zjwaore raegeval zörg opnuuj veur euverlas in deile van Wallonië.

23 juli

• Nederlands Limburg, Politiek: Zitterd-Gelaen dreug zoe'n 45.000 euro bij aon't Volwassenenfonds, boe de gemeinte ziech vaanaof 1 september bij aonsleet. 't Foonds vergeujd sport- en cultuuractiviteite veur börgers mèt e lieg inkoume.

19 juli

• Vereinig Keuninkriek: In Èngelandj waere alle beperkinge ómtrèntj COVID-19 opgeluf. Hie is groete kritiek op, ómdet 't aantal besjmettinge de lèsten tied henjig oplöp.

18 juli

• Sjport: Tadej Pogačar wintj de 108e Runj van Frankriek. 't Is nao veurig jaor d'n twiede kier det hae de euverwinning pak.

16 juli

• Nederlands Limburg, Natuur en milieu: De Maas bie Èèsjde bereik e debiet van 3260 m³/s; 'n absoluut record.
• Nederlands Limburg, Belsj Limburg: D'n diek van 't Julianakenaal bie 't Voelwames, en dae van d'n Demer bie Herk braeke door.

15 juli

• Nederlandj: Misdaodversjlaaggaever Peter R. de Vries sjtörf op 64-jäörige laeftied aan de wónje die hae de waek deveur bie d'n aansjlaag op häöm opleep.
• Economie, Nederlands Limburg: DSM kundeg aon per 2023 te goon verhuize vaan Heerle nao Mestreech.
• Sjport: De Britsen darter Andy Fordham sjtörf op 59-jäörige laeftied.

14 juli

• Natuur en milieu, Nederlands Limburg, Belsj, Duutsjlandj: Zjwaore raegeval veurt in 't sjtruimgebeed van de Maas en de Rien tot groete euversjtruiminge. Sjtraote en hoezer loupe ónger, Valkeberg raak van de boetewaereld aafgesjnoje en in 't Belsj en Duutsjlandj valle mie es hóngerd doeje.

11 juli

• Sjport: Italië weurt Europees kampión hierevoetbal door nao penanties Èngelandj te versjlaon.
• Sjport: Anna van der Breggen wintj veur de veerde kier de Giro Rosa.
• Sjport: Novak Djokovic wintj veur de zèsde kier Wimbledon door in veer sets (6-7 (4), 6-4, 6-4, 6-3) te winne van Matteo Berrettini.

10 juli

• Sjport: De Australische Ashleigh Barty wintj Wimbledon door in drie sets (6-3, 6-7 (4), 6-3) de Tsjechische Karolína Plísková te versjlaon.
• Sjport: Argentinië wintj de Copa América daor mit 1-0 van Brazilië te winne.

7 juli

• Caribisch gebeed: D'n Haïtiaanse presidentj Jovenel Moïse weurt op 53-jäörige laeftied in zie hoes doedgesjaote.

6 juli

• Nederlandj: Misdaadversjlaggaever Peter R. de Vries weurt naergesjaote in Amsterdam en in kritieke toesjtandj nao 't krankehoes gebrach.

5 juli

• Kóns en cultuur: D'n Duutsj-Amerikaanse zenger Bill Ramsay sjtörf op 90-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Italiaanse zengeres en actries Raffaella Carrà sjtörf op 78-jäörige laeftied.

2 juli

• Sjport: De Belzje cyclocrosster Jolien Verschueren sjtörf op 31-jäörige laeftied aan de kanker.

1 juli

• Kóns en cultuur: De Nederlandse componis Louis Andriessen sjtörf op 82-jäörige laeftied.

juni

• Belsj: In Vlaandere óntsjteit e sjendaal róndj de gróndjvervoeling mit PFOS ('n hiel lestig aafbraekbaar sjtóf) door 't 3M-febrik in Zwijndrecht. Ónger mie de euverheid weurt verwete dao lank neet op te höbbe gelèt.

30 juni

• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse politicus Donald Rumsfeld, ex-minister van Defensie, sjtörf op 88-jäörige laeftied.
• Sjport: De Zjweedse voetballer Inge Danielsson, dae ónger mie bie AFC Ajax voetbalde, sjtörf op 80-jäörige laeftied.

29 juni

• Natuur en milieu, Nederlands Limburg: Bove Zuid-Limbörg (en deile vaan 't Belsj) breke zwoer regesjore oet, die lokaol groete watereuverlas geve. In Mestreech vèlt 87,2 mm rege binnen 't oor; heimèt weurt e lendelek record gebroke.
• Weitesjap: De Nederlands-Limbörgse taolweitesjapper Flor Aarts, oteur vaan diverse beuk euver 't Mestreechs, störf op 86-jaorege leeftied.

26 juni

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis en pianis Frederic Rzewski sjtörf op 83-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Kameroenese zenger Wes Madiko sjtörf op 57-jäörige aan de gevolge van 'n infectie.

25 juni

• Vereinigde Sjtaote: Derek Chauvin, de blauwe dae verantjwaordelik is veur d'n doed van George Floyd, weurt tot 22 1/2 jaor gevangenis veroerdeild.

23 juni

• Economie: D'n Amerikaansen informaticus John McAfee, bekèndj van zienen antivirussofwaer, begeit in ziene cel in Sjpanje zelfmaord.

20 juni

• Belsj Limburg: In 'ne bós kórtbie Mezeik weurt 't liek van Jürgen Conings gevónge.

18 juni

• Sjport: D'n Italiaanse voetballer Giampiero Boniperti, tösje 1946 en 1961 sjtersjpaeler van Juventus, sjtörf op 92-jäörige laeftied.
• Belsj: In Antwerpe vilt 'n sjaol in aanboew in. Hiebie valle vief doeje.
• Nederlandj: 't Demissionair kabinèt-Rutte III kunjig per 26 juni 'n groete aafsjaoling van de maotraegele taege COVID-19 aan.

17 juni

• Afrika: Kenneth Kaunda, presidentj van Zambia van 1964 bis 1991, sjtörf op 97-jäörige laeftied.

15 juni

• Kóns en cultuur: De Belzje jäögbokesjriever Dirk Bracke sjtörf op 68-jäörige laeftied.

13 juni

• Midde-Oeste, Politiek: In Israël kump nao diverse mislökde formaties en nuuj verkezinge 'n regering ónger Naftali Bennett tot sjtandj. De regering berós op 'n links-rechse mónstercoalitie die veural es doel haet de lankjäörige premier Benjamin Netanyahu en zien Likoedpartie van de mach te hawwe.

12 juni

• Nederlandj, Politiek: Nao diverse inhaudelike en persuunlike conflikte sjtap Kamerlid Pieter Omtzigt oet 't CDA.

11 juni

• Kóns en cultuur: De Ierse sjriefster Lucinda Riley sjtörf op 55-jäörige laeftied.
• Sjport: 't Europees kampioensjap hierevoetbal begintj nao e jaor oetsjtèl mit 'n 0-3 euverwinning van Italië op Turkieë.

8 juni

• Zuudoes-Europa: Ratko Mladić weurt ouch in hoeger beroop tot laeveslank veroerdeild.

7 juni

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriever A.L. Snijders sjtörf op 83-jäörige laeftied.

3 juni

• Nederlandj: De Nederlandsen theoloog Anne van der Meiden, ónger mie bekèndj van zien Biebelvertalinge in 't Twents, sjtörf op 91-jäörige laeftied.

1 juni

• Nederlands Limburg: In Lin waere vieftig Roemeense wirkluuj óntdèk die ónger extreem sjlechte en gevierlike ómsjtenjighede laeve.

mei

29 mei

• Sjport: Chelsea F.C. wintj veur d'n twiede kier de UEFA Champions League daor mit 1-0 te winne van Manchester City FC.

26 mei

• Nederlandj: D'n tribbenaal in D'n Haag verplich Shell, in 'n zaak aangesjpanne daor Milieudefensie, ziene CO₂-oetsjtoet taege 2030 mit 45% te vermènjere.
• Sjport: Villarreal wintj de UEFA Europa League daor mit 1-1 (penanties 11-10) van Manchester United te winne. 't Aantal nujige penanties waor mit 22 oetzunjerlik groet.

24 mei

• Afrika: Assimi Goïta, kóllenel en vice-presidentj van Mali, zèt in 'ne coup presidentj Bah Ndaw aaf. Ndaw waor in september 2020 zelf daor 'ne coup aan de mach gekómme.

23 mei

• Vereinigde Sjtaote: Eric Carle, bekindj van 't kingerbook "Rupsje Nooitgenoeg", sjtörf op 91-jäörige laeftied.
• Oes-Europa: 'ne Vlöch van Ryanair mit aan baord de Wit-Róssische oppositiefiguur Roman Protasevitsj weurt op las van de regering baove Wit-Róslandj oet de loch gehaold. Protasevitsj weurt nao lanjing astrein gearresteerd.
• Zuud-Europa: 'n Kabelbaon in 't Italiaans dörpke Stresa (Piemonte) sjtort door sjlech óngerhaud en sabotaasj denaer. Alle inzittende op eine nao kómme óm.
• Sjport: Max Verstappen wintj de Grand Prix van Monaco en pak daomit veur d'n ierste kier de leiing in 't WK-klassemènt.

22 mei

• Afrika: De völkaan Nyiragongo in 't oeste van Congo-Kinshasa bersj oet. 32 luuj kómme óm en in diverse dörper róndj Goma is groete materieel sjaoj.
• Sjport: Mit zienen 41e gool van 't sezón brik Robert Lewandowski 't aud record van Gerd Müller, wat jaorelank veur ónversjlaonbaar woort gehauwe.
• Kóns en cultuur: Italië wintj de 65e editie van 't Eurovisie Songfestival mit 't leedje "Zitti e buoni", oetgeveurd door Måneskin.

20 mei

• Midde-Oeste: Op initiatief van Egypte sjlete Israël en Hamas 'ne waopesjtilsjtandj.
• Sjport: Club Brugge weurt daor e 3-3 gelieksjpael taege Anderlecht veur de 17e kier kampión voetbal van 't Belsj.

18 mei

• Belsj Limburg: Kepraol en sjeetinsjtructeur Jürgen C. oet Lanker vertrèk zjwaorbewaopendj mit 't veurnumme zich mit geweld taege de euverheid te waere.

10 mei

• Frankriek: De Franse seriemaordenaer Michel Fourniret, biegenaamp 't 'mónster van de Ardenne', sjtörf op 79-jäörige laeftied.

2 mei

• Sjport: AFC Ajax weurt veur de 35e kier landskampión daor mit 4-0 van FC Emmen te winne.
• Nederlands Limburg: In Gebrook weurt 'ne man doedgesjote. De pelitie haet miejer verdachte in beeld.

1 mei

• Kóns en cultuur: De Belzjen detectiveauteur Pieter Aspe sjtörf op 68-jäörige laeftied.

april

30 april

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Hans van Baalen (VVD) sjtörf op 60-jäörige laeftied.

29 april

• Kóns en cultuur: De Marokkaans-Nederlandse sjriever Hafid Bouazza sjtörf op 51-jäörige laeftied.

28 april

• Vereinigde Sjtaote, Weitesjap: D'n Amerikaansen astronaut Michael Collins, bekindj vanne Apollo 11-missie in juli 1969, sjtörf op 90-jäörige laeftied.
• Nederlandj: De door de regering ingesjtèlde aovendjklok löp aaf. Ouch winkele en terrasse gaon weer aop.

25 april

• Kóns en cultuur: De Franse modeóntwerper Alber Elbaz sjtörf op 59-jäörige laeftied aan COVID-19.
• Sjport: Demi Vollering wintj Luuk-Bastenaoke-Luuk bie de vrouwluuj, en Tadej Pogačar bie de mansluuj.
• Sjport: Racing Gènk wintj de Croky Cup daor in de finaal mit 1-2 van Standard Luuk te winne.
• Kóns en cultuur: Bie de 93e Academy Awards weurt Nomadland bekroend tot bèste film, Anthony Hopkins tot bèsten acteur en Frances McDormand tot bèste actries.

24 april

• Kóns en cultuur: De Oesteriekse mezzosopraan Christa Ludwig sjtörf op 93-jäörige laeftied.

21 april

• Zuudoes-Azië: D'n Indonesischen óngerzieboot KRI Nanggala (402) raak mit 53 opvarendje vermis in de Balizie. Later bliek det ze gezónken is en daobie in drie sjtökker is gebraoke.
• Sjport: Anna van der Breggen wintj veur de zevende kier de Welzje Piel bie de vrouwluuj, 'n absoluut record. Julian Alaphilippe wintj bie de mansluuj.

20 april

• Vereinigde Sjtaote: Derek Chauvin, de blauwe dae George Floyd bie 'n arrestatie haet verwörg, weurt sjöljig bevónge.
• Afrika: Idriss Déby Itno, saer 1990 presidentj van Tsjaad, sjtörf op 68-jäörige laetied, volgens officieel berichte aan oorlogswónje.
• Sjport: Daor e verlees taege Arminia Bielefeld degradeert Schalke 04 oet de Bundesliga.

19 april

• Sjport: De Nederlandse voetballer Willy van der Kuijlen sjtörf op 74-jäörige laeftied aan complicaties van de krenkde van Alzheimer.
• Weitesjap: De Marshelikopter Ingenuity, deil van de Perseverance-missie, vluug euver 't oppervlaak van Mars. 't Is d'n ierste kier det e minsjelik tuug 'n gecontroleerde vlöch door 'n boetenaerdse atmosfeer deit.
• Vereinigde Sjtaote: Walter Mondale, van 1977 bis 1981 vice-presindentj ónger Jimmy Carter, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

18 april

• Sjport: Marianne Vos wintj de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en Wout Van Aert bie de mansluuj.
• Sjport: AFC Ajax pak veur d'n twintigste kier de KNVB-baeker veur mansluuj daor in de finale mit 2-1 te winne van SBV Vitesse.
• Sjport: Twelf Europese voetbalclubs prizzentere e plan veur de Super League, 'n gesjlaote competitie die de UEFA Champions League zouw mótte vervange. Direk denao kómme väöl luuj en organisaties mit koej reacties.

16 april

• Naord-Amerika: Raúl Castro sjtop es leier van de Communistische Partie op Cuba. Iejer sjtopde hae al es presidentj van 't landj.

10 april

• Sjport: De Ierse Rachael Blackmore wintj mit Minella Times de Grand National. Ze is de ierste vrouwelike ruter die dit evenemènt wintj.

9 april

• Nederlands Limburg: Gouvernäör Theo Bovens en 't Colleesj van Gedeputeerde Sjtaote sjtappe op in de naosjleip van de Vrehen-affair.
• Vereinig Keuninkriek: De Britse prins-gemaal Philip sjtörf op 99-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse rapper Earl Simmons, baeter bekèndj es DMX, sjtörf op 50-jäörige laeftied aan de dènkelike gevolge van 'nen euverdosis.
• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse zjuris Ramsey Clark sjtörf op 93-jäörige laeftied.

7 april

• Weitesjap: De Nederlands-Limbörgse taalweitesjapper Pieter Muysken sjtörf op 70- of 71-jäörige laeftied.
  (sjterfdaag ónbekèndj)

4 april

• Sjport: D'n Daen Kasper Asgreen wintj de Runj van Vlaandere bie de mansluuj. Annemiek van Vleuten wintj bie de vrouwluuj.

1 april

• Nederlandj: 'n Motie van wantroewe weurt ingedeendj taege Mark Rutte en gesjteund door de ganse oppositie, naodet dudelik weurt det Rutte euver details oet de formatie haet gelaoge.

miert

31 miert

• Belsj: 'ne Brusselse richter verordonneert det de Belzje sjtaot alle maotraegele taege COVID-19 binne de dartig daag mót sjrappe, of in 'ne baetere wèttelike basis deveur mót veurzeen.

29 miert

• Afrika: De Ever Given weurt losgetrokke naodet ze 'n klein waek 't Suezkenaal haet geblokkeerd.
• Sjport: De Nederlandse gehandicapdesnowboardster Bibian Mentel sjtörf op 48-jäörige laeftied aan de kanker.

28 miert

• Sjport: Wout Van Aert wintj Gent-Wevelgem bie de mansluuj, en Marianne Vos bie de vrouwluuj.

26 miert

• Nederlands Limburg: De CDA-gedeputeerde Ger Koopmans en Hubert Mackus sjtappe op nao e sjendal róndj hunne partiegenoet Herman Vrehen.

23 miert

• Afrika, Economie: 't Containersjeep de Ever Given sjtrand in 't Suezkenaal, wat hiedaor lankdoerig weurt geblokkeerd.

22 miert

• Sjport: D'n Amerikaanse basketballer Elgin Baylor sjtörf op 86-jäörige laeftied.

21 miert

• Belsj: De SP.A verangert häöre naam officieel in Vooruit.

20 miert

• Sjport: De Belsj Jasper Stuyven wintj Milaan-Sanremo. Hae blief daomit de favoriete veur.
• Kóns en cultuur: Astrid Roemer krieg es ierste Surinamer/se de Pries van de Nederlandse Lèttere toegekèndj.
• Kóns en cultuur: De Egyptische sjriefster Nawal El Saadawi sjtörf op 89-jäörige laeftied.

17 miert

• Nederlandj: In Nederlandj zeen verkezinge veur de Twiede Kamer. De VVD van premier Mark Rutte hilt zich, D66 weurt de twiede groetste, dewiel de extreemrechse partieë zoe groet waere es alle linkse partieë same. In totaal haole neet minder es zevetien partieë de Kamer.
• Afrika: John Magufuli, de zittende presidentj van Tanzania, sjtörf op 61-jäörige laeftied; volgens officieel berichgaeving aan 'n hertkrenkde.
• Weitesjap: De Abelpries veur 2021 weurt toegekèndj aan László Lovász en Avi Wigderson óm häör biedrage aan complixiteits- en grafetheorie.

10 miert

• Vereinigde Sjtaote: 't Hoes van Aafgevaerdigde sjtump in mit 't economisch sjteunpakkèt van 1,9 biljón dollar, in de geamendeerde vörm wie door de Senaot aongenom.

9 miert

• Belsj: Naodet 't de Belzje pelitie lök berichte versjleuteld mit SkyECC te krake, waere tientalle krimmenele opgepak en groete kwantiteite drugs en geld in besjlaag genome.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen dirizjènt James Levine sjtörf op 77-jäörige laeftied.

6 miert

• Sjport: Mathieu van der Poel wint d'n Italiaanse fietsrenklassieker Strade Bianche.
• Vereinigde Sjtaote: Nao 't Hoes van Aafgevaerdigde sjtump ouch de Senaat in mit 't ómvankriek COVID-sjteunplan van Joe Biden, is 't dan ouch mit 'n paar aanpassinge.
• Weitesjap: De Nederlandsen oetvinder Lou Ottens, dae bie Philips ónger mie 't cassettebendje bedach, sjtörf op 94-jäörige laeftied.

3 miert

• Kóns en cultuur: De Nederlandse cabaretier Jeroen van Merwijk sjtörf op 65-jäörige laeftied aan dermkanker.

1 miert

• Frankriek: Ex-presidentj Nicolas Sarkozy weurt óm corruptie tot drie jaor gevangenis veroerdeild, wovan twie veurwaerdelik.

fibberwarie

27 fibberwarie

• Sjport: Davide Ballerini wintj Omloop Het Nieuwsblad bie de mansluuj, en Anna van der Breggen bie de vrouwluuj.

26 fibberwarie

• Vereinigde Sjtaote: 't Hoes van Aafgevaerdigde sjtump in mit e sjteunpakkèt aan 1,9 biljón dollar veur door COVID-19 en de daotaege getroffe maotregele geraakde sectore.

21 fibberwarie

• Sjport: De Serf Novak Djokovic pak ziene negenden titel op de Australian Open bie de mansluuj daor de Rus Dmitri Medvedev in drie sets (6-3, 6-4, 6-2) te versjlaon.

20 fibberwarie

• Nederlands Limburg: E vleegtuig op weeg vaan Mestreech Aoke Airport nao New York struit kort nao zien opstijge motoroonderdeile, die op Meerse terechkoume.
• Sjport: De Japanse Naomi Osaka wintj de Australian Open bie de vrouwluuj door in twie sets (6-4, 6-3) van de Amerikaanse Jennifer Brady te winne.

19 fibberwarie

• Belsj: De Belzje politicus Leopold Lippens sjtörf op 79-jäörige laeftied aan leukemie.

18 fibberwarie

• Nederlands Limburg: De Nederlands-Limburgse politicus Jan Mans sjtörf op 80-jäörige laeftied.

16 fibberwarie

• Nederlandj: De aovendjklok, die de regering hauw ingesjtèld óm de verbreiing van COVID-19 taege te gaon, weurt op las van de richter per direk opgeluf. Dezelfden daag weurt dit besjluut in hoeger beroop weer opgesjort.

15 fibberwarie

• Economie: De Nigeriaanse Ngozi Okonjo-Iweala weurt tot ierste vrouwelike en ierste Afrikaanse veurzitter van de WHO gekoze.
• Kóns en cultuur: D'n Dominicaanse muzikantj Johnny Pacheco, pioneer van de salsa, sjtörf op 85-jäörige laeftied aan complicaties van 'n lóngóntsjtaeking.

14 fibberwarie

• Zuud-Amerika: D'n Argentiense politicus Carlos Menem, dae van 1989 bis 1999 presidentj van 't landj waor, sjtörf op 90-jäörige laeftied.

13 fibberwarie

• Vereinigde Sjtaote: De Senaat sjprik ex-presidentj Donald Trump vrie van opsjteuke tot 'ne coup. Veur 'n veroerdeiling wier 'n twiedriede miejerheid nujig gewaes.

10 fibberwarie

• Belsj: De jezuïet en politicus Luc Verstreylen, sjtichter van Agalev, sjtörf op 93-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaansen oetgaever Larry Flynt, bekèndj van 't pornoblaad Hustler, sjtörf op 78-jäörige laeftied.

9 fibberwarie

• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzpianis Chick Corea sjtörf op 79-jäörige laeftied aan de kanker.

8 fibberwarie

• Sjport: De Nederlandse loupster Els Vader sjtörf op 61-jäörige laeftied aan de kanker.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse soulzengeres Mary Wilson, bekèndj van The Supremes, sjtörf op 76-jäörige laeftied.

7 fibberwarie

• Sjport: De 55e editie van de Super Bowl weurt gewonne door de Tampa Bay Buccaneers, die de Kansas City Chiefs mit 31-9 versjlaon.

5 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse rockband Golden Earring sjtop per direk naodet bekèndj weurt det gitaris George Kooymans aan ALS liet en neet mie kan optrejje.
• Kóns en cultuur: De Canadesen acteur Christopher Plummer sjtörf op 91-jäörige laeftied.
• Sjport: De Nederlandsen hónkballer Hans Urbanus sjtörf op 93-jäörige laeftied.

3 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Belzje zenger-sjriever Kris De Bruyne sjtörf op 70-jäörige laeftied.

2 fibberwarie

• Vereinig Keuninkriek: De Britse veteraan Tom Moore sjtörf op 100-jäörige laeftied aan COVID-19.

1 fibberwarie

• Zuudoes-Azië: 't Laeger in Myanmar begeit 'ne sjtaotsgreep en arresteert Aung San Suu Kyi.

jannewarie

30 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Britse elektronicamuzikant en producent SOPHIE kump op 34-jäörige laeftied óm.

28 jannewarie

• Weitesjap: De Nederlandse sjemis Paul Crutzen, dae in 1995 de Nobelpries in de Sjemie won óm zien óngerzeuk nao de ozonlaog, sjtörf op 87-jäörige laeftied.

23 jannewarie

• Sjport: Tom Dumoulin zeet veur oonbepaolden tied te stoppe mèt fietsrenne.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse talkshowprizzentator Larry King, bekèndj van ónger mie CNN, sjtörf op 87-jäörige laeftied.
• Róslandj: In diverse sjtei demonstrere luuj taege de arrestatie van oppositieleier Aleksander Navalni. D'n ómvank van de proteste is veur Róslandj van óngekènde gruutde.
• Nederlandj: Drek nao de inveuring van de aovendklok kump 't op Urk tot relle en versjendeleringe. De volgenden daag gief 't relle in gans 't landj.

22 jannewarie

• Sjport: D'n Amerikaansen hónkballer Hank Aaron sjtörf op 86-jäörige laeftied.

21 jannewarie

• Nederlandj: De Twiede Kamer sjtump in samesjpraok mit 't kabinèt veur 'n aovendklok tösje 21.00 en 4.30, die vanaaf 23 jannewarie mót ingaon. De maotraegel is gemeindj óm, in verbandj mit de COVID-19-pandemie, illegaal fieskes taege te gaon.
• Kóns en cultuur: De Belzje sjtripteikenaer Jean Graton sjtörf op 97-jäörige laeftied.

20 jannewarie

• Vereinigde Sjtaote: Joe Biden weurt beëidig es de 46e presidentj van de Vereinigde Sjtaote van Amerika, en Kamala Harris es ziene vice-presidentj. Ze volge respectievelik Donald Trump en Mike Pence op.

18 jannewarie

• Nederlandj: Lilianne Ploumen weurt veurgedrage es nuie fractieveurzitster van de PvdA. Ze zouw in die functie Lodewijk Asscher mote opvolge.

16 jannewarie

• Duutsjlandj: De CDU keus zich Armin Laschet es nuje partieliejer. Hae geit Angela Merkel in die functie opvolge.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse producentj Phil Spector sjtörf op 81-jäörige laeftied aan COVID-19.

15 jannewarie

• Nederlandj: 't Kabinèt-Rutte III treujt aaf óm de Toesjlage-affair. Ómdet de verkezinge al in 't versjeet ligke, is dit in de ierste plaatsj 'n symbolische daod.
• Zuudoes-Azië: Op Celebes vèntj 'nen aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 6,2. Tientalle luuj kómme óm, väöl hóngerde rake gewóndj.
• Sjport: De Franse motorcoureur Pierre Cherpin sjtörf op 52-jäörige laeftied, naodet hae vief daag iejer in de Dakarrally waor veróngelök.

14 jannewarie

• Kóns en cultuur: D'n Duutsjen illusionis Siegfried Fischbacher (van 't duo Siegfried & Roy) sjtörf op 81-jäörige laeftied aan sjlókdermkanker.

13 jannewarie

• Noord-Amerika: Donald Trump weurt in 't Hoes van Aafgevaerdigde officieel aangeklaag óm de couppoging van 'n waek iejer. 't Is d'n twiede kier det 'n aafzèttingsproceduur taegen 'm in gank weurt gezat.

9 jannewarie

• Zuuoes-Azië: Kort nao 't opsjtiege sjtort vlöch 182 van Sriwijaya Air, van Jakarta nao Pontianak, in zie mit 62 luuj aan baord.

8 jannewarie

• Vereinigde Sjtaote: Sociaal medium Twitter blokkeert 't account van Donald Trump permanent. Es rae neump 't diverse geweldsverhierlikinge en greujende geweldsdreiging ónger zienen aanhank. Trump haet 't platform es presidentj geraegeld veur officieel bekèndjmakinge en communicatie gebroek.

6 jannewarie

• Vereinigde Sjtaote: Dewiel e debat veur de formeel verkezing van Joe Biden es presidentj löp, dringe demonsjtrante, aangevuurd door d'n oettraejende presidentj Donald Trump, mit geweld 't Capitool in.
• Nederlandj: In Nederlandj begintj de vaccinatie taege COVID-19. Door diverse probleme is ze in dit landj rillatief laat op gank gekómme.

5 jannewarie

• Sjport: De Britse voetballer Colin Bell sjtörf op 74-jäörige laeftied.

4 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Amerikaanse actries Lance O'Brien sjtörf op 65-jäörige laeftied nao complicaties van 'n blaasóntsjtaeking.
• Weitesjap: De Nederlandse natuurkónjige Martinus Veltman (Nobelpries in de Natuurkónde 1999) sjtörf op 89-jäörige laeftied.

3 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Britse beatzenger Gerry Marsden, bekèndj van Gerry & The Pacemakers, sjtörf op 78-jäörige laeftied.

2 jannewarie

• Afrika: In Niger, kortbie de grens mit Mali, weurt 'nen aansjlaag op börgers geplaeg, woebie tientalle doeje valle.

1 jannewarie

• Kóns en cultuur: De Portugese fadozenger Carlos do Carmo sjtörf op 81-jäörige laeftied.

Nuujsarchieve

Awwer versies van dit blaad

1 april 2005 - 30 mei 2005 - 1 augustus 2005 - 12 december 2005 - 2 februari 2006 - 11 april 2006 - 27 december 2006 - 24 juni 2007 - 19 april 2008

Thematische archieve

• Wikipedia
• Politiek
• Economie
• Kóns en cultuur
• Sjport
• Weitesjap
• Natuur en milieu

Geografische archieve

Belsj Limburg Nederlands Limburg Belsj en Luxemburg Nederlandj Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj Vereinig Keuninkriek en Ierlandj Frankriek Zuud-Europa Naord- Midde- en Oes-Europa

Europa algemein Midde-Oeste Centraal- en Zuud-Azië Oes- en Zuudoes-Azië Afrika Oceanië Naord-Amerika Midde-Amerika Zuud-Amerika