Klumme

Klumme (Nederlands: Klimmen) is 'n dörp op 't plateau in Zuud-Limburg. Tot 1982 waor 't 'n zelfsjtendige gemeinte. Daonao huèrt 't bie de gemeinte Voelender.

De naam Klumme haet mèt klumme te make. De plaatsj is allein te bereike via 'ne berg. Ouwer name zint Clumna, Cluma en Clumam. In 2002 woonde d'r 3500 luuj.

Gehuchte en buurtsjappe

De gehuchte en buurtsjappe die bie Klumme huère zint:

't Breer (Barrier)
Krawbich (Craubeek)
Dolberg
De Koële (Koulen)
De Uëverhieëk (Overheek)
Gerieësjbrich (Retersbeek)
Termaar
'n deil van De Hièk (Heek)
Geweustrao (Weustenrade)

De plaatsj haet 'n aansjleting aan 't sjpoor, mer de halte liek in Ranzel. De sjtasie hèt: Klumme-Ranzel (Klimmen-Ransdaal).

Aan 't Vriethof, 'n pleintje veur de kèrk, sjteit 'n mergele carréhaof mèt eine voluutgevel.

Gesjiedenis

In 968 weurt Klumme door Keuningin Gerberga gesjónke aan de abdie van Reims. Dan weurt ouch de parochie van de heilige Remigius gesjtich.

Historische inweunertalle

Jaor	Aantal	Greuj (gans Limburg)
1830	985^[3]	--
1840	1.060^[4]	+7,6% (+5,6%)
1849	1.109^[5]	+4,6% (+4,3%)
1859	1.133^[6]	+2,2% (+4,4%)
1869	1.176^[7]	+3,8% (+4,5%)
1879	1.208^[8]	+2,7% (+7,0%)
1889	1.147^[9]	-5,0% (+6,8%)
1899	1.272^[10]	+10,9% (+10,2%)

Jaor	Aantal	Greuj (gans Limburg)
1909	1.342^[11]	+5,5% (+17,8%)
1920	1.601^[12]	+19,3% (+32,6%)
1930	2.009^[13]	+25,5% (+25,1%)
1947	2.457^[14]	+22,3% (+24,2%)
1956	2.753^[15]	+12,0% (+27,3%)
1960	2.859^[2]	+3,9% (+7,4%)
1971	3.595^[1]	+25,7% (+13,9%)

Opmerking

't Getal veur 1971 is aafgerónd op ganse vieftalle. Gelèt op 't neet al te groat aantal inweunersj van Klumme zouw 't greujciefer daorum mesjiens neet gans kènne kloppe.

Rillatief óntwikkeling van 1830 bis 1971

(v₁₈₃₀=100)

Greun: Gemeinte Klumme
Blauw: Provincie Limburg

Waope

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs.

Op 24 december 1903 kraog Klumme vaan d'n Hoege Raod vaan Adel e waope touwgekind, wat ziech zoe liet umsjrieve:

Gekwartileerd: I en IV in lazuur (blauw) nege lelies vaan goud (geel), gezat in drei rije vaan drei, II en III in goud 'nen dóbbelen adeleer vaan sabel (zwart), getóngk en geklaajd vaan keel (roed), de bei köp umgeve door 'ne krink vaan goud, d'n adeleer euvertop door de keizerskroen vaan goud; euver alles heer e hartsjèld vaan zèlver (wit) 'nen dóbbelstartege liew vaan keel, gekroend en geklaajd vaan goud. 't Sjèld gesteund tegen de dao-achter gezatte figuur vaan d'n H. Remigius, stoond op 'ne graasgroond, mèt geziech en han vaan natuurleke kleur, gekleid in bisjopskleid vaan zèlver, boe-euver e mèt gouwe kruiskes verseerd pallium vaan zèlver, de kop gedèk door 'ne mieter vaan zèlver, mèt 't kruus en umboordsel vaan goud, en umgeve door 'ne nimbus vaan 'tzelfde; in de rechterhand de H,Ampul vaan goud, boebove de legendarische douf vaan zèlver; in de linkerhand de bisjopsstaaf vaan goud.

't Groet sjèld is 't sjèld vaan de vreuger Benedictijnerabdij in Reims, die neve aander dörper in Zuid-Limbörg ouch in Klumme in han had. 't Hartsjèl is vaan 't Land vaan Valkeberg, boe 't dörp deil vaan oetmaakde. Dees combinatie vint me nog trök in de waopes vaan Meerse en Sjömmert. Remigius is de petroenheilege vaan 't dörp. Aw zegele vaan de Klummese sjepebaank vertuine ouch Remigius mèt 't sjèldsje vaan Valkeberg debij (meh zoonder dat vaan Reims).^[16]

De Remigiuskèrk

In de 11e ièw sjteit op dis plaatsj 'n zaalkèrk. In de 12e ièw volg de boew van 2 ziebeuke. De mergele tore sjtamp oet de 14e ièw. In 1904 weurt nog ins biegeboewd (ónder andere 't kruussjeep) en gerenoveerd ónder leiding van Pierre Cuypers en ziene zoon Jos. Alles mèt de in de buurt gewónne kundersjtein. De Remigiuskèrk is 'n Romaanse kruusbasiliek. 't Koar weurt aafgesjlote door 'ne haufrónne apsis. Binne sjting 'n eikehoute beeld van de petroanheilige Remigius oet 1525, gemak durch Jan van Steffeswert oet Mestreech. Tegewoordig in broeklieën aan 't Bonnefantemuseum in Mestreech. Dao sjteit noe 'n jónger beeld van de heilige Remigius.

Op 't altaor sjteit 'ne triptiek van Lambert Lombard (16e ièw). Gène Laudy maakde in 1993 de glas-in-loeëd-vènstere. Aan 't plafón hingk 'n kruus mèt 'n crucifix oet (waarsjienlik) 1600. Van Jean Weerts sjteit 'r 'n beeld van de heilige Barbara (1941).

Dörpsvereiniginge

Carnavalsvereiniging de Molmuus

Jónkheid St. Jozef
Jeugdvereniging Klimop '71

Harmonie De Berggalm [1]
Sjötterie St. Sebastianus (Opgerich in 1509)[2]
Mannekoar St. Remigius [3]

Sjeetvereiniging Klumme SVK [4]
Tennisvereniging TV Klimmen [5]
Voetbalvereniging Klimmania TC [6]
Wielerclub WTC Klimmen [7]
Judovereniging Hei Sei Do Klimmen

[8]

Heemkundevereiniging Klumme
Sjtichting De Kometen

Rifferenties

Externe link

Euver de gesjiedenis van Klumme op de website van Broederschap Sint Sebastianus (Nederlands)

Gemeinte Voelender
Dörper: De Berg · Klumme · Kunder · Ranzel · Voelender
Buurtsjappe en gehuchte: 't Breer · Dolberg · Frómmerig · Gerieësjbrich · Geweustrao · Koalmet · De Koeële · Krawbich · Luuëbesj · Mingesjborg · Opsjuuëmer · Termaar · Termoorsj · De Uuëverhieëk · Windjhage

[vt71-1] 1,0 ^1,1 Volkstèlling 1971 - Plaotseleke indeiling

[vt60-2] 2,0 ^2,1 Volkstèlling 1960 - Bevolking vaan gemeintes en oonderdeile vaan gemeintes

[3] Volkstèlling 1830

[4] Volkstèlling 1840 - Limbörg

[5] Volkstèlling 1849 - Hertogdóm Limbörg: gemeintesgewijs indeiling vaan de provincie

[6] Volkstèlling 1859 - Plaotseleke indeiling

[7] Volkstèlling 1869 - Feiteleke of getèlde bevolking in eder gemeinte vaan 't riek

[8] Volkstèlling 1879 - Limbörg: plaotseleke indeiling

[9] Volkstèlling 1889 - Limbörg

[10] Volkstèlling 1899 - Limbörg

[11] Volkstèlling 1909 - Plaotseleke indeiling

[12] Volkstèlling 1920 - Plaotseleke indeiling

[13] Volkstèlling 1930 - Plaotseleke indeiling

[14] Volkstèlling 1947 - Plaotseleke indeiling

[15] Woeningtèlling 1956 - Veurnaomste gegeves per gemeinte

[16] Heraldrywiki - Klimmen

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]