Europees Haandves vör regionaal tale en tale van minderhede
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Europees Haandves vör regionaal tale en tale van minderhede (Nederlands: Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden; Duutsj: Europäische Charta der Regional- oder Minderheitensprachen, Frans: Charte européenne des langues régionales ou minoritaires, Ingelsj: European Charter for Regional or Minority Languages) is e verdrag van d'r Raod van Europa (wat dus los sjteit van de Europese Unie) dat sjtreektale en minderheidstale wilt besjerme taege d'r drök van de officieel taal. Leng kènne dit verdrag tekene en es ze 't verdrag ooch ratificere, da werre de provincies belast mèt de oetveuring.
Op basis van dit Haandves is 't Limbörgs erkind es sjtreektaal in Nederland.
Belsj Limburg deende in 1997 'n aanvraog bij de Belsje regering in öm 't verdrag allèng te tekene vör 't Limburgs. Dat is doe mislukt ömdat d'r Vlamsje lobby d'r taege waor.
De huuj sjtand van ratificatie en ongertekinging op 1 jannewarie 2011, wie Bosnië en Herzegovina teikende.[1] De sjuungedrukte tale woorte allein erkind onger deil II van 't Handvest.
| Landj | Ongerteikening | Geratificeerd | Inwirkingstreijing | Irkinde tale |
|---|---|---|---|---|
| Albanië | ||||
| Andorra | ||||
| Armenië | 11-05-2001 | 25-01-2002 | 01-05-2002 | Aramees, Grieks, Jezidisch, Koerdisch, Rössisch |
| Azerbeidzjan | 21-12-2001 | |||
| Belsj | ||||
| Bosnië en Herzegovina | 07-09-2005 | 21-09-2010 | 01-01-2011 | Albanees, Duutsj, Hongaars, Italiaans, Jiddisch, Ladino, Macedonisch, Montenegriens, Oekraïens, Pools, Roemeens, Roetheens, Romani, Sjloveens, Sjlowaaks, Tsjechisch, Törks |
| Bölgarieë | ||||
| Cyprus | 12-11-1992 | 26-08-2002 | 01-12-2002 | Armeens |
| Daenemarke | 05-11-1992 | 08-09-2000 | 01-01-2001 | Duutsj |
| Duutsjlandj | 05-11-1992 | 16-09-1998 | 01-01-1999 | Deens, Nederduutsj, Nedersorbisch, Noord-Fries, Oppersorbisch, Romani, Saterfries |
| Eslandj | ||||
| Finlandj | 05-11-1992 | 09-11-1994 | 01-03-1998 | Romani, Samisch, Zjweeds |
| Frankriek | 07-05-1999 | |||
| Georgië | ||||
| Griekelandj | ||||
| Hongarieë | 05-11-1992 | 26-04-1995 | 01-03-1998 | Duutsj, Kroatisch, Roemeens, Servisch, Sjloveens, Sjlowaaks |
| Ierlandj | ||||
| Ieslandj | 07-05-1999 | |||
| Italië | 27-06-2000 | |||
| Kroatië | 05-11-1997 | 05-11-1997 | 01-03-1998 | Hongaars, Italiaans, Oekraïens, Roetheens, Servisch, Sjlowaaks, Tsjechisch |
| Lètlandj | ||||
| Liechtenstein | 05-11-1992 | 18-11-1997 | 01-03-1998 | Gein te erkinne tale aanwezeg |
| Luxembörg | ||||
| Litouwe | 05-11-1992 | 22-06-2005 | 01-10-2005 | Gein te erkinne tale aanwezeg |
| Noord-Macedonië | 25-07-1996 | |||
| Malta | 05-11-1992 | |||
| Moldavië | 11-07-2002 | |||
| Monaco | ||||
| Montenegro | 22-03-2005 | 15-02-2006 | 06-06-2006 | Albanees, Romani |
| Nederlandj | 05-11-1992 | 02-05-1996 | 01-03-1998 | Fries, Jiddisch, Limbörgs, Nedersaksisch, Romani |
| Noorwaege | 05-11-1992 | 10-11-1993 | 01-03-1998 | Samisch |
| Oekraïne | 02-05-1996 | 19-09-2005 | 01-01-2006 | Bölgaars, Duutsj, Gagaoezisch, Grieks, Hongaars, Jiddisch, Krimtataars, Moldavisch, Pools, Roemeens, Rössisch, Sjlowaaks en Wit-Russisch. |
| Oasteriek | 05-11-1992 | 28-06-2001 | 01-10-2001 | Börgelandkroatisch, Hongaars, Romani, Sjloveens, Sjlowaaks, Tsjechisch |
| Pole | 12-05-2003 | 12-02-2009 | 01-06-2009 | Armeens, Duutsj, Hebreeuws, Jiddisch, Karaïtisch, Kasjoebisch, Litouws, Oekraïens, Roetheens, Romani, Russisch, Sjlowaaks, Tataars, Tsjechisch, Wietrössisch (of Belarössisch]] |
| Portegal | ||||
| Roemenië | 17-07-1995 | 29-01-2008 | 01-05-2008 | Albanees, Armeens, Bölgaars, Duutsj, Grieks, Hongaars, Italiaans, Jiddisch, Kroatisch, Macedonisch, Pools, Roetheens, Romani, Russisch, Servisch, Sjlowaaks, Tataars, Tsjechisch, Törks, Oekraïens |
| Röslandj | 10-05-2001 | |||
| San Marino | ||||
| Servië | 22-03-2005 | 15-02-2006 | 01-06-2006 | Albanees, Bosnisch, Bulgaars, Hongaars, Kroatisch, Oekraïens, Roemeens, Roetheens, Romani, Sjlowaaks |
| Sjlovenië | 03-07-1997 | 04-10-2000 | 01-01-2001 | Hongaars, Italiaans, Romani |
| Sjlowakieë | 20-02-2001 | 05-09-2001 | 01-01-2002 | Bulgaars, Duutsj, Hongaars, Kroatisch, Oekraïens, Pools, Roetheens, Romani, Tsjechisch |
| Sjpanje | 05-11-1992 | 09-04-2001 | 01-08-2001 | Baskisch, Catalaans, Galicisch |
| Tsjechië | 09-11-2000 | 15-11-2006 | 01-03-2007 | Duits, Pools, Romani, Slowaaks |
| Törkieë | ||||
| 't Vereineg Keuninkriek | 02-03-2000 | 27-03-2001 | 01-07-2001 | Cornisch, Iers-Gaelisch, Manx-Gaelisch, Sjots, Sjots-Gaelisch, Welsh |
| Zjwede | 09-02-2000 | 09-02-2000 | 01-06-2000 | Fins, Jiddisch, Romani, Samisch, Tornedalfins |
| Zjweitserland | 08-10-1993 | 23-12-1997 | 01-04-1998 | Italiaans, Reto-Romaans |