Sjtraobaek
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Houtems. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Sjtraobaek (Nederlands: Strabeek) is e gehuch in de gemeinte Valkeberg aan de Geul. 't Lik aan de groate waeg tösje Houtem en Brokem en is 'n kern van Houtem. Vreuger neumde me Sjtraobaek ouch waal Strabach, en d'r zint nog 'n aantal alternatief sjriefwiezes bekènd. Sjtraobaek is landelik bekènd es etappeplaats van 't Pieterpad. 't Gehuch is geneump nao 't gesjlach Strabach. In Sjtraobaek sjtruimp de gelieknamige baek richting Geul. Euver dit Sjtraobaekerdal löp 'n hoag, betónne brök vanwaege de autobaan A79. Dees autobaan haet hie 'n op- en aafrit.
Gesjiedenis
[bewirk | brón bewèrke]Door dit gehuch leep ièrtieds de Via Belgica, de Romeinse waeg van Boulogne-sur-Mer nao Kölle. Aan de voot van de Klevertberg (Baeksjtraot) höbbe ze twiè Romeinse graver gevónge. In de Ravesbösj, dae ziech van hie tot in Haasdal oetsjtrek, höbbe ze reste van Romeinse villa's opgegrave.
De oudste vermelding van Sjtraobaek is oet 1331. Hoes Sjtraobaek is 't sjtamhoes van 't gesjlach Strabach, waarsjienlik 'n familie van liège adel.
In 't midde van de 19e ièw boewde Generaal A.P. de Ceva zich e kesjtièlke in Sjtraobaek, de tegewoordige Geerlingshof. De bewonersj van dit geboew houwe indertied 'n treinhalte op verzeuk aan 't sjpoor tösje Mestreech en Heerle.
Bezeenswaerdige geboewe
[bewirk | brón bewèrke]- Geerlingshof, in mergel geboewd es 'n landhoes door A.P. de Ceva. Taegewoordig 'n appartementecomplex. In 't veurmalig park, dat gesitueerd lik taege 't sjpoor, zint villa's geboewd. In 't aafgebraoke koetsjhoes haet de dichter Jan Hanlo gewoond.
- D'n haof Sjtraobaek, 't historisch good Strabach, is 'n mergele carréboerderiej en e rieksmonument. Taegewoordig is 't hoofgeboew in gebruuk es hotel-restaurant en in de biegeboewe zin saer 2006 appartemente ingerich.
- 'n Mergele waegkapelke gewiejd aan de Heilige familie, oet 1894.
- Villa Sjtraobaek, ouch in mergel opgetrokke, te bereike via de Strabekerveldweg ('t Sjterk laok) oet 1863.
Dialek
[bewirk | brón bewèrke]In Sjtraobaek kalle ze 'n dialek dat t zelfde is es 't Houtems.
Brónne
[bewirk | brón bewèrke]Dörper: Berg · Brokem · Houtem · Oud-Valkeberg · Sjin op Geul · Sub · Valkeberg · Vild | |
Buurtsjappe en gehuchte: Boete de Paort · D'n Emmaberg · Geulem · De Hièk · De Hièkerbeek · Haersjtraot · Iezere · Ingwege · Keuteberg · De Nerem · Oas · De Plenkert · Sint Gerlach · Sint-Pièter · Sjuèmer · De Sjtoepert · Sjtraobaek · Sjtröch · Terbliet · Vroenhof · Walem |