Sjlennich

Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Sjlennichs, es te dit dialek sjpriks.

Sjlennich (boete 't dörp ouch Sjlenake, Nederlands Slenaken) ies e dörp in de gemeinte Gulpe-Wittem in Zuud Limburg op de grens mèt 't Belsj. 't Ies gelege aan 't reveerke de Gulp, 'n ziebeek van de Geul. Vlakbie liegke de Groate Bösj en de Roebelsjbösj. Tot 1982 waor Sjlenake 'n zelfsjtendige gemeinte. Tot 1999 huèrde-n 't bie de gemeinte Wittem en daonao bie de fusiegemeinte Gulpe-Wittem. D'r wone 654 luuj. Ouwer name zint: Sledenaken, Sledenachen en Sleydenaeken.

Buurtsjappe

Gehuchte en buurtsjappe van Sjlenake zint:

Böätenake (Beutenaken)
Heieret (Heijenrath)
Ge Kruuts (Hoogcruts) (gedeiltelik) (ónder Norbik)
Sjilberg, (gedeiltelik) ónder Norbik

Gesjiedenis

Sjlenake waor in de 13e ièw 'n vrie riekshièrlikheid. Dat bliek oet 'n oarkónde woa-in Adam, Hièr van Sjlennich, es getuge sjteit veur Walram, hertog van Limburg. Later zint grave van Bronckhorst van Grónsveld en daonao graaf Plettenburg van Wittem de baas.
De umgeving van 't dörp ies al zoan 6000 jaor geleje bewoond gewaes bliekens de groate "sjliepsjtein" dae ziech bevingk in 't kortbieliegkend bösjke langs de Gulp. In deze sjtein zint reste van insjniejinge te zeen, die luuj oet de Nuje Sjteintied (Neolithicum) gemaak höbbe terwiel ze hun biele waore aan 't sjerp sjliepe.

Bezeenswaerdig

De umgeving weurt, vanwege de berg, Klein Zjwietserland geneump. Dat trèk väöl toeriste. Saer 2005 ies de umgeving oetgerope tot "vief sjterre"-wandelgebeed.
Ouw vakwerkhoezer en vakwerkhäöf.
De 18e-ièwse parochiekèrk ies gewiejd aan de heilige Remigius. Van oarsjpróng waor 't 'n kapel oet de 15e ièw es eigendóm van de familie Heez. 't Hoes Heez haet gesjtange woa noe de haof Heez liek. Tot laat in de 17e ièw hoort Sjlennich bie de parochie Sint-Martens-Voere. In 1674 weurt 't 'n zelfsjtendige parochie, 'n ièw later weurt de parochiekèrk geboewd. De teikening ies van de Brusselse architect Wincqs. Hae maak 'ne traditioneel Mieddelièwse boew mèt 'n driebeukig sjeep en 'n drieziejige koarsjleting. De ruumde binne haet 'n tongewelf dat gedrage weurt door Toscaanse zule. Beelde van Maria en Anna datere resp. oet de 15e en 17e ièw. 't Picardie-örgel ies geboewd door Verschueren. Op 't kèrkhof sjtoon 16 geetiezere kruzer mèt reliëfveursjtèllinge.
De 18e-ièwse pastorie ies van baksjtein mèt helsjteine (oet Name) lieste rónd deur en vènstere.
Museum veur religieuze kuns mèt o.m. 'ne 18e-ièwse praeksjtool oet Luuk, mèt 'n reliëf van Sint Remigius. Wiejer beelde (van de Heilige Familie) en relieke.