Naar inhoud springen

Gemeinteleke herindeiling in Nederland

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Gemeintegrenze vaanaof 1 jannewarie 2024. Klikke veur in detail te zien.

In Nederland zien in de negentiende, meh veural in de twintegsten iew väöl gemeinteleke herindeilinge doorgeveurd, boebij 't aontal gemeintes hendeg is verminderd. Per 1 jannewarie 2023 had Nederland 345 gemeintes, Caribisch Nederland mètgerekend.

In 't Keuninkriek vaan de Nederlen woorte in de negentienden iew gemeintes ingestèld. Dees gemeintes waore de rechsopvolgers vaan de stei, hierlekhede en ambachte oonder 't ancien régime. Vaanaof 1851, wie de Gemeintewèt in wèrking traoj, verdween 't juridisch versjèl tösse stei en dörper en kraoge alle gemeintes dezelfde bevooghede.

In sommege provincies waor dat oonwèrkbaar: veural in 't weste waore väöl gemeintes zoe klein, tot me gei functioneel bestuur op pu kós kriege. Daorum woorte gemeintes die neet mie es e klei dörpke of e gehuch umvatde, al in de negentienden iew heringedeild.

In de twintegste iew begós me nog väöl hoeger eise te stèlle aon de efficiëntie op gemeinteniveau. Vaanaof de jaore zesteg begós me systematisch touw te wèrke nao gemeintes vaan minstes 5000 inwoeners. Idee dao-achter waor 't tegegoon vaan cliëntalisme (vrundsjespolitiek) op 't platteland en 't bijein kriege vaan genóg capabel politici op gemeinteniveau. De kabinètte-Lubbers en Kok streefde nao nog groeter gemeintes, vaan zeker 25.000 inwoeners. Zeker bij de kabinètte-Kok waor decentralisatie de filosofie: 't delegere vaan rieks- en provinciewerk aon lieger euverhede. Dit stèlde hoeger eise aon de bestuurskrach vaan 'n gemeinte.

't Verzèt vaan de bevolking tege verindeilinge is altied vrij groet gewees, veural wienie klein gemeintes bij groeter stei woorte geveug. De meining vaan de bevolking woort vreuger evels gemeinelek genegeerd, ouch nao referenda. Zoe woort in 1996 'n volksraodpleging gehawwe oonder de bewoeners vaan Vleuten-De Meern euver touwveuging aon Utrech. D'n opkóms waor 83% en neet minder es 98% vaan de stummers stumde tege. Toch góng per 2001 die herindeiling door.

Pim Fortuyn naom 't stoppe vaan herindeilinge in 2002 op in zie program. Oonder invlood vaan de LPF besloot 't kabinèt-Balkenende I te stoppe mèt herindeilinge vaanoet 't Riek. Geplande sjaolvergroeting um Eindhove en in Noord-Holland góng daodoor neet door. Allewijl kump 't initiatief vaan herindeiling veural vaan gemeintes zelf of vaan de provincie. De provincie kin gemeintes nog wel ins gedwoonge herindeile. Dit gebäörde beveurbeeld in 2007 mèt Zjwame, wat neet bij Remun wouw. Rejes veur herindeiling kinne zien: te wieneg lokale bestuurskrach (kump 't mieste veur), inefficiënte indeiling vaan bebojd gebeed (beveurbeeld in 't Gooi) of oetbreiing vaan 'n groete of middelgroete stad. De discussie euver 't lèste weurt veural in de Randstad sinds jaore geveurd; vraog is daan of me veurstei wie Diemen, Rijswijk en Barendrecht al of neet bij de groeter stei moot veuge.

De discussie euver herindeilinge kaom weer op geng bij de vörming vaan 't kabinèt-Rutte II. In hun regeerakkoord zouw in 'n oetgebreide bestuurleke vernuiing zien veurzeen, boebij weurt gestreef nao groete gemeintes mèt minstes 100.000 inwoeners.[1] Oetindelek kaom vaan dat plan neet väöl in hoes, al geit d'n tendens nao sjaolvergroeting - dèks vaan oonderop - door.

Historie vaan groete gemeinteleke herindeilinge

[bewirk | brón bewèrke]

Veurzeen herindeilinge

[bewirk | brón bewèrke]

In euverlèk

[bewirk | brón bewèrke]
Gelderland
  • De provincie dringk aon op de opluffing vaan Scherpenzeel, wat daan bij Barneveld zouw mote koume. De gemeinteraod wèlt dat evels neet. Iejer al had me gepraot euver 'n fusie tösse Woudenberg, Scherpenzeel en Renswoude - de nui gemeinte zouw daan bij de provincie Utrech goon hure - meh dat góng neet door.
  • Druten en Wijchen, die sinds 2018 al samedoen mèt ein amteleke organisatie, dinke aon 'n fusie.
Utrech
  • Lopik zouw mèt 'n aander gemeinte mote fusere, umtot me 't te klein vint.
Limbörg
  • In de jaore tien heet Meerse mèt zoewel Valkeberg es Mestreech geloerd nao meugelekhede veur 'n fusie. In 2018 woort dat aofgebloze, meh in 2020 woort 't idee vaan 'n fusie mèt Mestreech toch weer nui leve ingebloze.

Zuug ouch

[bewirk | brón bewèrke]

Dit artikel is gedeiltelek vertaold oet 't corresponderend Nederlands Wikipedia-artikel.

  1. Nu.nl - 'Vrijwel alle gemeenten moeten mee in fusiegolf'
[bewirk | brón bewèrke]


Gemeintelike herindeiling in Nederlandj
Drenthe | Euverijssel | Flevolandj | Frieslandj | Gelderlandj | Groninge | Limburg | Noord-Braobantj | Noord-Hollandj | Utrech | Zielandj | Zuud-Hollandj