1955

1952 - 1953 - 1954 - 1955 - 1956 - 1957 - 1958

1955 (MCMLV) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebeurtenisse

17 jannewarie - De eësjte atoomóngerzeëjer, de Nautilus, vaart oet.
3 fibberwarie - Eësjte oetzending op de Nederlandse televisie (door de KRO) van 't populair kènjerprogramma Dappere Dodo.
5 fibberwarie - De Franse regering van Pierre Mendès-France treujt aaf.
8 fibberwarie - Malenkov treujt aaf es premier van de Sovjet-Unie en wirt opgevolg door Nikolaj Boelganin.
2 miert - Biej ein talentejach wirt Johnny Jordaan eësjte en Tante Leen tweëde. Veur hun allebei is dit de sjtart van hun carrière. De wedsjtried waas georganiseerd door platemaatsjappiej Bovema óm de Sjtöm van de Jordaan te vènje.
12 miert - Äöpeningsceremonie van de tweëde Pan-Amerikaanse Sjpele, gehawwe in Mexico-sjtad.
26 miert - Eine marsj op Brussel veurt de sjpanning róndj de tweëde sjoalsjtried wiejer op.
5 april - Winston Churchill treujt aaf es eësjte minister van 't Verenigd Keuninkriek.
15 april - De hanjelsreiziger Ray Kroc begint mèt de oetboew van ein serie fastfoodresterants ónger de naam McDonald's.
20 april - Eësjte aaflevering van Swiebertje (mèt Joop Doderer in de hoofrol) op de NCRV-televisie.
24 april - Óngerteikening van 't pact van Bandung door de deilnummersj aan de conferentie van Afro-Aziatische lenj. Kolonialisme, neo-kolonialisme en imperialisme waere veraordeild. De jóng naties in de derde waereld belaove meë same te wirke.
6 mei - De Duutsje Bóndjsrepebliek treujt toe tot de NAVO.
7 mei - De Belzje diplomaat Louis Goffin wirt de eësjte secretaris-generaal van de Wes-Europese Unie (WEU).
14 mei - In de Poolse hoofsjtad wirt 't Warschaupact gesjlaote.
20 mei - In Den Haag lègk Zafrullah Khan, awt-president van 't Internationale Gerechshof, de eësjte sjtein van de Mobarak moskee. 't Wirt de eësjte moskee in Nederlandj. Ze is veural besjtömp veur diplomate en perseneël van internationaal organe.
26 mei - De ex-waereldkampioen Formule I-race Alberto Ascari veróngelök in ziene Ferrari biej ein tesrit op 't circuit van Monza.
29 mei - Op ein sjoane Pinksterdaag óntsjteit de eësjte file in Nederlandj op 't knouppuntj Oudenrijn.
2 juni - Tierpark Berlin Friedrichsfelde wirt geäöpend.
4 juni - Feëstelike intoch in de Amsterdamse Spaarndammerbuurt van 't olifantje Murugan, aan de hoofsjtad gesjónke door de Indiase premier Nehru.
11 juni - Biej de 24 oer van Le Mans (Frankriek) veróngelök eine coureur wobiej óngerdeile van ziene wage in 't pebliek terech kómme, en wodoor meë es 80 luuj óm 't laeve kómme.
12 juni - De ónlangs vriejgelaote Cubaanse opsjtandeling Fidel Castro maak de oprichting bekènd van de Bewaeging van de 26ste juli.
13 juli - Uniek mement in de Tour de France veur Nederlandj, nao aafloup van de 7e etappe haet Nederlandj eine etappewinnaer (Jos Hinsen, de gaele trui (Wim van Est) en de greune trui (Wout Wagtmans) in bezit.
19 juli - In Anaheim (Californië) wirt Disneylandj geäöpend.
10 september - Japan treujt toe tot de GATT.
16 september – Eine sjtaatsgreep in Argentinië wobiej President Juan Perón wirt aafgezat.
2 oktober - Toon Hermans geuf in 't sanatorium Hoag Lare de eësjte Nederlandse onemanshow.
6 oktober - De Franse autofabrikant Citroën introduceert de Citroën DS.
20 oktober - Release van In de Ban van de Rink De Trukkeër van de Keuning in Èngelandj.
26 oktober - Mèt de óngerteikening van 't Sjtaatsverdraag wirt de bezètting van Oasteriek opgehaeve. Ouch de Sovjet-Unie trèk zich oet Wene truk. 't Landj mót aevel belaove neutraal te blieve.
26 oktober – De Repebliek Vietnam (Zuid Vietnam) wirt oet gerope.
30 oktober - Jommeke, de sjtripfiguur van Jef Nys, versjient veur 't eësj in drök.
oktober - Gheorghiu-Dej treujt aaf es premier van Roemenië, mèr behilt groate mach es partiejsecretaris. D'r is verzèt taenge de opgedrónge rol es graan- en aolieleveranseer van de Sovjet-Unie. De nuje premier is Chivu Stoica.
6 november - De Raod van Europa maak de keus bekènd van ein óntwerp veur ein Europese vlag.
22 november - de Russe brènge hun eësjte watersjtofbóm tot óntploffing.
24 november - Eësjte proofvluch van 't nuuj toesjtèl van Fokker: de Fokker Friendship.
8 december - In Nederlandj wirt 't kleuteróngerwies wèttelik geregeld. 't Riek geit de bekostiging euvernumme van gemeintes en kirke, mèr geit ouch toezich oetoefene en sjtèlt eise aan perseneël en geboewe.
20 - Inwiejing Adventskirk in Zoetermeer

zónger datum

In Zuid-Afrika wirt 't Nederlands es officiële taal vervange door 't Afrikaans.
De Nederlandse taal wirt verriek mèt 't woord nozem.
In 't blènjeinsjtituut in Grave wirt 't gesjpraoke book in preduktie genómme. 't Is bedoeld veur luuj die op latere laeftied blèndj zeen gewore en 't braillesjrif neet meë kènne leëre.

Nobelprieze

Natuurkunde:
- Willis Eugene Lamb "um zien oontdèkkinge umtrint de fijn structuur vaan 't waterstofspectrum."
- Polykarp Kusch "um zien perciziebepaoling vaan de magnetischen impuls vaan 't elektron."
Sjemie: Vincent du Vigneaud "um zie werk aon biosjemisch belaankrieke solferverbinge, in 't bezunder veur de ierste synthese vaan e polypeptidehormoon."
Geneeskunde: Hugo Theorell "um zien oontdèkkinge umtrint de aard en wèrking vaan oxideringsenzyme."
Literatuur: Halldór Laxness "um de leventege epische krach die de groete Ieslandse vertèltraditie heet vernuid."
Vrei: neet touwgekind

Maan vaan 't Jaor

Harlow Curtice

Gebore

5 jannewarie - Ella Kalsbeek, Nederlands politica
6 jannewarie - Rowan Atkinson, Britse acteur (Mr. Bean)
7 jannewarie - Belinda Meuldijk, Nederlands schrijfster en songwriter
7 jannewarie - An Nelissen, Vlaamse actrice
12 jannewarie - Jan van Houwelingen, Nederlands fitserenner
15 jannewarie - Alberto Fernández Blanco, Sjpaanse fitserenner (gesjtorve 1984)
18 jannewarie - Kevin Costner, Amerikaanse acteur en regisseur
26 jannewarie - Eddie van Halen, Nederlands-Amerikaanse gitarist van Van Halen
27 jannewarie - Walter Grootaers, Vlaamse zenger en presentator
24 jannewarie - Alain Prost, Franse autocoureur
25 fibberwarie - Bernard Welten, Amsterdamse hoofcommissaris
10 miert - Marianne Rosenberg, Duutje zangeres
11 miert - Nina Hagen, Duutsje punk-zangeres
16 miert - Peter Zijerveld, Nederlandse triatleet
19 miert - Bruce Willis, Amerikaanse acteur
20 miert - Rob Oudkerk, Nederlandse politicus (PvdA)
21 miert - Jair Bolsonaro, Braziliaanse militair en politicus
25 miert - Patty Brard, Nederlandse tv-perseuënlikheid en zangeres
2 april - Charles Urbanus jr., Nederlandse honkballer en sjportcommentator
15 april - Enith Brigitha, Nederlandse zjwömster
17 april - Rob Bolland, Nederlandse producer en zenger van Bolland en Bolland
17 april - Paul van Loon, Nederlandse sjriever van kènjerbeuk
17 april - Pete Shelley, Britse punkmuzikant (gestorve 2018)
24 april - John de Mol, Nederlandse mediatycoon
28 april - Djamel Zidane, Algerijns-Franse voetballer
29 april - Bert Kuizenga, Nederlandse acteur en tv-presentator
19 mei - Fons de Poel, Nederlandse tv-journalist en programmamaeker veur de KRO
25 mei - Anton Corbijn, Nederlandse fotograaf
13 juni - Henk Numan, Nederlandse judoka
15 juni - Peter van Uhm, Nederlandse generaal
21 juni - Michel Platini, Franse voetballer
22 juni - Leo Driessen, Nederlandse sjportjournalist
23 juni - Roelof Luinge, Nederlandse voetbalsjeidsrechter
27 juni - Frank de Grave, Nederlandse politicus (VVD), minister en Tweëde Kamerlid
11 juli - Jeroen van Merwijk, Nederlandse cabaretier
14 juli - Alex Vissering, Nederlandse sjtreektaal-zenger
21 juli - Boris Dittrich, Nederlandse politicus (D66)
5 augustus - John Whitaker, Britse sjprèngruter
12 augustus - Hein Simons, Nederlandse zenger
27 augustus - Laura Fygi, Nederlandse zangeres
31 augustus - Edwin Moses, Amerikaanse atleet
31 augustus - Ben Wijnstekers, Nederlandse voetballer
6 september - Paul Cliteur, Nederlandse rechsgeleërde, filosoof, columnist en publicist
21 september - Ted van der Parre, Nederlandse krachsjporter (Sjterkste Man van de Waereld 1992)
25 september - Karl Heinz Rummenigge, Duutsje voetballer
25 september - Zucchero, Italiaanse singer-songwriter, componist en meziekproducent
9 oktober - Steve Ovett, Britse atleet en olympisch kampioen
18 oktober - Rita Verdonk, Nederlandse politica (VVD en Trots op Nederlandj), ex-minister veur Vraemdelingezake en Integratie
20 oktober - Robert ten Brink, Nederlandse tv-presentator
28 oktober - Bill Gates, Amerikaanse zakeman, gróndjlègker en mede-eigenaer van Microsoft
13 november - Whoopi Goldberg, Amerikaanse actrice
19 november - Rasti Rostelli, Nederlandse illusionist
19 november - Liz Snoijink, Nederlandse actrice
25 november - Connie Palmen, Nederlandse sjriefster
30 november - Billy Idol, Amerikaanse zenger
5 december - Marianne Weber, Nederlandse zangeres
13 december - Tim Steens, Nederlandse hockeyer
16 december - Rob Levin, Amerikaanse softwareóntwikkelaer (oprichter IRC-netwerk freenode, gesjtorve 2006)
20 december - Pierre Bokma, Nederlandse acteur
20 december - Martin Schulz, Duutsj-Rienlandse politicus

Gesjtorve

12 jannewarie - Armand Thiery (87), Belzje preester, theoloog en psycholoog
21 jannewarie - Archie Hahn (74), Amerikaans atleet
3 miert - Catharina Drexel (96), Amerikaanse ordesjtichster en heilige
11 miert - Alexander Fleming (73), Britse bacterioloog
12 miert - Charlie Parker (34), Amerikaanse altsaxofonis
7 aprèl - Theda Bara (69), Amerikaanse filmactries
18 april - Albert Einstein (76), Duutsje wis- en natuurkundige
11 mei - Bradley Walker Tomlin (55), Amerikaanse kunssjilder
26 mei - Joseph Sylvester (Menthol) (64), Nederlandse zakeman
5 juli - Gustaaf Magnel (65), Belzje ingenieur
19 juli - Koos Vorrink (64), Nederlandse politicus
2 augustus - Rupprecht van Beiere (86), lètste kroanprins van Beiere
12 augustus - Thomas Mann (80), Duutsje sjriever
17 augustus - Fernand Léger (74), Franse kunstenaer
19 augustus - Géza Révész (76), Hongaars-Nederlandse psycholoog
30 september - James Dean (24), Amerikaanse acteur
13 oktober - Manuel Ávila Camacho (58), Mexicaans president
20 oktober - Gerben Sóngerman (46), Nederlandse vleger
1 november - Dale Carnegie (66), Amerikaanse succes-goeroe en sjriever
6 november - Charley Toorop (64), Nederlandse sjilderes en lithografe, vriendin van Piet Mondriaan
12 november - Alfréd Hajós (80), Hongaarse architect en zjwömmer
25 november - Herman Hoogland (64), Waereldkampioen damme 1912
3 december - María Izquierdo (53), Mexicaanse kunssjilderes
22 december - Boy van Wilgenburg (53), Nederlandse zjwömmer

Meziek

Op 1 april kaom Frank Sinatra's 9e album In the Wee Small Hours oet. Alle nómmers oppe album hadde e gezaomelek thema: einzaomp, depressie en 't nachleve. 'n Album mèt ei thema waor uniek in deen tied, en daorum weurt Sinatra's album ouch wel 't ierste konsepalbum geneump. 't Woort e commercieel succes.

De volgende plate waere groate hits:

Bill Haley & The Comets - Rock Around The Clock
Carl Perkins - Gone, Gone, Gone
Chuck Berry - Maybellene
Don Charles Singing Dogs - Happy Birthday To You
Fats Domino - Ain't That A Shame
Frits Rademacher - Loeënde Klokke
Mitch Miller - The Yellow Rose Of Texas
The Chimes - Zindy Lou
The Jodimars - Well Now Dig This
The Platters - Only You

Film

De eësjte Sissifilm, mèt Romy Schneider in de titelrol.

Versjene

't Eësjte beukske van Nijntje.
Moonraker van Ian Fleming.

Externe link (video)

Polygoon jaoroverzicht 1955 (Nederland) (.wmv)

Commons

In de categorie 1955 van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje