Saint Barthélemy

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.



Saint Barthélemy

Veendel vaan Fraankriek; 't eiland heet gein officieel veendel

Waope vaan Saint Barthélemy

Ligking vaan Saint Barthélemy

Gebeedsdeil van Fraankriek
Basisgegaevens
Officieel taal Frans
Hoofsjtad Gustavia (gem. Sous le Vent)
Sjtaotsvörm euverziese collectiviteit (COM)
Sjtaotshoof François Hollande
prefek Philippe Chopin
veurzitter regionaole raod Bruno Magras
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naamhoofregering2}}}
Opperflaakde
– % water
21 km²
0%
Inwoeners
Deechde:
8.823
354,7/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Euro (EUR)
Tiedzaone UTC -4
Nationale fiesdaag 14 juli
Vouksleed La marseillaise
Web | Code | Tel. .bl, .gp | BLM | +590

Saint-Barthélemy (officieel Collectivité de Saint Barthélemy, in de volksmoond Saint Barth) is 'n eiland in 't Caribisch gebeed, deil vaan de Klein Antille en de Bovewindse Eilen, relatief kortbij Sint Maarten. 't Eiland is in Frans bezit en heet 'n Frans-creoolse cultuur, meh oondersjeit ziech vaan aander eilen umtot 't 'ne kleinen iew Zweeds is gewees.

Bestuurleke indeiling en politiek[bewirk | brón bewèrke]

Saint Barthélemy weurt unitair bestuurd en heet gein feiteleke bestuurleke divisies. Wel is 't eiland verdeild in twie paroisses ('parochies'), Sous le Vent (oonder de wind, 't weste) en Au Vent (aon de wind, 't ooste), die weer zien verdeild in eder 20 quartiers ('kertere', 'naobersjappe'). De complete indeiling is zoe:


Sous le Vent Au Vent
Nr Quartier Nr Quartier
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Colombier
Flamands
Terre Neuve
Grande Vigie
Corossol
Merlette
La Grande Montagne
Anse des Lézards
Anse des Cayes
Le Palidor
Public
Col de la Tourmente
Quartier du Roi
Le Château
Aéroport
Saint-Jean
Gustavia
La Pointe
Lurin
Carénage
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Morne Criquet
Morne de Dépoudré
Gouverneur
Anse du Gouverneur
Morne Rouge
Grande Saline
Petite Saline
Lorient
Barrière des Quatres Vents
Camaruche
Grand Fond
Toiny
Devet
Vitet
Grand Cul-de-Sac
Pointe Milou
Mont Jean
Marigot
Anse du Grand Cul-de-Sac
Petit Cul-de-Sac

Fysische geografie[bewirk | brón bewèrke]

Saint Barthélemy is klein, zelfs veur e Caribisch eiland; zien opperflaakde is zoeget geliek aon die vaan de gemeinte Baek. 20 kilometer noordwestelek ligk Sint Maarten, en wel 't Nederlands deil daovaan. Op oongeveer 50 kilometer ligke Saint Kitts (zuie), Sint Eustatius (zuidzuidweste) en Saba (zuidweste). Boete 't hoofeiland gief 't nog get kleinder eilendsjes, boevaan geint bewoend is; 't groetste daovaan is Île Fourchue, wat noordwestelek ligk, de kant vaan Sint Maarten op. 't Eiland is heuvelechteg, mèt Morne Vitet es hoegste punt (286 meter). De köslijn is capricieus mèt väöl bejje (anses).

Levende natuur[bewirk | brón bewèrke]

De natuur vaan 't eiland liekent op die vaan de naobereilen. Zoe vint me ouch hei de kwakker Eleutherodactylus martinicensis, de kleinsten eilandgekko (Sphaerodactylus sputator), d'n Anguilla-anolis (Anolis gingivinus), de kleinen Antilliaonse leguaon (Iguana delicatissima) en nog zoe get herdisse. Versjèllende aander soorte zien ingeveurd, zoetot de inheimse reptiele en amfibieë weure bedreig.

Cultuur en demografie[bewirk | brón bewèrke]

Etnische gróppe[bewirk | brón bewèrke]

De klein 9000 inwoeners vaan Saint Barthélemy zien, oongebrukelek veur de regio, veur 't euvergroet deil (90 tot 95%) vaan Europese aofkoms. Mèt de aofsjaffing vaan de slavernij in 1847 zien de mieste negers nao aander eilen geëmigreerd.

Taole[bewirk | brón bewèrke]

De officieel taol en mies gesproke taol is 't Frans. E Frans dialek ('patois') weurt nog door zoe'n 500 à 700 lui aon de kant oonder de wind gesproke; aon de wind huurt me gecreoliseerd Frans. Tösse de sprekersgemeinsjappe vaan die twie dialekte zit gei raciaol versjèl.

Religie[bewirk | brón bewèrke]

Saint Barthélemy is vaanajds roems-katheliek.

Historie[bewirk | brón bewèrke]

De Ciboney liekene 't eiland roond 1000 v.Chr. te höbbe aongedoon, meh verlete 't al gaw um e gebrek aon water. Vaanaof 100 n.Chr. bezatte de Arowakke 't eiland obbenuits, tot zij, wie euveral in de regio, roond 800 woorte verdroonge door de Caribe. De inheimse volker neumde 't eiland Wanalau, wat noe nog (gespèld Ouanalao) es devies in 't waope steit.

Columbus deeg 't eiland in 1493 op zien twiede reis aon en neumde 't nao de petroenheilege vaan zie broor. D'n iersten iew waor 't eiland de facto nog vrij vaan Europese kolonisatie. Vaanaof 1623 kaom de Franse kolonisatie op gaank. In 1648 eisde de Franse 't eiland op, um 't drei jaor later aon de Maltezer orde euver te doen. In 1656 kaome de Indiaone in opstand tege de Europese euverheersers. 't Eiland had wieneg economische beteikenis tot 't in 1784 aon Zwede woort euvergedrage. De Zwede maakde vaan 't eiland 'n vrijhave, wat veur groete riekdom zörgde. Slavernij woort bedreve, meh plantages gaof 't neet. Mèt de aofsjaffing vaan de slavernij in 1847 vertrokke de negers noe massaol um economische rejes. Umtot 't eiland minder intrèssant waor gewore veur de Zwede, beslote ze de bevolking euver de touwkoms te doen stumme; e referendum oet 1877 besloot tot trökkier oonder Frans bewind, wat 't jaor dao-op woort geïmplementeerd. 't Eiland góng ressortere oonder Guadeloupe. Sinds 1946 zien de inwoeners vaan Saint Barthélemy Franse staotsbörgers. Nao e referendum in 2003 woort Saint-Barthélemy, same mèt Sint Maarten, bestuurlek vaan Guadeloupe aofgesplete.

Bronne[bewirk | brón bewèrke]

Dit artikel is gooddeils gebaseerd op de corresponderende Ingels- en Franstaolege artikele; wijer kump ouch e bitteke informatie vaan en:List of amphibians and reptiles of Saint Barthélemy.

Lenj in Naord-Amerika
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Rippebliek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Vereinigde Sjtaote van Amerika
Aafhenkelike gebejer: Amerikaanse Maagde-Eilenj · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagde-Eilenj · Curaçao · Greunlandj · Guadeloupe · Kaaimaneilenj · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint Barthélemy · Saint Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (Frans) · Sint Maarten (Nederlands) · Turks- en Caicoseilenj
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Saint_Barthélemy&oldid=408482"