Naar inhoud springen

Aope gerónjen achterklinker

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


d'n Aope gerónjen achterklinker of gerónjen aopen achterklinker is 'ne klinker dae in sómmige gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ɒ].

Kènmirke

[bewirk | brón bewèrke]

Kènmirke vannen aope gerónjen achterklinker zeen:

  • De vokaalhuuegdje is aop (of lieëg), det inhèltj det de tóng wied van 't verhieëmeldje aaf zitj;
  • De vokaalposiesje is achter, det inhèltj det de tóng zich zowied wie meugelik nao achter bevindj zónger 'n gans toew vernejjing te make. Óngerónje achterklinkers neige te waere gecentraliseerdj, det mèntj det ze döks feitelik centraal-achterklinkers zeen;
  • De klinker is geróndj-oetstaekendj, det mèntj det de heuk vanne luppe waere samegetróch enne binnekantj vanne luppe bloeatligke.

Limbörgs

[bewirk | brón bewèrke]

In 't Limbörg kump d'n aop-midde gerónjen achterklinker es de lange klinker "ao", döks mitten aop-midde gerónjen achterklinker es allofoon. Ouch kump t'r in e groeat deil dialekte veur es de korte klinker "o". Door tradiesje wuuert t'r dan dökker (foutief) getranscribeerd es [ɔ(:)]. Juus wie d'n óngerónje variant, wuuert t'r in e deil dialekte, worónger 't Mestreechs, get minder aop oetgespraoke.

d'n Aope gerónjen achterklinker contrasteert inne meiste dialekte mitten toe-midde gerónjen achterklinker [o:] (lank) enne bao-toewe gerónje centraal-achterklinker [ʊ] (kort).

Oetspraok nao toean en lingdje
posiesje IPA spèlling
kort lank
sleiptoean [vɒ́l] [spɒ́:r] vol, spaor
stoeattoean [β̞ɒ̀l] [pɒ̀:l] wol, paol
neutraol [pɒt] pot
 
Internationaal Fonetisch Alfabet
Mitklinkers
Plaats →
Meneer ↓
Labiaal Coronaal Dorsaal Laryngeaal
Bilabiaal Labiodentaal Dentaal Alveolair Postalveolair Retroflex Alveolopalataal Palataal Velair Uvulair Glottaal
Nasaal     •   m     •   ɱ     •   n     •   ɳ     •   ɲ     •   ŋ     •   ɴ
Plosief p   •   b t   •   d ʈ   •   ɖ c   •   ɟ k   •   g q   •   ɢ     •   ʔ
Sibilant s   •   z ʃ   •   ʒ ʂ   •   ʐ ɕ   •   ʑ
Fricatief ɸ   •   β f   •   v θ   •   ð ɹ̝̊   •   ɹ̝ ç   •   ʝ x   •   ɣ χ   •   ʁ h   •   ɦ
Approximant     •   β̞     •   ʋ     •   ɹ     •   ɻ     •   j     •   ɰ     •   ʁ̞
Tik     •   ɾ     •   ɽ
Tril     •   ʙ     •   r     •   ʀ
Lateraal approximant     •   l     •   ɭ     •   ʎ
Lateraal fricatief ɬ   •  ɮ ʎ̥˔•  ʎ̝
Klinkers
Veur Centraal-veur Centraal Centraal-achter Achter
Toe i   •   y ɨ   •   ʉ ɯ   •   u
Bao toe ɪ   •   ʏ ɪ̈   •   ʊ̈ ɯ̽   •   ʊ
Toe-midde e   •   ø ɘ   •   ɵ ɤ   •   o
Midde    •   ø̞ ə ɤ̞   •   
Aop-midde ɛ   •   œ ɜ   •   ɞ ʌ   •   ɔ
Bao aop æ   •     ɐ   •    
Aop a   •   ɶ ä   •   ɒ̈ ɑ   •   ɒ