Naar inhoud springen

Niger: Versjèl tösje versies

1.924 bytes toegeveug ,  12 jaar geleden
noe de historie nog
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
indeiling en geografie
noe de historie nog
Tekslien 40:
 
==Fysische geografie==
Niger, op de lies vaan groetste len tösse Tsjaad en Angola in, ligk in 't euvergaanksgebeed vaan [[weuste]] (Sahara) nao [[haafweuste]] ([[Sahel]]). De Sahel moot me in 'ne zuieleke stroek in 't land zeuke. Dewijl de Sahel de lèste decennia laankzaamoan verdruug (nog in 2010 gaof 't dao 'nen hoongersnoed), is veural is 't zuidwestelek stök vaan 't land blievend vröchbaar, aongezeen dao de [[Niger (reveer)|Niger]] door struimp. Op 't dreilandepunt mèt Nigeria en Tsjaad vint me 't [[Tsjaadmeer]]. Hoegste punt vaan 't land is de [[Mont Idoukal-n-Taghès]] mèt 2022 meter. Deze berg huurt bij 't [[Aïrmassief]]. Aon de loup vaan de Niger ligk mèt 200 meter 't liegste punt.
 
In 't droeg land weurt e groet aontlaaontal soorte gevoonde, boevaan väöl soorte die ziech aon de druugde höbbe aongepas, wie de [[weustekat]] (''Felis margarita'') en de [[fennek]] (''Vulpes zerda''). Ouch typische savannefauna vint me hei, wie de [[liew]] (''Panthera leo''), dee hei aon de noordkant vaan zie leefgebeed zit, en de [[giraf|Nigergiraf]] (''Giraffa camelopardalis peralta'').
 
==Cultuur en demografie==
[[Plaetje:Ancient home zinder niger.jpg|thumb|Traditioneel hoes in [[Zinder]].]]
Niger, wat veur de Franse euverheersing gein politieke einheid waor, liet ziech in veer cultureel-geografische zones opdeile. 't Noorde is, wie groete deile vaan de Sahara, vaanaajds bewoend door [[nomade|nomadische]] [[Berbers]] ([[Toeareg]] in 't bezunder). In de Nigervallei vint me de [[Zarma (volk)|Zarma]], e volk mèt 'ne [[Soghai]]-achtergroond. 't Grensgebeed mèt Nigeria weurt door [[Hausa (volk)|Hausa]] bewoend. Oostelek daovaan, in 't [[Tsjaadbassin]], leve de [[Kanuri (volk)|Kanuri]]. Boete hun gemeine staotkundege historie sinds de oonaofhenkelekheid deile dees volker veural d'n islam (zuug oonder).
 
Neve de officieel taol, 't Frans (door zoe'n 6.000 Nigereze es ierste taol gesproke),<ref name=ethnologue>[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=NE Ethnologue report for Niger]</ref> erkint de staot zes nationaol taole: [[Hausa (taol)|Hausa]] ('n [[Koesjitische taole|Koesjitische taol]]), [[Fulfulde]] ('n [[Niger-Congotaole|Niger-Congotaol]]), [[Gurtaole|Gurma]] (ouch 'n Nigercongotaol), [[Kanuri (taol)|Kanuri]] ('n [[Nilo-Saharaanse taole|Nilo-Saharaanse taol]]), Zarma (ouch Djerma; wie de veurege Nilo-Saharaans) en [[Tamasheq]] ('n [[Berbertaole|Berbertaol]]). Aander taole, door mer e beperk aontal lui gesproke, zien 't [[Arabisch]] (in veer hoofdialekte: [[Algerijns]], [[Hassaniyah]], [[Libisch Arabisch|Libisch]] en [[Tsjadisch]] (ouch Shuwa), [[Tubutaole]] (Nilo-Saharaans) en [[Tagdal]] ('n Berbers-Saharaanse [[mingtaol]]).<ref name=ethnologue/>
 
Nao sjatting 90% vaan de bevolking is [[islam|moslim]], veural [[soenna|soenniete]] en [[soefisme|soefi's]]. 5% is [[christendom|christelek]], 4% hingk nog aw animistische religies aon.
 
==Historie==
 
==Bronne==
[[:en:Culture of Niger]], [[:en:Languages of Niger]], [[:en:Wildlife of Niger]]
 
<references/>
{{Afrika}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Speciaal:MobielVerschillen/272199"