Sjin op Geul

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sjins. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Sjin en de kèrk 2005

Sjin op Geul ( loester; Nederlands: Schin op Geul) is 'n dörp in de gemeinte Valkeberg aan de Geul. 't Grondgebeed va Sjin is 691 hectaar groat en d'r wone ongevaer 2000 luuj. 't Dörp is bekènd es vakantieplaatsj. D'r ligke dan ouch ein paar hotels, campings en e bungalowpark. Van 1785 tot 1940 waor Sjin 'n zelfsjtendige gemeinte, woa ouch Sint-Pièter, Oas op Geul, de Sjaatsberg en Walem biehuèrde.

Me haet versjillende verklaoringe veur de naam Sjin. De naam zou kènne kómme van 't Keltisch woord schin dat plaats beteikent. Volges dees verklaoring zou 't dörp óntsjtange zin bie 'n doorwaadbaar plaats in de Geul.

De ander verklaoring is dat de naam is aafgeleid van e volk, de Suniciërs. Zie vestigde zich naodat de Eburone door de Romeine waore oetgeroeid in 't gebied dat noe Zuid-Limburg is. Ouch va ander plaatse in de buurt liekent de naam te kómme van deze sjtam, namelik Sjènne, Sjilvend, Sinnich en Sjömmert.

Buurtsjappe

Ouch de buurtsjappe

• Ingwege
• Keuteberg
• Walem
• Sjoanbrón (Sjuèmer)
• Opsjuèmer en
• Sjtröch

huère bie Sjin.

Historie

Volges "Groot Valkenburg historisch gezien" van C.A. Huygen, oetgaaf van 't waekblaad 't Land van Valkenburg, 2e druk 1951 pags. 10 en 76, weurt Sjin al geneump in de jaore 847 en 968 in sjinkingsoarkonde veur de abdie van St. Remigius i Reims en häör proosdie i Maesje. Sjin zouw daomèt 't ouds geneump sjtöksjke van de gemeinte Valkeberg zin. 'n Ander ouw gesjreve vermelding van 't dörp Sjin dateert oet 1145. In 'ne gunsbreef besjrif Paus Eugenius d'n derde de bezittinge van de monnike va Reims. In dae breef weurt ouch de kèrk va Sjin geneump.
In 1557 woort Sjin door Philips II verheve tot 'n hièrlikheid mèt liège, miedelbare en hoage rechsjpraok. De ièrsjte hièr waor Jan van Sjtriethage, voog en sjtadhouwer van 't graafsjap Valkeberg. Bie de verdeiling van sjtad en land in 1661 bie 't Partagetractaat woort de hièrlikheid aafgesjeie van de hoofbank Klumme umdat Sjin toen Sjpaans gebeed woort en Klumme ónder de Sjtaatse republiek kaom. In 1785 woort Sjin op Geul 'n eige gemeinte.

Dialek

't Dialek va Sjin liekent väöl op dat va Valkeberg (boete de paort). Westelik va Sjin löp 'n isoglos, 'n taalgrens, die aangeuf dat bepaalde klanke en weurd in Sjin angesj (oasteliker) zin es in bv. Valkeberg.

Bezeenswaerdig

• De parochiekèrk va Sjin is gewiejd aan d'r heilige Mauritius. 't Oudste deil van de kèrk is geboewd in romaanse sjtiel. In 1926 boewde me ónder arsjitek Hubert van Groenendael 'n nuuj groat middesjeep mèt twiè ziebeuke, e nuuj preesterkoar en twiè sacristieë. De kèrk is saer 1859 e baevaartsoord van d'r heilige Cornelius, umdat d'r hie relieke va häöm waere bewaard. Wiejer sjteit in de kèrk e gepolychromeerd gipse beeld van d'r heilige. In Sjin verièrt me Cornelius veural es petroan tege de nervekrenkdes. Saer 1873 hèlt me eder jaor in september, rónd d'r fièsdaag va Cornelius, 'n octaaf. Me kènt in Sjin ouch allerlei Cornelius-devotionalia gelle.
• Bie de parochie va Sjin huèrt ouch De Kloes op d'r Sjaasberg. Op de lètste zóndig va juni vingk d'r Sjaasbergergank plaats en dreug d'r pesjtoar va Sjin 'n Mès op in de kapel van de Kloes.
• Sjin op Geul lik aan 't sjpoor Mestreech - Heële (1853) en haet 'n eige sjtasie. De sjtasie lik ouch aan 't miljoanelientsje (Kèrkrao (Centrum) - Sjin). 't Trajek haet dae naam gekrege umdat 't in 1911 ein miljoan gölle per kilomaeter kosde um 't aan te lègke. Saer april 1995 veurt d'r eine sjtoumtrein op dit trajek. D'r sjtoumtrein weurt beheerd door de Zuid-Limburgse Sjtoumtrein Maatsjappie (ZLSM).

Bronzen beeld van Wim Sonneveld es "Frater Venantius" gemaak door kunstenares "Nelly Vincken" en geplaats op 24 mei 2015 aan de Breeweg

Dörpsvereiniginge

• Fanfaar Sint Cornelius
• Dameskoar Vivace
• Zanggezelsjap Inter Nos
• Sjötterie Sint Mauritius
• Heemkundevereiniging Sjin op Geul
• Carnavalsvereiniging de Waterratte
• Voetbalclub SV Geuldal (veurheen Sjtruchter Boys)
• Jeugvereiniging Club 77

Extern links

• Heemkundevereiniging van Sjin op Geul
• Sjin op Geul es baevaartsoord (Meertens Instituut)
• Jeugvereiniging Club 77 van Sjin op Geul
• Voetbalclub SV Geuldal