Einentwintegste iew
Uiterlijk
(Doorverweze van Einentwintigste ièw)
De einentwintegste iew vaan de westerse (christeleke) jaortèlling löp vaan 2001 tot 2100 en is de huidege iew boe-in v'r noe leve.
Groete gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 2001: Nederland steit es ierste land 't homohouwelek touw.
- 2001: De islamistische terreurgróp al-Qaeda begeit aonsleeg op 't World Trade Center in New York en 't Pentagon in Washington D.C. Begin vaan wereldwied gevech tege terrorisme.
- 2002: Maord op Pim Fortuyn.
- 2004: Ziesjók Indischen Oceaon
- 2004: Eerdsjók in Haïti
- 2011: Eerdsjók mit tsunami in Japan, mit kernsmèlting vaan kernreactors in Fukushima
- 2011: Arabisch Veurjaor: oetgebreide proteste in de gansen Arabische wereld, die soms tot regimewissel, daan weer tot börgeroorlog leie.
- 2014: De militante islamistische gróp Islamitische Staot reup e wereldwied kalifaot oet. Op dat memint beheers IS groete deile vaan Syrië en Irak.
- 2015: Eerdsjókke in Nepal
- 2020: De nui krenkde COVID-19 greujt oet tot 'n pandemie.
- 2022: Rusland oonder Vladimir Poetin vèlt de Oekraïne binne, in 'nen oorlog boe al gaw väöl aander len indirek bij betrokke rake.
Wetensjap
[bewirk | brón bewèrke]Natuurwetensjappe
[bewirk | brón bewèrke]- 2006: Nao de oontdèkking vaan Eris e jaor ieder gief de IAU veur 't iers 'n definitie vaan 't begrip planeet. Ron werelde die daoboete valle zien vaanaof noe dwergplanete.
- 2012: E team vaan natuurkundege in 't CERN vint 't Higgsboson; bevesteging standaardmodel.
- 2015: 't IUCN verklaort de Bramble Cay-mozaïekstartrat veur oetgestorve. Daomèt is ze de ierste bekinde biestesoort die oetstörf es gevolg vaan de klimaotopwerming.
Religie
[bewirk | brón bewèrke]- 2004: Diverse calvinistische kèrke in Nederland smelte same tot de PKN.
- 2013: Jorje Mario Bergoglio weurt verkoze tot Franciscus, d'n ierste paus oets oet de Nuie Wereld.
Kunste
[bewirk | brón bewèrke]- 2003: Karlheinz Stockhausen lègk de lèste hand aon ziene zevedeilegen operacyclus Licht.
Sport
[bewirk | brón bewèrke]- 2017: 't Nederlands damesvoetbalèlftal weurt Europees kampioen.
Persoenelekhede
[bewirk | brón bewèrke]- Zuug ouch: Persoen vaan 't Jaor
Politici en activiste
[bewirk | brón bewèrke]- Abu Bakr al-Baghdadi
- Recep Tayyip Erdoğan
- Osama bin Laden
- Angela Merkel
- Narendra Modi
- Barack Obama
- Vladimir Poetin
- Greta Thunberg
- Xi Jinping
Sportlui
[bewirk | brón bewèrke]Jaore
[bewirk | brón bewèrke]jaore 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
jaore 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
jaore 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 |
jaore 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2038 | 2039 | 2040 |
jaore 2040 | 2041 | 2042 | 2043 | 2044 | 2045 | 2046 | 2047 | 2048 | 2049 | 2050 |
jaore 2050 | 2051 | 2052 | 2053 | 2054 | 2055 | 2056 | 2057 | 2058 | 2059 | 2060 |
jaore 2060 | 2061 | 2062 | 2063 | 2064 | 2065 | 2066 | 2067 | 2068 | 2069 | 2070 |
jaore 2070 | 2071 | 2072 | 2073 | 2074 | 2075 | 2076 | 2077 | 2078 | 2079 | 2080 |
jaore 2080 | 2081 | 2082 | 2083 | 2084 | 2085 | 2086 | 2087 | 2088 | 2089 | 2090 |
jaore 2090 | 2091 | 2092 | 2093 | 2094 | 2095 | 2096 | 2097 | 2098 | 2099 | 2100 |