Kransdere
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De kransdere (Letien: Cycliophora) vörmen 'ne stam van microscopisch klein óngewerveldje, väölcellige organisme mit e zakechtig en kroekvörmig lief. Slechs twieë saorte zeen bekèndj in dees stam.
De kransdere woorte pas in 1995 weitesjappelik besjreve naodet ze óntdèk gewaore woren oppe häörkes oppe móndjdeiler vanne Nórse krieëf (Nephrops norvegicus). Later woorte ze ouch gevónjen oppe Amerikaanse krieëf (Homarus americanus) ennen Europese krieëf (Homarus gammarus). De kransdere die oppe versjillige saorten aan krieëfte woorte gevónje behuuere toet anger saorte, al is de saort vanne Europese krieëf nag zónger 'ne weitesjappelike naam.
Kransdere höbben 'n saort aan zuugnap ane bakkantj van 't lief, womit ze zich vashajen oppe häörkes vanne móndjdeiler vanne krieëf. Ze kónne zich waal veurtbewaege, al is det traog. Kransdere höbben e zakvörmig lief mit ane veurkantj 'n groeate móndjäöpening mit hel tandjechtige deiler, die wie 'ne krans ómme äöpening ligke. Kransdere waere zoeaget 350 µm groeat. De menkes höbben 'n dwergversjiening en zeen väöl klènder es de vruikes; menkes höbbe gein spiesvertaeringskenaal en dene próntj veure vruikes te bevröchte.
De vruikes laeve vanne klènder, vriegekómme deilkes die in 't water zweve wen de krieëf de proeaj opètj. De krieëf óngervindj gein las, aangezeen d'r toch neet in staot is die deilkes op te numme. Hiedoor zeen kransdere neet parasitair.
Taxonomie
[bewirk | brón bewèrke]Alle bekèndje saorte vanne kransdere behuuere toette klas Eucycliophora, de orde Symbiida, de femielje Symbiidae en 't geslech Symbion.