Malta

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Malta
Basisgegaevens
Officieel taal	Maltees, Ingels
Huidsjtad	Valletta
Sjtaotsvörm	Rippebliek
Sjtaotshoof (lies)	Myriam Spiteri Debono (sinds 2024)
Premier	Robert Abela
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	316 km² -%
Inwoeners – Deechde:	519.562 (2022) 1644/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Euro (EUR)
Tiedzaone	UTC +1
Nationale fiesdaag	21 september
Vouksleed	L-Innu Malti
Web | Code | Tel.	.mt | MLT | +356

Malta is e lendsje bestaond oet 2 bewoende eilen in de Middellandse Zie, ten zuie vaan Italië. Boete 't eiland Malta inclusief 't Manoëleiland besteit 't land oet 't eiland Gozo (Ghawdex). De hoofstad is Valletta; Birkirkara is evels groeter. De oonbewoende eilen zint Comino (Kemmuna), Cominotto (Kemmunett), Filfla (Filfola), St. Paulseiland en Fungus Rock. 't Is 'ne lidstaot vaan de Europese Unie (EU) en daovaan de kleinste qua inwoenersaontal en qua oppervlaakte.

't Land is kleiner es Andorra meh väöl diechter bevolk.

Bestuurleke indeiling

Op Malta heet eder dörp zien eige bestuur. 't Gief 68 gemeintes.

Taole

't Maltees en 't Ingels zien de twie officieel taole; 't Ingels is nog altied vrij prestizjeus, meh 't Maltees, vaan orizjien 'n Arabisch dialek mèt depe Roemaanse invloede, is de mojertaol vaan de mieste lui en wint aon beteikenis, al nump 't aontal mojertaolsprekers vaan 't Ingels de lèste jaore touw. Wijer weurt väöl Italiaans gesproke.

Historie

Wie de Feniciërs Malta innaome gaof 't al 'n good óntwikkelde civilisatie. Tijdes de Punische Oorloge vereuverde de Romeine de eilen; in 870 kaome de Arabiere, boevaan d'n invlood allewijl nog veural in de taol trök te vinde is. In 1090 vereuverde de (christeleke) Noormanne 't eiland; in dat jaor woort de Maltese adel in 't zaol gezat. Noe nog leve dao geslachte die in dat jaor zien gestiech.

In 1530 droog de Spaonse keuning 't eiland euver aon de Ridderorde van 't Hospitaol van Sint-Jan van Jeruzalem, die bekind woorte es de Maltezers. Die verdedegde in 1565 't eiland tege 'nen aonval vaan de Osmaanse Turke. In 1798 vereuverde Napoleon 't, boe-op in 1800 de Britte 't eiland bezatte. In 1814 krege ze de eilen officieel touwbedeild bij 't Verdraag vaan Paries.

Op 21 september 1964 woort 't land oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek. Daonao kaom 't oonder e twiepartijestèlsel, boe-in de partije al dege um ziech oonderein dweers te zitte. In 2004 kaom Malta bij de EU.