Sociaoldemocratie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De sociaoldemocratie is 'n politieke ideologie die oonderdeil oetmaak vaan 't socialisme. De sociaoldemocrate wèlle de socialistische ideaole op 'n parlementair, dus democratische meneer realisere, in tegestèlling tot de communiste en anarchiste die aonsture op 'n revolutie.
De sociaoldemocratie is in d'n twieden hèlf vaan de negentienden iew oontstande in Duitsland. Dao raakde de sociaoldemocrate al gaw parlementair veraankerd, umtot dit land al evereiege vertegewoordeging kós. In len mèt e distriktestèlsel waor 't veur zoe'n partije lesteger in 't parlemint te koume. In 't Interbellum lökde dat in väöl len evels wel. Häöre groetste bleuj had de sociaoldemocratie in de Nao-oorlogsen Tied, wie väöl westerse len zelfs socialistische premiers kraoge.
Allewijl zien de mieste linkse partije, zeker in Wes-Europa, in feite sociaoldemocratisch. 't Woord weurt evels veural gebruuk veur partije mèt e gemaoteg links program, wie de Nederlandse PvdA, de Belzje sp.a en PS en de Duitse SPD.
Bekinde sociaoldemocrate
[bewirk | brón bewèrke]Hei volg 'n lies vaan bekinde sociaoldemocrate die op dees Wikipedia trök te vinde zien:
- Robert Abela (1977), Maltees
- Otto Bauer (1881-1938), Oosteriek-Hongaors
- Josep Borrell (1947), Spaons
- Paolo Gentiloni (1954), Italiaons
- Olof Palme (1927-1986), Zweids
- Rumen Radev (1963), Bölgaors
- Pedro Sánchez (1972), Spaons
- Martin Schulz (1955), Duits (Ijsjwiele, Aoke)
- Frank-Walter Steinmeier (1956), Duits
- Frans Timmermans (1961), Nederlands (Mestreech, Nederlands Limbörg)