Solfer

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Periodiek systeem H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Algemein
Naom	Solfer/Z(j)wa(e)vel/Sulfur
Symbool	S
Atoomnómmer	16
Gróp	Zuurstofgroep
Periode	Periode 3
Blok	P blok
Reeks	Niet-metalen
Kleur	Geel
Sjemische eigenschappe
Atoommassa (u)	32,06
Elektroneconfiguratie	[Ne]3s2 3p4
Oxidatietoestande	-2, +4, +6
Elektronegativiteit (Pauling)	2,58
Atoomstraol (pm)	103
1e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1)	999,60
2e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1)	2251,78
3e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1)	3356,75
Fysische eigenschappe
Deechde (kg·m-3)	2070
Smiltpunt (K)	386
Kaokpunt (K)	718
Aggregatietoestand	Vas
Smiltwermde (kJ·mol-1)	1,7175
Verdampingswermde (kJ·mol-1)	9,62
Van der Waalse straol (pm)	180
Kristalstructuur	Ortho
Molair volume (m3·mol-1)	15,49
Specifieke wermde (J·kg-1·K-1)	710
Elektrische weerstand (μΩcm)	2×1023
Wermdegeleiding (W·m-1·K-1)	0,205
SI-einhede en standaardtemperatuur en -drök waere gebroek, tenzij angers aongegeve

smeltende en brandende solfer

Solfer (ouch wel z(j)wa(e)vel) is e chemisch illemint, hurend bij de neet-metaole, wat bij kamertemperatuur oetzuut es geel kórrele mèt 'ne sterk penetrante, oonplezerege reuk, dee evels neet vaan de solfer zelf kump meh vaan 'n oxide wat 't vörmp. De kórrele kinne versjèllende kristalstructure aonnumme. Gesmolte solfer heet evels 'n bloodroej kleur, bij verbranding kleurt de vlam helblaw. Wat wijer aon vloejbare solfer opvèlt is tot de viscositeit euver e bepaold trajek touwnump naomaote 't helder verwermp weurt, dewijl me 't tegeneuvergestèlde zouw verwachte.

Solfer vint me in de aminozoere cysteïne en methionine en daorum is 't veur bieste oonmisbaar, al is 't ouch mer in klein kwantiteite. De mins haolt 't oonder mie oet eier. Väöl solferverbindinge vervojle 't milieu evels sterk, veural doortot ze zoere rege veroorzake.

't Illemint kump hei en dao in gedege touwstand veur, dèks bij wermwaterbrónne. Wijer is 't veural te vinde in geboonde touwstaand, mèt iezer es pyriet (FeS₂), mèt kwik es cinnaber (HgS) en mèt loed es galeen (PbS). Rotte eier oontliene hunne staank aon 't gaas waterstofsulfied (H₂S); 'n aander gaas, solferdioxide (SO₂), heet oongeveer dezelfde reuk. Solferzoer (H₂SO₄), e sterk zoer, en solferigzoer (H₂SO₃), e zwak zoer, vinde touwpassinge in de industrie. Ander touwpassinge vaan solfer zien v'r in kunsmes, in zwegele, in insecticides. Door de sterke miljeuvervojling en de helle staank en klein gezoondheidsrisico's nump 't gebruuk vaan solfer in hoeshawweleke veurwerpe aof.