Britse Maagde-Eilen
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Britse Maagde-Eilenj | |||
| |||
|
| |||
| Gebeedsdeil van | Vereineg Keuninkriek | ||
| Basisgegaevens | |||
| Officieel taal | Ingels | ||
| Hoofsjtad | Road Town | ||
| Sjtaotsvörm | Brits euverzies territorium | ||
| Sjtaotshoof | Elizabeth II | ||
| gouvernäör | William Boyd McCleary | ||
| vice-gouvernäör | Vivian Inez Archibald | ||
| premier | Orlando Smith | ||
| Opperflaakde – % water |
152 km² 1,6% | ||
| Inwoeners – Deechde: |
27.800 260/km² | ||
| Biekómmende gegaeves | |||
| Munteinheid | Amerikaansen dollar (USD)
| ||
| Tiedzaone | UTC -4 | ||
| Nationale fiesdaag | 1 juli | ||
| Vouksleed | God save the King | ||
| Web | Code | Tel. | .vg | VGB | +1-284 | ||
De Britse Maagde-Eilen (officieel (Ingels) Virgin Islands, meh gemeinelek veur de dudelekheid British Virgin Islands geneump) zien e Brits euverzies territorium in 't Caribisch gebeed, geografisch gezeen deil vaan de Maagde-Eilen, zjus oostelek vaan Puerto Rico. De eilen weure gemeinelek gerekend tot de Klein Antille bove de wind, al ligke ze wel oet de route vaan de aander bowewindse eilen. 't Groetste deil vaan de bevolking woent op 't eiland Tortola.
Bestuurleke indeiling
[bewirk | brón bewèrke]De Britse Maagde-Eilen weure unitair bestuurd en zoeget wie gemeintes gief 't hei neet. Soms weurt gesproke vaan vief administratief distrikte, Anegada, Jost Van Dyke, Tortola, Virgin Gorda en de kleinder eilen; dit zien evels wieneg mie es planregio's. Wel gief 't nege keesdistrikte, die weure gebruuk bij de verkezinge veur de Wètgevende Raod. Zeve vaan die distrikte ligke gans op Tortola (eventueel mèt e klein eilendsje debij), Jost Van Dyke deilt ein distrik mèt e paar plaotse op 't hoofeiland en Anegada en Virgin Gorda make same 't eineg distrik wat neet op Tortola ligk oet.
Fysische geografie
[bewirk | brón bewèrke]
De veer groetste eilen woorte zoezjus al geneump; daoneve gief 't nog tientalle zier klein en gooddeils oonbewoende eilendsjes, boevaan sommege privébezit vaan rieke lui (wie Richard Branson) zien. In totaol is 't land 153 km² groet; daomèt is 't kleinder es Liechtenstein en neet väöl groeter es de gemeinte Venroj. 't Groetste eiland Tortola is al kleinder es de gemeinte Mestreech.
Hoegste punt is de völkaon Mount Sage, op Tortola, mèt 530 meter. De eilen höbbe e typisch tropisch zieklimaot, mèt daagtemperature roond de 30°C gans 't jaor door. Passaotwin zörge veur e bitteke mie rege es gemiddeld in de herfs vaan 't noordelek haafroond.
Levende natuur
[bewirk | brón bewèrke]D'n avifauna vaan de Britse Maagde-Eilen versjèlt neet wezelek vaan die vaan naoberlen. 't Gief 171 soorte, boevaan 'rs 3 zien ingeveurd en 13 zeldzaome veugel of daolgaste zien.
Cultuur en demografie
[bewirk | brón bewèrke]De bevolking umvat zoe'n 27.000 aon 28.000 lui, boevaan 'rs zoe'n 23.000 op Tortola woene en nog e paar doezend op Virgin Gorda. Anegada en Jost Van Dyke höbbe mer e stök of 200 inwoeners, de klein eilendsjes nog minder.
Etnische verdeiling
[bewirk | brón bewèrke]Vaan de bevolking is, volgens de volkstèlling vaan 2004, 83,4% zwart (Afro-Caribisch), 7% blaank en 9,6% aanders: Indo-Caribiërs, Indiaone, lui vaan gemingk zwart en Indiaons blood (sambo's) en vaan gemingk blaank en zwart blood (mulatte). Zoe'n 5% vaan de bevolking is vaan Latiens-Amerikaanse aofkoms, vaan n'importe welk ras.
Taole
[bewirk | brón bewèrke]Officieel taol is 't Ingels; 't groetste deil vaan de bevolking sprik Maagdeneilands Creoolingels, 'n taol die de eilen deile mèt de Amerikaanse Maagde-Eilen zoewie mèt Sint-Maarten, Sint-Eustatius en Saba. Dees taol is al 'n ind gedecreoliseerd en liekent daodoor mier op e gewoen Ingels dialek.[1]
Religie
[bewirk | brón bewèrke]Zoe'n 84% vaan de bevolking is christelek; daovaan is 23%pt. methodistisch, 12%pt. anglicaons, 11%pt. aonhenger vaan de Church of God ('n pinkstergemeinte) en 9%pt. roems-katheliek. Moslims make 1,2% vaan de bevolking oet.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Archeologisch oonderzeuk heet aongetuind tot de ierste bewoening vaan de eilen roond 1500 v.Chr. begós. Vaanaof oongeveer 100 v.Chr. woende de Arowakke op de eilen, die dao in de vieftienden iew door de Caribe woorte verdroonge. Columbus zaog de eilen in 1493, op zien twiede reis, en neumde ze nao Sint-Ursula en häör èlfdoezend maagde: Santa Ursula y las Once Mil Vírgenes. Dit woort later verkort tot (Islas de) las Vírgenes of 'Maagde-Eilen'. Oondaanks de claim dee de Spanjole op 't gebeed lagte, begóste ze de eilen nog eve neet te kolonisere. De ierste permanente kolonie op wat noe de Britse Maagde-Eilen zien, kaom vaan de Rippubliek, die ziech in 1648 op Tortola vestegde. De Ingelse naome dit fort in 1672 in, es oonderdeil vaan d'n Daarden Ingelsen Oorlog. In 1680 vestegde ze ziech ouch op Anegada en Virgin Gonda. In de iewe daonao plantde de Britte sókkerreet op 't eiland, boe slaove woorte ingezat. De opkóms vaan sókkerkrote in gemaotegde len zoewie de aofsjaffing vaan de slaovernij dege de economie vaan de eilen instorte. Tot 1917 hètde de eilen, ouch in de volksmoond, ummer gewoen Virgin Islands, meh wie in dat jaor Deens Wes-Indië vaan hier verwisselde en American Virgin Islands góng heite, begós me ouch vaan British Virgin Islands te spreke. Tot 1960 waore de eilen gein apaarte kolonie, ze vele ummer oonder aander kolonies en woorte bestuurd vaanaof Saint-Kitts. Sinds 1967 zien de Britse Maagde-Eilen otonoom.
Bronne
[bewirk | brón bewèrke]Dit artikel is gebaseerd op, meh neet vertaold oet, 't corresponderend Ingelstaoleg artikel, en wel in dees versie; wijer koume bittekes informatie vaan en:Districts of the British Virgin Islands en en:List of birds of the British Virgin Islands.