Krimpenerwaard

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Gemeinte Krimpenerwaard
Provincie	Zuud-Hollandj
Hoofplaats	Stolwijk
Börgemeister (lies)	Pauline Bouvy-Koene (VVD)
Opperflaakde – daovan water	161,31 km² 12,99 km²
Inwoeners – deechde:	57.062 (2022) 385/km²

Gemeinte Krimpenerwaard

De Krimpenerwaard is 'n regio en gemeinte in 't ooste vaan de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeinte Krimpenerwaard is op 1 jannewarie 2015 gevörmp oet de opgelufde gemeintes Bergambacht, Nederlek, Ouderkerk, Schoonhoven en Vlist. De regio Krimpenerwaard umvat wijer nog Krimpen aan den IJssel, wat zelfstendeg blijf.

Geografie

De Krimpenerwaard ligk ingeslote tösse d'n Hollandsen IJssel (noorde), de Nui Maos (weste) en de Lek (zuie). In 't ooste slut ze aon op de Lopikerwaard (die gooddeils mèt de gemeinte Lopik samevèlt). 't Revierke de Vlist zouw es grens kinne dene; in de praktijk weurt evels d'n ooskant vaan de Vlist ouch bij de Krimpenerwaard gerekend. 't Toponiem waard ('weerd', 'wieërd' etc. in 't Limbörgs) kump in de regio väöl veur en beteikent 'druuggelag moeraseiland (polder of gans complex vaan polders) umgeve door dieke.' Versjèllende aander waarde koume in Midde-Nederland (tösse de Groete Reviere) veur.

Wie gezag huurt Krimpen aan den IJssel wel bij de regio meh neet bij de gemeinte Krimpenerwaard. Dees plaots is in d'n twintegsten iew oetgegreujd tot 'n veurstad vaan Rotterdam, dewijl de res vaan de regio lendelek bleef. Krimpen aan den IJssel huurt daomèt tot de echte Randstad, de res vaan de polder maak deil oet vaan 't Greun Hart.

Kerne

De gemeinte umvat de volgende kerne:

Ammerstol Bergambacht Berkenwoude Gouderak Haastrecht Krimpen aan de Lek

Lekkerkerk Ouderkerk aan den IJssel Schoonhoven Stolwijk Vlist

't Dörp Willige Langerak weurt tot de kern Schoonhoven gerekend, meh heet 'n lang historie es zelfstendege plaots. Diverse polderlandsjappe zien neet oetgegreujd tot dörper, wie Het Beijersche, Bonrepas, Koolwijk en Schoonouwen; die valle oonder aander kerne. De naobersjap Lageweg weurt bij Ouderkerk aan den IJssel gerekend.

Aonzien

De Krimpenerwaard beit e 'typisch Hollands' landsjap mèt 'n väölheid aon polderslote (in de regel zoe aajd wie de polder zelf, d.w.z. de late middeliewe), windmeules, aw boerderije en kleinsjaoleg weiland. Alle plaotse vertuine lintbebouwing, op de stedsjes Haastrecht en Schoonhoven nao.

Monuminte

De vijf aofzunderleke gemeintes hadde ind 2014 same 334 rieksmonuminte: 33 in Bergambacht, 24 in Nederlek, 40 in Ouderkerk, 148 in Schoonhoven en 89 in Vlist.

Politiek

Op 19 november 2014 woorte verkezinge veur de gemeinteraod gehawwe. D'n oetslaag waor de volgende:

Zetele
Partij	2015	2018	2022
Gemeente Belang Krimpenerwaard	7	7	7
SGP	5	4	5
Leefbaar Krimpenerwaard			4
Pro Krimpenerwaard	1	3	3
CDA	4	3	3
VVD	4	4	3
PvdA-GroenLinks			2
ChristenUnie	3	3	2
D66	2	2	1
Lokaal op 1		3	1
PvdA	3	2
Gemeente Belang Schoonhoven	2
Totaol	31	31	31
Opkoms	53,1%	63,3%	59,9%

Börgemeister

Woernummende börgemeister is Pauline Bouvy-Koene vaan de VVD.

Historie

De Krimpenerwaard is geneump nao 't dörp Krimpen. Dit waor e laankgerek dörp aon 'nen drej ('krimp') in de reviere, wat later zouw oetkristallisere in twie kerne (Krimpen aan den IJssel en Krimpen aan de Lek). 't Gebeed weurt in 944 aongegeve es Lacke et Isla ('Lek en IJssel') in 'n oerkunde die 't aon De Sint-Maarte- en Sint-Salvatorkèrke in Utrech sjenk. Pas later geit me 't zien es de Nederweert ('achterland') van Crimpen, de Krimpenerwaard dus. In deen tied waor 't gebeed woersjijnelek nog oonbewoend. Vaanaof oongeveer 't jaor 1000 begós me mèt aofgraove. Dit perces zouw inkel iewe dore, tot oongeveer 1300. Väöl plaotse oontstoon pas in d'n daartienden iew.

Zoe roond 't jaor 1280 krijg Schoonhoven stadsrechte. Later weure ouch stadsrechte touwgekind aon Ammerstol, wat ziech evels neet tot 'n stad oontwikkelt, en dinkelek ouch aon Haastrecht. De stadsstatus vaan die lèste plaots waor iewelaank umstrejje; ze had evels wel e stads karakter en maakde naodrökkelek op bijbehurende rechte aonspraok.

Wie in de res vaan 't Greun Hart begós me hei mèt 't verbouwe vaan terf en aander graone, meh laankzaamaon góng me euver op kemp en tot slot op veehawwerije, umtot de groond veur de mieste gewasse te naat is. De mèlkviehawwerij en mèlkverwèrking woort hei 'n groete industrie; kies oet de Krimpenerwaard woort in Gouda verkoch. In 't waope vaan Stolwijk zien drei kieze en e stök boter te zien. Me bleef in de regio evels ouch kemp verbouwe.

Neve de touwslegerij (die de kemp verwèrkde) kaom in de Vreugmodernen Tied de steinbekkerij op. Heiveur gebruukde me revierleim vaan d'n IJssel en de Lek.

Herindeilinge

De herindeiling vaan 2015 woort veuraofgegaange door ein in 1985, die 't aontal gemeintes in de Krimpenerwaard tot zès reduceerde (boevaan 'rs dus vijf de nui gemeinte Krimpenerwaard vörme). Compleet zuut dat zoe oet:

• Krimpenerwaard
  • Bergambacht (opgeluf 2015)
    • Ammerstol (opgeluf 1985)
    • Berkenwoude (opgeluf 1985)
  • Nederlek (gestiech 1985, opgeluf 2015)
    • Krimpen aan de Lek (opgeluf 1985)
    • Lekkerkerk (opgeluf 1985)
  • Ouderkerk (gestiech 1985, opgeluf 2015)
    • Gouderak (opgeluf 1985)
    • Ouderkerk aan den IJssel (opgeluf 1985)
  • Schoonhoven (opgeluf 2015)
  • Vlist (gestiech 1985, opgeluf 2015)
    • Haastrecht (opgeluf 1985)
    • Stolwijk (opgeluf 1985)
    • Vlist (opgeluf 1985)

Opmerkinge

1. De gemeinte Vlist vaan veur 1985 umvatde allein 't gehuch Vlist. De nui gemeinte Vlist waor väöl groeter en had Stolwijk es hoofplaots. Me kin dus neet spreke vaan 'dezelfde' gemeinte Vlist veur en nao de fusie.
2. Deile vaan Gouderak en Haastrecht gónge in 1985 nao Gouda, dewijl Ouderkerk aan den IJssel e stök aon Krimpen aan den IJssel mós aofstoon.

Bronne

Dit artikel is deils gebaseerd op zie Nederlandstaoleg equivalent, en wel in dees versie.

Extern links

• Officieel site
• Fusiewebsite
• Paasj euver historie, aonzien en karakter vaan de Krimpenerwaard