Oermunjige

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De oermunjige (Letien: Protostomia) vörmen 'n klaad van bieëster. Same mitte nuujmunjige en anger stamme vörme ze de Bilateria, die veurnamelik besteit oet bieëster mit bilateraal symmetrie en drie kiemlaoge. De grótste versjille tösse oer- en nuujmunjige zeen te vinjen inne óntwikkeling van 't embryo. Ze óngersjeie zich namelik d'rin det de ieëste äöpening in 't embryo de móndj wuuertj bieje oermunjige, dewiel bieje nuujmunjige de oearsprunkelike äöpening zich toette anus óntwikkeldj, dewiel de móndj zich vörmp door 'n äöpening anen angere kantj van 't lief.

Taxonomie[bewirk | brón bewèrke]

Morten Thrane Brünnich richdje de óngerstam in 1772 op.

Riek: Animalia (dere)
- Óngerriek: Eumetazoa (orgaandere)
  - Klaad: Protostomia (oermunjige)

Indeiling

Protostomia
- Ecdysozoa (hujingsbieëster: bieëster die vervelle en dus bieje greuj häör exoskelèt aafwirpe)
  - Panarthropoda
    - Arthropoda (gelidpuuetige, worónger de krabechtige, spinne, insekte)
    - Onychophora
    - Tardigrada (baerbieëster)
  - Cephalorhyncha
    - Kinorhyncha
    - Priapulida
    - Loricifera
  - Nematoda (róndjwörm)
  - Nematomorpha
- Lophotrochozoa
  - Trochozoa (bieëster wobie de lerf twieë benj aan trilhaor (cilia) höbbe)
    - Mollusca (weikdere, worónger slekke, sjelpdere, inkvèsse)
    - Annelida (rinkwörm, worónger de raengerwörm)
    - Nemertea (snoorwörm)
    - Echiura (slörfwörm)
  - Lophophorata (bieëster die e lophophoor, 'nen tentakelkrans rónjelómme móndj, höbbe)
    - Brachiopoda (ermpuuetige)
    - Byozoa (mosbieëster)
    - Phoronida (hoofiezerwörm)
    - Entoprocta (kelkwörm)
- Platyzoa
  - Platyhelminthes (platwörm)
  - Gastrotricha (boekhäörige)
  - Acanthocephala (haokwörm)
  - Cycliophora (kransdere)
  - Gnathifera
    - Rotifera (rajerdere)
    - Gnathostomulida (tandjmóndjwörm)
    - Micrognathozoa (dwergkaakwörm)