Renew Europe

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Renew Europe (Renew) (Limburgs: Vernuuj Europa), veurhaer bekind es Alliance of Liberals and Democrats for Europe (ALDE), ies 'ne liberale, pro-Europese politieke fractie binne 't Europees Parlemint en, officieel onger de aw naam ALDE, ies zie ouch 'n Europese partie ('n partie op EU-niveau). Ouch ies 't ein van de veer coalitiepartners van de allewiel Europees Kemissie onger Von der Leyen.

Sinds 2019 heesj de groep Renew Europe mer onger versjillende name höbbe de Europees liberale 'n samewirking in 't Europees Parlemint saer 1976. Onger angere de Belzje Open VLD en Mouvement Réformateur, de Duutsje FDP en de Nederlandse VVD en D66 huère op Europees gebeed bie Renew. Wie de Franse regeringspartie La République En Marche ! deil woort van de fractie, woort ALDE gedwonge um mit 'ne nuuje naam te komme umdat 't woord "liberalisme" dieks 'n negatieve connotatie haet in Frankriek. Van oudsher ies Renew get gesjpletener es de meiste EU-partieë, umdat de fractie centrum-linkse sociaal-liberale en centrum-rechse conservatief-liberale bevat.

D'n allewiele fractieveurzitter ies Dacian Cioloș, de veurmalege premier van Roemenië, dae miè nao de sociaal-liberale tak van de partie neigt. D'n allewiele partieveurzitter ies Hand van Baalen, dae bie de conservatievere vleugel huèrt.

Historie

Onger de naam Federatie van Liberale en Democratische Partieje in Europa woort de groep opgeriech in Stuttgart. Op 30 april 2004 woorte de Europese Liberaal-Democratische en Hervörmingspartie (European Liberal Democrat and Reform Party, ELDR) 'n officiele politieke partie.

In 2019, nao de meis recente Europese Parlemintsverkezinge, zetelt Renew Europe 97 van de 705 Europarlemintariërs. Daomit ies zie de driede groep van 't Parlemint, nao de christendemocratische Europese Voukspartie (187) en sociaaldemocratische S&D.

Ideologieë van Renew Europe

Renew Europe ies 'n typische liberale partie. Ze sjteit bekind um häör groate sjteun aan wiejere integratie binne de Europese Unie. Mer, angersj es de meiste pro-EU partieë, is de partie veurziechteg es 't geit um regulering van de merret. Veur Renew ies 't belangriek dat, es wiejere regulering weurt toegesjtange, dit allein meh zou maoge vanwege ein reije: um de positie van d'n Europese gemeinsjappelikke merret te versjterke in de waereld te opziechte van anger ikkenomieë.

Toch zörg dit ouch veur intern probleme. Europese integratie geit namelik dieks same mit wiejere regulering vanoet Brussel, en zjuus hie zin väöl Renew-leje 't neet altied eins euver. Hiedoor is Renew 't lang neet altied intern ins euver belangrieke sjtappe die gemaak moete weure in 't Europees integratieprojek. Wat dieks weurt gesjtild ies dat Renew Europe verdeild ies in twiè belangrieke fracties. Aan de eine kant: de conservatief-liberale (wie de Nederlandse VVD en de Duutsje FDP). Aan de anger kant: de sociaal-liberale (wie de Nederlandse D66 en de Belzje Open Vld en Mouvement Réformateur).

Renew Europe haet, ondanks häör intern versjille, 'n vrie hoage partiecohesie. In 90,36% van de gevalle stjömme leije van Renew Europe 'tzelfde. De cohesie ies 't hoagste in beleid rondum ongerwies (96%). 'n Opvallend liège cohesie besjteit rondum ontwikkelingspolitiek, woa meh 52,98% van de Renew-leije 'tzelfde sjtömme. Op dit gebeed ies de partie dus zoagood es opgesjplits in twiè kampe.

Tien-Punte-Program

't Motivere van de vrei door middel van 'n EU op krach van de fidderaal traditie.
De EU laote oetgreuie tot 'ne mondiale sjpeler dae de kloof tusje de ikkenomische en politieke dimensies euverbrögk.
De EU opener en democratischer make.
't Verdeidege van de fundamenteel rechte van alle Europese börgers.
't Versjterke van ongerwies op alle niveaus (Europees, nationaal, regionaal en lokaal).
't Versjterke van de ikkenomische Euro-polletiek.
't Oetbanne van fraude en onnuèdege bureaucratie.
De EU laote oetgreuie tot de waereldleier op 't gebeed van milieubesjerming.
De globalisering veur ederein functioneel make.
't Versjterke van de rol van Europese regio's te opziechte van de EU meh ouch te opziechte van de lidsjtate.

Europese Raod

Per fibberwarie 2021 zin van de 29 leje van d'n Europese Raod (de 27 nationaal leiersj van de lidsjtate, de Kemissie-President en de Raodsveurzitter, ach leiersj van Renew Europe.