Meersje

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Meersjes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Gemeinte Meersje (Meerssen)
Provincie	Limburg
Hoofplaats	Meersje
Börgemeister (lies)	M.A.H. Clermonts-Aretz (VVD)
Opperflaakde – daovan water	27,71 km² 0,56 km²
Inwoeners – deechde:	19.071 (1-4-2016) 703/km²

Meersje (Nederlands: Meerssen) is e dörp en 'n gemeinte in Zuid Limburg, aan de voot van 't Heuvelland, in 't dal van de Geul. 't Aantal inwonersj bedreug per 1 april 2016 19.071 en 't gróndoppervlak is 2747 km².

Ouw sjriefwies van de naam zin: Marsna, Marsanam en Mersenam. De beteikenis zou 'n aafleiing zin van Maris-onlu, dat moerassige baek beteikent. 'n Ander brón zaet, dat de naam kump van 't Latiense woord Marna, dat mergel beteikent. In de mergelgrotte langs de Geul höbbe in vreuger tieje luuj gewoond. 't Franse marne beteikent ouch mergel. In 't gemeintewape is 'n gedeilte van de kopie van 't wape van keuningin Gerberga van Frankriek en van 't wape van de veurmalige proosdie van Reims, wavan Meersje aafhankelik waor, verwèrk. Allein de H.Remigius en de Valkebergse ljèw zint noe weggelaote.

Meersje is veural bekènd vanwege 't verdraag van Meersje, dat in 870 nao Christus gesjreeve en onderteikend is. Dit verdraag hei tot doel um 't grwate riek van Karel de Grwate te verdeile onder zien drie naozaate.

Dörper en gehuchte in de gemeinte Meersje

Dörper, gehuchte, buurtsjappe en wieke:

Bung (Bunde) Kaze (Kasen) 't Voelwames (Voulwames) Gäöl (Geulle) Brookhaove (Broekhoven) Brómmele (Brommelen) Mwórveld (Moorveld) de Husjeberg (Hussenberg) 't Klei-Brook (Oostbroek) Sniedersberg (Snijdersberg) 't Sjtómmeveldsje (Stommeveld) 't Grwat-Brook (Westbroek) Gäöl aan de Maas (Geulle aan de Maas)

Meersje (plaats), (Meerssen) Meersje-Wes (Meerssen-West) Raor (Raar) Raotem (Rothem) Waert (Weert) (gedeiltelik) Ulesjtraote (Ulestraten) Grwat Bergem (Groot Berghem) Klein Bergem (Klein Berghem) Waterval Genzon Vliek Humkove (Humcoven) Sjietekove (Schietecoven)

Douzelage van Meersje

Meersje haet 'n douzelage, dwz partner mèt 19 ander sjtae in de Eurpese gemeinsjap, mèt Kötzting in Duutsjland; Houffalize in Belsj; Holstebro in Denemarke; Altea in Sjpanje; Granville in Frankriek; Preveza in Griekeland; Bunduran in Ierland; Bellagio in Italië; Niederanven in Luxemburg; Sesimbra in Portugal; Oxelösund in Zjwede ; Karkkila in Finland; Judenburg in Wastenriek ; Sheborne in Ingeland ; Chojna in Pole ; Sušice in Tsjechie ; Köszeg in Hongarië ; Sigulda in Letland ; Türi in Estland. D'n opzat is mje begrip veur elkaars cultuur, geweuntes en probleme.

Gesjiedenis

Al in 849 besjteit'r 'n vermelding van Meersje in de archieve, meh lang daoveur waor d'r al minsjelike bewoning zwa bliek oet archeologische opgravinge. De Romeine houwe hie 'ne Romeinse villa Herkenberg ligke en bie Raotem haet me 'n graafveld oet de Merovingische periode óntdèk. In de 9e jèw vèlt Meersje ónder de Karolingische keuninge. In dit kader is 't verdraag van Meersje (8 augustus 870), wa-in de driedeiling van 't Karolingische midderiek Lotharinge weurt bepaald, waereldberoemd. In 969 geuf de Franse keuningin Gerberga Meersje, dat zie es huwelikscadeau houw gekrege van Giselbert I van Lotharinge, weg aan de abdij van Reims. Reimser Benedictiener monikke vestige zich in de 12e jèw in Meersje in 'n proosdie. In 1611 weurt dees eigendóm van de abdij van Eaucourt.
Nao de Franse bezètting van 1794 to 1814 kump d'r 'n eind aan de band mèt Reims. 'n Deil van de industrie van Mestreech vingk oetbreiding nao 't gróndgebeed van Meersje. In 1834 weurt de papierfabriek in de buurtsjap Waert gevestig.

In 1853 krieg Meersje 'n halteplaats aan de sjpoorlien Mestreech - Aoke. 't Sjtasiegeboew kump in 1901. 't Aantal inweunersj greujt forsj. Nao de Tjwède Waereldoorlog weurt 'r, vanwege bevolkingsaanwas, ouch boete de ouw nederzètting geboewd. Dao vestige zich väöl forense, die in Mestreech wèrke.

Neve twje openbaar basissjwale lik d'r 1 katholieke sjwal.

Historische inweunertalle

Jaor Aantal Greuj (gans Limburg) 1830 1.738 -- 1840 1.891 +8,8% (+5,6%) 1849 2.184 +15,5% (+4,3%) 1859 2.485 +13,8% (+4,4%) 1869 2.781 +11,9% (+4,5%) 1879 3.423 +23,1% (+7,0%) 1889 3.919 +14,5% (+6,8%) 1899 5.007 +27,8% (+10,2%)

Jaor Aantal Greuj (gans Limbörg) 1909 6.140 +22,6% (+17,8%) 1920 4.600 -25,1% (+32,6%) 1930 5.436 +18,2% (+25,1%) 1947 7.019 +29,1% (+24,2%) 1956 8.114 +15,6% (+27,3%) 1960 8.418 +3,7% (+7,4%) 1971 8.505 +1,0% (+13,9%)

Opmerkinge

• In 1919 verloor Meersje 't dörp Lummel aan Mesjtreech. T'r vergelieking: Bie de woningtèlling van 1919 hauw de gemeinte Meersje 7.483 inweunersj, 't greuj taege 1909 van 21,9%.
• 't Inweunertal van 1971 is op ganse vieftalle aafgerónd.
• Alle ciefersj zeen van veur de fusies van 1982, dus zónder Bung, Gäöl en Ulesjtraote.

Rillatief oontwikkeling vaan 1830 tot 1971

(v₁₈₃₀=100)

Greun: Gemeinte Meersje
Blauw: Provincie Limburg

Waope

---

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs.

---

Aajd waope vaan Meerse (veur de fusie).

Op 16 fibberwarie 1874 kraog de gemeinte Meerse vaan d'n Hoege Raod vaan Adel e waope touwgekind, wat ziech zoe liet umsjrieve:

Vaan sinopel (greun), boe-op 't zèlvere beeld vaan d'n H. Remigius gans, in bisjopskleid mèt kruzer en 'ne nimbus vaan goud, hawwend in de rechterhand de H. ampul vaan goud, boebove 'n douf vaan zèlver, in de linkerhand 'ne gouwe bisjopsstaaf; aon beiskante vaan de bisjop twie klein sjèlder, aon de rechterkant (veur de beziener links) vaan zèlver mèt 'nen dobbelstartege liew vaan keel (roed) gekroend vaan goud; aon de linkerkant gekwartileerd: 1 en 4 vaan lazuur (blauw) mèt 3 rije gouwe lelies, gezat 3 aon 3, kerteer 2 en 3 vaan goud mèt 'nen dobbele gekroenden adeleer vaan sabel (zwart); bove eder waope 'ne valk vaan sabel op 'n tak vaan zèlver.

Dit waope tuint de parochieheilege en de waopes vaan de proosdij Meerse en Valkeburg.

Nao de herindeiling vaan 1982 besloot me um allein nog 't proosdijwaope te drage. Dit waope woort op 3 juni vaan datzelfde jaor verliend.

Bezeenswaerdig

Basiliek

• Midde in Meersje op de Mert sjteit 'n gotische basiliek gewiejd aan 't Heilig Sacrament. Ze is in de 14e jèw geboewd es vervanging van 'n ouwer geboew. De sjtiel sjteit ónder invloed van de Franse vanwege de beng mèt de abdij van Reims. In later jèwe volg d'r 'n reeks restauraties. Veural die van 1882 -1910 door architect J. Kayser is ingriepend. 't Barok altaor weurt vervange door 'n neo-gotisch en dao weure bónte sjilderinge aangebrach. De hwag vènstere kriege glaas-in-lwad van Joep Nicolas en gewelve en maaskapitele weure verseerd mèt floraal motieve. Op 't kwar sjteit 'n sacramentshoes van 12 maeter gemaak van mergel. De sjtatus van basiliek krig de kèrk in 1938. 't Grwat vènster in de wesgevel is óntworpe door Charles Eyck. In de kelder bevingk zich 'n graafkapel van de familie Regout oet 1883, óntworpe door Petrus Regout zelf. Meersje is 'n baevaartsoord veur 't heilig Sacrament, dat gevierd weurt mèt 'n octaaf.
• De Grwate watermeule op de Geul is in gebroek es graanmeule.
• de Delle en 't Meersjener brook: natuurgebeed en hellingbösj aan de Geul. Brook beteikent: moerassig terrein.
• Protestantse kèrk
• St Joseph (Sint Joep)-arbeiderkerk óntworpe door Charles Eyck in Meersje-wes (1958).
• Synagoge (1852)
• Vraekapel (1940)
• Proosdijpark mèt Neo-classicistisch theehoes, de Gloriëtte, oet 1895
• Hoes Kruusdonck (1902), waor warsjprunkelik 'n meule.
• Forellekwekerie de Geulhof
• Kesjtjel Vliek in Ulesjtraote

Dörpsvereiniginge en folklore

• Sjötterie Sint Remigius
• Harmonie Meersje
• Carnavalsvereiniging de Aanhawwersj
• Op 30 april mei-denplanting neve de basiliek op de mert.

Bekinde Meersjenaere

• Charles Eyck, kunssjilder, 1897-1983
• Maria van der Hoeven, minister (wonend in Mestreech)
• Mark van Bommel, vootballer 1977' wonend in Meersje
• Erik Meijer, vootballer
• Jan Meijers (1955), beeldhouwer
• Harry Koolen, kunssjilder, 1904-1985
• Alphons Volders, kunssjilder, 1894-1974
• Bert van Marwijk, bondscoach Nederlands ílftal(wonend in Meersje)

Extern links

• Gemeinte Meersje
• RTME Radio
• Meteo Meerssen

50° 53' NB, 5° 45' OL