4 november

4 november is 'nen daag op de Gregoriaanse en Juliaanse kalender. 't Is d'n 308en daag vaan e gewoen jaor en d'n 309e vaan e sjrikkeljaor. Nao dezen daag koume nog 57 daog. In de Roems-Kathelieke Kèrk is dit oonder mie de fiesdaag vaan Jesse vaan Bethlehem en vaan Perpetuus vaan Mestreech.

Gebäörtenisse

• 1576 - De Spanjole numme Antwerpe in (deil vaan d'n Tachtegjaoregen Oorlog).
• 1677 - Maria Stuart trojt mèt Wöllem vaan Oranje; ze zalle later keuningin en keuning-stadhawwer weure.
• 1737 - In Napels eupent 't Teatro di San Carlo.
• 1783 - De 36e symfonie vaan Wolfgang Amadeus Mozart geit in Linz in premièr.
• 1798 - 't Russisch-Osmaans belègk vaan Corfu begint.
• 1800 - Presidentsverkezinge in de Vereinigde Sjtaote tösje Thomas Jefferson en John Adams. Oetentelik zouw 't ein vraemp gelieksjpel waere tösje Jefferson en ziene beougde vicepresident Aaron Burr dat nao lang getouwtrèk oetentelik tot 't 1e presidentsjap van Jefferson zouw leije.
• 1847 - De Britsen dokter James Young Simpson oontdèk de verdouvende kwaliteite vaan chloroform.
• 1863 - Première van de opera Les Troyens à Carthage van Hector Berlioz in Paries.
• 1864 - In de Slaag bij Johnsonville (Amerikaanse Börgeroorlog) bombardere Geconfiddereerde tróppe e Noordelek depot, boebij veur mieljoene aon geujer verlore geit.
• 1868 - Camagüey op Cuba kump in opstand tege de Spanjole (Tienjaoregen Oorlog).
• 1918 - Italië en Oosteriek-Hongarije slete 'ne waopestèlstand (Ierste Wereldoorlog).
• 1921 - De Japanse premier Hara Takashi weurt in Tokio vermaord.
• 1922 - De graafkamer vaan Toetanchamon weurt oontdèk.
• 1924 - Calvin Coolidge wirt gekaoze es president van de Vereinigde Sjtaote, naodat hae ein jaor eërder, in 1923, president waas gewore. Dat kump door 't euverlieje van de toenmalige president Warren G. Harding.
• 1924 - Nellie Tayloe Ross weurt es ierste vrouw in de VS tot gouverneur verkore (vaan Wyoming).
• 1940 - Sjpanje annexeert de internationaal zone van Tanger (Marokko), die 't op 14 juni 1940 bezat haet.
• 1942 - Veldmaarsjalk Erwin Rommel trèk zien tróppe tegen 't bevel vaan Hitler trök oet de Twiede Slaag bij El-Alamein.
• 1952 - De regering vaan de VS riech de National Security Agency (NSA) op.
• 1956 - Sovjettroepe valle Boedapest bènne en make ein eindj aan de Hongaarse opsjtand, wonao eine groate Hongaarse vluchtelingesjtroam nao 't weste op gank kump.
• 1966 - Groate euversjtroaminge in Venetië veroarzake aanzeenlike sjaaj aan geboewe en monemènte.
• 1970 - Salvador Allende, 't ierste marxistisch staotshoof wat euver democratische weeg aon de mach kump, nump zien functie es president vaan Chili op.
• 1971 - In 't Gronings Hoes van Bewaring bruk eine gevangenisopreur oet. Veer bewakersj waere gegiezeld en d'r waere vernelinge aangerich.
• 1973 - In Nederlandj vundj de eësjte autoloze zóndig plaatsj, veroarzaak door de aoliecrisis. De sjnelwaeg zint oetgesjtórve en waere allein nog mer gebruuk door fitsers en rolsjaatsers.
• 1979 - Militante Iraniërs giezele 56 Amerikaanse perseneëlsleje en aanwezige in de Amerikaanse ambassade in Teheran; de bezètting en giezeling zouwe 444 daag doere.
• 1980 - De veurmaolege filmacteur Ronald Reagan weurt verkoze tot president vaan de Vereinegde Staote.
• 1982 - Ruud Lubbers wirt minister-president van Nederlandj.
• 1985 - Minister Neelie Smit-Kroes van Verkeër verrich in ein benzinesjtation biej Geldrop de eësjte PIN-betaling in Nederlandj.
• 1995 - Premier Yitzhak Rabin vaan Israël weurt neergesjote door 'nen extremistische joed.
• 2008 - Barack Obama weurt, es iersten Afro-Amerikaan, verkoze tot president vaan de Vereinegde Staote.
• 2018 - Nui-Caledonië keus in e rifferendum deveur um bij Fraankriek te blieve.

Gebore

• 1448 - Alfons II vaan Napels (gestorve 1495)
• 1592 - Gerard van Honthorst, Nederlandse sjèlder (gestorve 1656)
• 1631 - Maria Henriëtte Stuart, Nederlandjse prinses van Oranje-Nassau (gesjtórve 1660)
• 1650 - Wöllem III vaan Oranje, keuning vaan Ingeland, Sjotland en Ierland, stadhawwer in de Nederlen (gestorve 1702)
• 1800 - Eduard Brendler, Zjwaedse componis (gesjtorve 1831)
• 1877 - René De Clercq, Belzje dichter, sjriever, teksdichter, componis en poletiek activis (gesjtórve 1932)
• 1884 - Harry Ferguson, Iersen inzjenieur, oetvinder vaan d'n tractor (gestorve 1960)
• 1896 - Carlos P. Garcia, Filipijnse zjuris en politicus (gestorve 1971)
• 1916 - Ruth Handler, Amerikaanse zakevrouw, oontwerpster vaan Barbie (gestorve 2002)
• 1919 - Peter Schilperoort, Nederlandse jazzmusicus en bandleijer (gesjtorve 1990)
• 1921 - Mary Sherman Morgan, Amerikaanse rakètgelierde (gestorve 2004)
• 1923 - Freddy Heineken, Nederlandse zakemaan (gestorve 2002)
• 1933 - Charles K. Kao, Hong Kongse natuurkundege en inzjenieur, Nobelpries in de Natuurkunde 2009 (gestorve 2018)
• 1934 - Judith Herzberg, Nederlandjse dichteres sjriefster
• 1935 - Willem van Toorn, Nederlandsen diechter en sjriever
• 1941 - Martin Brozius, Nederlandse acteur en tv-presentator (Ren je rot) (gesjtorve 2009)
• 1946 - Laura Bush, first lady van de Vereinigde Sjtaote, vrouw van president George W. Bush
• 1948 - Amadou Toumani Touré, Malinese militair en politicus
• 1950 - Charles Frazier, Amerikaanse romansjriever
• 1951 - Traian Băsescu, Roemeense politicus
• 1958 - Philippe Dubois (pseudoniem: Phébus), Belzje kunssjilder
• 1972 - Luís Figo, Portugese voetballer
• 1976 - Mario Melchiot, Nederlandse voetballer
• 1976 - Peter Van Houdt, Belsj-Limbörgse voetballer

Gesjtorve

• 604 - Yohl Ik'nal (?), Majakeuningin
• 1203 - Dirk VII vaan Holland (?)
• 1847 - Felix Mendelssohn (38), Duitse componis
• 1847 - Thiệu Trị (40), keizer vaan Vietnam
• 1921 - Hara Takashi (65), Japanse politicus
• 1924 - Gabriel Fauré (79), Franse componis
• 1930 - Buddy Bolden (54), Amerikaanse cornèttis en bandleier; meugeleken oetvinder vaan de jazz
• 1955 - Robert E. Sherwood (59), Amerikaanse buunsjriever
• 1995 - Gilles Deleuze (70), Franse filosoof
• 1995 - Yitzhak Rabin (73), Israëlische politicus, Nobelpries veur de Vrei 1994
• 2012 - David Resnick (88), Braziliaans-Israëlischen arsjitek