Cadmium
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Cadmium is e sjemisch element mit 't symboeal Cd en 't atoeamnómmer 48. 't Is e zilvergries euvergangsmetaal.
Toepassinge
[bewirk | brón bewèrke]In lieëgsmultjendje legeringe (wie soldeer) en in legeringe mit groeate slietvasheid en waerstandj taenge metaalmeugheid wuuertj cadmium regelmaesig gebroek. 't Haet ouch lektrosjemische toepassinge, ónger anger is ijkcelle mit 'n standerd lektromotorische krach. 't Wuuertj gebroek es fosforescent in tilleviesbuze en zowaal cadmiumsulfied es cadmiumselenied zeen wichtige halfgeleiers. Cadmiumsulfied wuuertj es gael of roeaj varfkluuerstof gebroek. Cadmium wuuertj ouch gebroek in oplaajbaar batterieje, accu's. Saer jannewarie 2005 is dit verbaojen inne Europese Unie. Wiejer wuuertj cadmium gebroek inne legering woodsmetaal en veur sómmige saorten aan hobbyvarf. Vanwaenge zien groeat invangvermeuge veur neutrone wuuertj cadmium ouch gebroek in regelstave veur kernreactore.
Isotoeape
[bewirk | brón bewèrke]| Stabielste isotoeape | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstied | VV | VE (MeV) | VP |
| 106Cd | 1,25 | stabiel mit 58 neutrone | |||
| 107Cd | syn | 6,50 h | EV | 1,417 | 107Ag |
| 108Cd | 0,89 | stabiel mit 60 neutrone | |||
| 109Cd | syn | 462,6 d | EV | 0,214 | 109Ag |
| 110Cd | 12,49 | stabiel mit 62 neutrone | |||
| 111Cd | 12,80 | stabiel mit 63 neutrone | |||
| 112Cd | 24,13 | stabiel mit 64 neutrone | |||
| 113Cd | 12,22 | 7,7·1015 j | β- | 0,316 | 113In |
| 114Cd | 28,73 | stabiel mit 66 neutrone | |||
| 115Cd | syn | 53,46 h | β- | 1,446 | 115In |
| 116Cd | 7,49 | stabiel mit 68 neutrone | |||
Van netuur kómmen op aerd zès stabiel cadmiumisotoeape veur. Daonaeve zeen nag 27 radio-isotoeape bekèndj, wovan 113Cd mit 'n halveringstied van 7,7·1015 jaor 't langs laef en ouch nag róndje 12% van alle aanwaezige cadmium oetmaak. De euverige radioaktieve isotoeape, worónger cadmium-103, höbbe halveringstiejen inne orde van daag, oeren of menute.