Ingeland

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Ingeland (Ingels: England) is ei vaan de veer staote boe-oet 't Vereineg Keuninkriek (VK) is opgebouwd. Op force vaan de wèt in 't VK, is Ingeland e volweerdeg land. Boete 't VK erkènd evels geinen inkele staot dees regio es zoedaoneg. 't Is e keuninkriek mèt keuningin Elizabeth II aon 't hoof. In 't noorde grens 't aon Sjotland, in 't weste aon Wales. Vaan de landsdeile is Ingeland mèt 130.395 km² 't groetste en mèt 49,1 miljoen inwoeners is de bevolking zelfs wiedoet de groetste. De hoofstad vaan 't Vereineg Keuninkriek, Londe, ligk in dit landsdeil en de mach en cultuur is vaanajds hei gecentreerd; de ander landsdeile zien Keltische len die door de Ingelse door de jaore eweg geannexeerd zien. Daorum vint me 't neet nudeg Ingeland 'n eige regering en parlemint te geve, wie dat in de ander deilstaote wel 't geval is.

De naom Ingeland beteikent land vaan de Angele, boemèt de Angelsakse bedoeld weure: zuug oonder Historie. In 't daogeleks spraokgebruuk weurt d'n tèrm Ingeland dèks gebruuk veur 't gans Vereineg Keuninkriek.

Bestuurleke indeiling

Ingeland is ingedeild in eineg tientalle graofsjappe, die dèks nog oet d'n Angelsaksischen tied stamme.

Betrach Lies vaan graofsjappe in Ingeland veur 't hoofartikel euver dit óngerwerp.

Historie

Roond 2000 veur Christus immigreerde de Megalietebouwers in Ingeland, die dao oonder aander dinger 't beroemp Stonehenge achterlete. Ze woorte roond 500 veur Christus verdreve door de Kelte, die ziechzelf Britonne gónge neume; daovaan kump daan ouch de naom Brittannia. Oonder keizer Claudius lökden 't de Roemeine 't zuidelek deil vaan 't eiland te vereuvere. Wienie in de vijfde iew de Roemeine verdreve woorte naome Keltische hiere de mach weer euver. Legendarisch woort keuning Arthur, vaan wee de faam ziech door sages en legendes euver gans Europa verspreide.

Al gaw evels vele Germaanse stamme 't eiland binne: de Angele, de Sakse en de Jutte, die lankzaamaon ummer wijer nao 't noorde en weste opsjove, dewijl 't noordelek deil vaan 't eiland door Kelte oet Ierland binnegevalle woort: dao stiechte ze 't later Sjotland. Roond de achste iew waore de meiste Germaanse riekskes tot ei keuninkriek samegesteld; daan evels vele de Vikinge oet Denemarke binne, mèt wee de Angelsakse aon 'ne machstrijd begóste die oeteindelek indegde in e houwelek tösse de twie vorstehoezer.

In 1066 lökden 't de Noormanne toch gaans Ingeland te vereuvere: deeskier kaome ze oet Normandië, boe ze al e paar iewe leefde en volkoume verfrans waore. Willem de Vereuvereer woort keuning vaan Ingeland en is de stamvajer vaan de modern Britse dynastie. Vaanaof hei begint me de keuninge vaan Ingeland te telle. De Normandische vereuvereers zouwe de cultuur vaan Ingeland ingriepend goon beïnvleuje: get daovaan is te zien in de modern Ingelse taol, die veur zoe'n 40% oet Aajdfranse lienwäörd besteit.

Vaanaof dat memint veurde Ingeland 'n expansionistische polletiek: vaan de elfde iew tot de zestiende iew vereuverden 't Ierland, in d'n daartiende iew woort Wales geannexeerd ( de kroenprins vaan Ingeland hètde vaanaof daan "Prins vaan Wales"), en tege Frankriek (zuug Hoonderdjaoregen Oorlog) en Sjotland veurde me aondorend campanjes. In 1543 woort Wales formeel bij Ingeland getrokke en in 1707 woorte Ingeland en Sjotland tot ei keuninkriek vereineg; zuug veur de historie wijer oonder Vereineg Keuninkriek.