San Marino
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
San Marino | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Italiaans | ||
Huidsjtad | San Marino (stad) | ||
Sjtaotsvörm | Rippebliek | ||
Sjtaotshoof (lies) | {{{staotshoof}}} | ||
Rezjènt-kaptein | Alessandro Rossi en Milena Gasperoni | ||
Minister vaan Boetelandse Zake | Luca Beccari | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
61,19 km² -% | ||
Inwoeners – Deechde: |
32.742 (2014) 520/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Euro (EUR of € )
| ||
Tiedzaone | UTC +1 | ||
Nationale fiesdaag | 3 september | ||
Vouksleed | Inno Nazionale | ||
Web | Code | Tel. | .sm | RSM | +378 |
San Marino is 'n klein rippebliek umrink door Italiaans groondgebeed. 't Land is drei kier zoe klein es Liechtenstein en zes kier zoe klein es Andorra. 't Is in trèk es belastingparadies en weurt ouch dèks es curiositeit en um 't pittoresk stadsmidde door toeriste bezoch.
Bestuurleke indeiling
[bewirk | brón bewèrke]San Marino is ingedeild in nege gemeintes (castelli of börchte). Eder börch is e historisch stedsje. De indeiling stamp nog oet de middeliewe.
- Acquaviva
- Borgo Maggiore
- Chiesanuova
- Domagnano
- Faetano
- Fiorentino
- Montegiardino
- San Marino (stad)
- Serravalle
Taol
[bewirk | brón bewèrke]Italiaans is hiel dominant. 't Plaotselek dialek vèlt oonder de Emiliaans-Romagnoolse gróp.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]San Marino claimp de ajdste rippebliek vaan de wereld te zien en de ajdste staot vaan Europa. Volgens de euverlevering woort 't land in 301 gestiech door St.-Marinus. In 't Middelieuwse Italië, wat in hiel väöl versjèllende groeter en kleiner stäötsjes verdeild waor, bleef 't langen tied oonbedreig door groete naobers. Napoleon erkinde in 1797 't stäötsje en lijfde 't neet bij Frankriek of ein vaan zien satellietstaote in. Op 't Congres vaan Wene in 1815 erkinde alle deilneumers 't.
In 1848 woort in San Marino es ierste land op de wereld gratis krankezörg ingeveurd. In 1897 woort e tractaat mèt 't inmiddels gevörmde Italië geslote. De constitutie vaan 1925 lag vas tot San Marino 'n parlemintair democratie is. In 1930 kaom oonder drök vaan Italië de fascistische partij aon de mach. In 1943 woort 't land door de Pruse bezat, en in 1944, nao liechte bombardeminte, bevrijd door de Britte.
Tot 1957 woort San Marino geregeerd door coalities vaan de communistische (PCS) en de socialistische (PSS) partij. Daonao höbbe de christen-democrate (PDCS) de mach gehawwe, ummer in coalities mèt of de PCS of de PSS.
Lenj in Europa |
---|
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë¹ · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland |
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹ |
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes ouch bie Europa ingedeild. |