1944

1941 - 1942 - 1943 - 1944 - 1945 - 1946 - 1947

1944 (MCMXLIV) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

Ontstaon Gereformeerde Kèrk vriegemak oet de Gereformeerde Kèrk

jannewarie

1: Syrië en Libanon weure oonaofhenkelik.
4: Begin vaan Slaag bij de Monte Cassino.
14: De troepen vaan de USSR beginne offensieve bij Leningrad en Nizjnij-Novgorod.
20: Zwoer bombardemint vaan de Britse Royal Air Force op Berlien.
22: Begin vaan Operatie Shingle: Geallieerde invasie in Anzio, Italië.
27: 't Belag vaan Leningrad is nao twie jaor veurbij.
29: Slaag bij Cisterna.
30: De Vereinegde Staote beginne 'n invasie in de door Japan bezatte Marshall-eilen.

fibberwarie

14: Anti-Japansen opstaand op Java.
17: Begin vaan de Slaag um Eniwetok.
20: Begin vaan de Big Week: e groet aontaol Amerikaanse lochaonvalle op Duitse doele.

miert

1: Twie Amerikaanse slaagsjeper weure tot zinke gebrach.
1: Begin anti-fascistische staking in Noord-Italië.
18: Duitse armees bezètte Hongarije.
20: RAF-serzjant Nicholas Alkemade euverlif 'ne sproonk oet zie vleegmesjien vaan 4000 meter huugde.

april

mei

9: Sebastopol weurt door de Sovjettroepe bevrijd.
12: De Krim weurt door de Sovjettroepe bevrijd.
18: Nao vief maond en 'n gesjatte 20.000 doeje weurt de Slaag bij de Monte Cassino beëindeg door de oortruiming door de Duitsers en de vereuvering door de Geallieerde.
18: Op las vaan Stalin weure de Krimtartare vaan de Krim gedeporteerd.

juni

2: In Fraankriek weurt 'n veurluipege regering ingestèld.
4: De Duitse oonderzieboot U-505 weurt door de Amerikane buutgemaak.
5: De Geallieerde vereuvere Roeme.
6: De Slaag vaan Normandië begint mèt Operation Overlord, die bekind is koume te stoon es D-day, 'n invasie op de kös vaan Normandië door Amerikane, Britte en Canadeze, o.a. op Omaha Beach.
9: Stalin vèlt Finland binne.
13: De Duitse armee vèlt Ingeland aon mèt V1-rakètte.
15: Slaag bij Saipan.
17: Iesland, wat neet bezat is, verklaort ziech oonaofhenkelik vaan Denemarke.
22: Begin vaan Operatie Bagration, 'ne groetsjeepsen aonval vaan de Sovjetarmee op de Duitse Wehrmacht, die de lèste enorm klappe touwbringk.
26: Cherbourg weurt vereuverd door de Amerikane.

juli

3: Minsk weurt bevrijd door 't Sovjetleger.
9: Caen weurt door de Britte en Amerikane vereuverd.
10: 't Sovjetleger trèk riechting de Baltische staote.
13: Vilnius weurt bevrijd.
20: Hitler euverlif 'nen aonslaag.
20: Amerikane lande op Goeam, begin vaan de Slaag um Goeam.

augustus

1: Begin vaan de relle in Warschau.
2: Törkije zeet de betrèkkinge mèt Duitsland op.
4: Anne Frank en häör femilie weure opgepak en nao KZ Westerbork aofgeveurd.
7: Bij IBM weurt d'n ierste computer oontwikkeld.
12: Florence weurt ingenómme.
12: 'n Pieplien weurt gelag tösse Groet-Brittannië en Frankriek (Operatie Pluto).
19: Opstaand in Paries.
23: In Roemenië weurt 'n nuie regering geïnstalleerd die ziech bij de Geallieerde aonslut.
24: De Geallieerde valle Paries in.

september

3: Brössel weurt bevrijd.
4: Antwerpe weurt bevrijd.
5: Döllen dinsdag: nao de snel bevrijing vaan Brössel en Antwerpe verwach me in gans Nederland de oonmiddelike euvergaaf vaan de Duitsers.
7: De Belzje regering kump trök oet ballingsjap.
8: Veur 't iers weurt Londe getroffe door 'n V2-rakèt.
9: Opstaand in Sofia.
11: De invasies vaanoet Normadië en vaanoet Zuid-Fraankriek vereinege ziech bij Dijon.
14: Mestreech weurt bevrijd.
17: Begin vaan Operatie Market Garden.
24: Deurne weurt bevrijd.
26: Operatie Market Garden weurt aofgebloze, noordelik Nederland blijf daodoor nog maond in Duitse hen.

oktober

2: In Putten veent 'r razzia plaots woebij 't groetste deil vaan de mennelike bevolking vermaord of gedeporteerd weurt.
5: Bove Frankriek sjete Canadese vlegers d'n ierste Duiste straoljäöger neer.
9: Churchill en Stalin treffe ziech in Moskou.
12: De Geallieerde lande bij Athene.
13: Riga weurt bevrijd.
14: Erwin Rommel pleeg suïcied.
20: Belgrado weurt door de Partizane oontzat.
21: Aoke vèlt es eerste Duitse stad.
25: Kirkenes weurt es ierste Noorse stad bevrijd.

november

12: De Rippebliek Oos-Toerkestan weurt oetgerope.
24: Amerikaans bombardemint op Tokio.
29: Albanië weurt bevrijd.

december

16: Duitsland zèt 't Ardenneoffensief in.
24: 't Ardenne-offensief bereik Celles.
26: Bij Bastenaoke lök 't de Geallieerde de Duitsers te were.
31: Hongarije verklaort Duitsland d'n oorlog.

Nobelprieze

Natuurkunde: Isidor Isaac Rabi "um zien resonantiemethode veur 't vaslègke vaan de magnetische eigesjappe vaan atoomkerne."
Sjemie: Otto Hahn "um zien oontdèkking vaan de splieting vaan zwoer kerne."
Geneeskunde: Joseph Erlanger en Herbert Spencer Gasser "um hun oontdèkkinge umtrint de hendeg gedifferentieerde functies vaan inkel zenuwvezele."
Literatuur: Johannes Vilhelm Jensen "um de zeldzaom krach en vröchbaarheid vaan zien poëtische verbeelding die 'n brei intellectueel nuisjieregheid mèt 'n gedörfde, fris creatieve stijl vereineg."
Vrei: Roed Kruus "um 't gruuts werk wat in d'n oorlog in naom vaan de minsheid heet verriech."

Maan vaan 't Jaor

Dwight D. Eisenhower

Gebore

januari

1: Umar Hasan Ahmad al-Bashir, Soedanese president
6: Rolf M. Zinkernagel, Zwitserse nobelprieswinner (geneeskunde)
12: Joe Frasier, Amerikaanse bokser
17: Pieter Zeelen, Nederlandjs-Limbörgse zenger en gitaris (gestorve 2019)
18: Relus ter Beek, Nederlandse politicus
18: Paul Keating, Australische politicus
23: Rutger Hauer, Nederlandsen acteur
24: Neil Diamond, Amerikaanse zenger
27: Mairead Corrigan, Noord-Ierse nobelprieswinner (vrei)
27: Nick Mason, drummer vaan Pink Floyd
29: Pauline van der Wildt, Nederlandse zwumster

februari

2: Geoffry Hughes, Britsen acteur
5: Al Kooper, Amerikaanse musicus
7: Berend-Jan van Voorst tot Voorst, Nederlandse politicus, ex-gouvernäör vaan Nederlands Limburg
13: Gaston van Erven, Nederlandsen acteur (gestorve 2019)
13: Jerry Springer, Amerikaanse tv-prizzentaotor
15: Tineke Netelenbos, Nederlandse politica
20: Willem van Hanegem, Nederlandse vootballer en vootbaltrainer
22: Tom Okker, Nederlandse tennisser
23: Florian Fricke, Duitse musicus
26: Corrie Winkel, Nederlandse zwumster
28: Sepp Maier, Duitse vootballer

miert

1: Roger Daltrey, Britse popzenger (The Who)
3: Rita Hovink, Nederlandse populair zengeres
6: Kiri Te Kanawa, Nui-Zielandse operazengeres
7: Townes van Zandt, Amerikaanse zenger/songsjriever
26: Diana Ross, Amerikaanse popzengers (in The Supremes en solo)
30: Gerrit Komrij, Nederlandsen diechter

aprèl

4: Magda Aelvoet, Vlaomse politica
7: Gerhard Schröder, Duitse politicus
22: Steve Fossett, Amerikaanse ballonveurder
28: Jean-Claude van Cauwenberghe, Waalse politicus

mei

1: Rita Coolidge, Amerikaanse countryzengeres
14: George Lucas, Amerikaanse regisseur
20: Joe Cocker, Britse zenger
20: Boudewijn de Groot, Nederlandse zenger
23: John Newcombe, Australische tennisser
26: Erica Terpstra, Nederlandse zwumster en politica
28: Rudy Giuliani, Amerikaanse politicus

juni

2: Willem Ouweneel, Nederlandse weitesjapper en filosoof
4: Michelle Phillips, Amerikaanse popzengeres (The Mamas and the Papas)
11: Barry Stevens, Nederlandse choreograaf
27: Patrick Sercu, Belzje fietsrenner (gestorve 2019)

juli

6: Bernhard Schlink, Duitse sjriever
13: Ernő Rubik, Hongaarsen oetvinder
27: Philip Freriks, Nederlandse journalis en nuitslezer

augustus

1: Elske ter Veld, Nederlandse politica
9: Gerrit Jan Wolffensperger, Nederlandse politicus
27: Jan Bols, Nederlandse sjaatserijer
30: Freek de Jonge, Nederlandse cabaretier

september

1: Leonard Slatkin, Amerikaansen dirrigent
16: Tomas Ross, Nederlandse sjriever en journalis
16: Ard Schenk, Nederlandse sjaatserijer
25: Michael Douglas, Amerikaansen acteur
30: Eduard Bomhoff, Nederlandsen econoom, columnis en politicus

oktober

3: Pierre Deligne, Belzje mathematicien
5: Benk Korthals, Nederlandse politicus
9: John Entwistle, bassis vaan The Who
15: David Trimble, Noord-Iersen activis, nobelprieswinner (vrei)
25: Jon Anderson, Britse zenger (Yes)

november

1: Keith Emerson, toetsenis vaan Emerson, Lake & Palmer
4: Willem Breuker, Nederlandse jazz-musicus
17: Danny DeVito, Amerikaansen acteur
17: Rem Koolhaas, Nederlandsen arsjitek
24: Jules Deelder, Nederlandsen diechter
25: Maarten 't Hart, Nederlandse sjriever

december

2: Imbrahim Rugova, Kosovaarse politicus
5: Jeroen Krabbé, Nederlandsen acteur en rezjisseur
23: Wesley Clark, Amerikaanse generaol

Gestörve

januari

20: Edvard Munch, Noorse sjèlder

februari

1: Piet Mondriaan, Nederlandse sjèlder

miert

24: Simon de Vries, Nederlandse rabbien

aprèl

mei

30: Marinus Adrianus Koekoek, Nederlandse kunsteneer

juni

10: Gerrit Jan van der Veen, Nederlandse verzètsheld

juli

21: Graaf Claus von Stauffenberg, Duitse verzètsheld
31: Antoine de Saint-Exupéry, Franse sjriever

augustus

10: Willem Santema, Nederlandse verzètsheld
12: Suzanne Spaak, Belzje verzètsheldin

september

18: Hendrikus Colijn, Nederlandse politicus

oktober

21: Hilma af Klint, Zweedse sjèlderes (81)
24: Louis Renault, Fransen otobouwer

november

5: Alexis Carrel, Franse weitesjapper, nobelprieswinner (geneeskunde)

december

13: Wassily Kandinsky, Russische sjèlder