Militaire Gouverneur vaan Mestreech
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
D'r Militair Gouverneur vaan Mestreech of Gouverneur vaan de Vestiging waor ein militair functie in de vestingstad Mestreech vaan 1567 bies 1867, perceis 300 jaor. D'r militair gouverneur waor d'r opperbevelhöbber vaan de vesting. De titel mot me dus neet verwarre mèt dee vaan de gouverneur vaan de provincie.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Mestreech had in de 16e iew waal stadsmoere mehr gein garnizoen of eineg aander vörm vaan militaire einheije. De stad waor dus gein vestingstad, in tiede vaan belegering waore het de Mestreechtenere zelf dee de stad verdeidigde. Dit veranderde wienie Margaretha vaan Parma, landvoogdes vaan de Nederlen veur Filips II, in 1567 besluut ein garnizoen in de stad te plaotse. Dit besluut volgde oet de touwnummende spanninge vaan den Tachtegjaorege Oorlog. Vaanaaf toen waor de stad ein vestingstad. Dat beteikende dus ouch tot het garnizoen en de vesting einen opperbevelhöbber nudeg had. Dit zouw dus d'r militair gouverneur weure. D'r ierste militair gouverneur waor d'r Gilles de Berlaymont. Dat dit gebeurde wèlde neet zègke tot me in Mestreech heij appriciatie mèt hadde. De stad verloog naomelek éín deil vaan häör autonomie. Tot de militaire op gespanne voot stonde mèt de Mestreechtenere kin me beveurbeild zien aon het feit tot de bevolking in 1576 d'r militair gouverneur Francisco de Montesdoca gevange numde. Den Tachtegjaorege Oorlog en de stad häör rol es vestingstad maagkde ein inde aon de bluiende Maoshandel vaan de Middeliewe. De militaire zouwe in de koumende iewe ein belaangrieke rol speule in de Mestreechse economie. De lakehal oppe Merret, de lakewevers en de lurelooiers verdwiende oet de stad. Meh lankzaam vergruide de bevolking mèt de vesting. De vesting en eine militair gouverneur waore ouch waal nudeg; de stad is deks belegerd gewees. En jaore aonein genoot het Fort Sint Pieter, geboewd deur militair gouverneur Daniël Wolf baron vaan Dopff, zekere bekindheid. Oonder aandere Napoleon Bonaparte en tsaar Peter de Groete zien het fort goon bekieke. In de 19e iew begos de industrie in de stad te gruije. En de moere van de vesting raokde in ongebruuk. Aafnummende spanninge en de nötteloesheid vaan de moere dee mehr wieneg konde beije tege de moderne waopes höbbe geleijt tot het besluut vaan het aafbreke, ouch waal ontmantele genump, vaan de vesting. Daomèt koum in 1867 ouch ein inde aon d'r functie vaan militair gouverneur, ein functie dee percies 300 jaor had bestoon.
functie
[bewirk | brón bewèrke]Neve het stadsbestèl waor d'r (militair) gouverneur vaan groet belaank en vaan hoeg aonzeen in de stad(staot) Mestreech. Deks waore 't lui dee gooie verdeenste hadde gedoon op militair gebeed veur de landshier, dee in 't geval vaan Mestreech de zetel vaan d'n hertog vaan Braobes vervulde (zuug ouch Twiehieregheid vaan Mestreech) en later de keuning vaan de Nederlen. Dee landshier benumde de militair gouverneur ouch. De functie waor ein soort ieretitel en me bleef 't tot d'n doed. Mèt 't besluut vaan de opheffing vaan de vesting in 1867 vervloog ouch de functie vaan militair gouverneur. Toch heet dizze functie väöl spaore in de stad aachter gelaote. D'n Hoof vaan Tilly, Château Neerkan en 't Ginneraolshoes (noe Theater aon de Vriethof) zien beveurbeeld allemaol woeninge vaan de militair gouverneure gewees.
De Naom
[bewirk | brón bewèrke]Ouch al besteit de functie neet mie de naom is waal gebleve. Zoe heit de commesaris vaan de keuning(in) in Mestreech en Lèmburg nog ummertouw Gouverneur en 't provinsiehoes nump me 't Gouvernemint. Ein verklaoring heijveur is tot de militair gouverneur zien ambtswoening, 't gouvernemint, had in de Bouillonstroat boe later ouch d'r gouverneur vaan de keuning (noe commissaris vaan de Keuning(in)) kaom te woene . Allezeleve same mèt 'n geveul vaan afzoonderlekheid vaan Lèmburg te opzichte vaan de aandere provincies is de naom gebleve (de titel gouverneur klink get aofstandelekker daan commissaris). En zoe heet me ouch besloete, wienie ze in 1980 ein nui gouvernemint gonge boewe, 't provinciehoes ouch officieel 't Gouvernemint (op 't Holles Het Gouvernement) te bleive numme.
Lies vaan Militair Gouverneure
[bewirk | brón bewèrke]Militair gouverneure bies de Franse Umwenteling
[bewirk | brón bewèrke]| Naom | Periode | Opmèrkinge | |
| Gilles de Berlaymont | 1567 | ||
| Philip vaan Eberstein | 1567-1568 | ||
| Sancho de Londono | 1568 | 'Maestro de campo' | |
| Bernard vaan Schauwenberg | 1568-1569 | ||
| Francisco de Montesdoca | 1569-1577 | Op 20 oktober 1576 woort heer door de Mestreechtenere gevangegenome. | |
| Arnold II Huyn vaan Amstenrade, zuuch Huyn vaan Awstroa (1525-1579) | 1577 | ||
| Jan vaan Wittem | 1577 | ||
| Jan vaan Merode vaan Petersheim | 1577-1578 | ||
| Wöllem vaan Horn | 1578 | ||
| Melchior vaan Schwartzenberg tot Haerle | 1578-1579 | Bijgestoon door Sebastien Tapin (ouch waal Tapijn) | |
| Francesco de Montesdoca | 1579-1580 | Tweede termijn | |
| Adrien de Gomicourt | 1580-1590 | ||
| Antonius vaan Grenet vaan Werpe | 1590-1616 | ||
| Claude de Lannoy vaan La Motterie | 1616-1632 | Graof vaan La Motterie | |
| Guillaume Bette de Lede | 1632 | Woernummend gouverneur | |
|
Frederik Maurits de La Tour d'Auvergne (1605-1652) | 1632-1641 | Hertog vaan Bouillon en kleinzoen vaan Wöllem vaan Oranje. Kraog medebestuur euver Mestreech es compensatie veur zien deilname aon 't beleg vaan 's-Hertogenbosch. |
| Johan Albert vaan Solms | 1641-1648 | ||
| Frederik Magnus vaan Salm Neufville (1607-1673) | 1648-1673 | Riengraof | |
| Jacob de Fariaux | 1673 | Mark- of burggraof vaan Maulde | |
| Godfried d'Estrades | 1673-1678 | ||
| Jean Salvador de Calvo | 1676-1678 | Woernummend stadscommandant | |
|
George Frederik vaan Waldeck-Eisenberg (1620-1692) | 1679-1692 | |
| Jan Adolf vaan Holstein-Plön | 1692-1700 | ||
| Daniël Wolf baron vaan Dopff (1650-1718) | 1700-1718 | Opgrachgever veur de boew vaan Fort Sint Pieter | |
| Claude-Frédéric t'Serclaes vaan Tilly (1648-1732) | 1718-32? | ||
| Wöllem van Hessen-Kassel | 1725/32?-1747 | ||
| Ulric Frederik Woldemar vaan Löwendal | 1748 | ||
| De Courten | 1748-1749 | ||
| Hobbe vaan Aylva | 1749-1772 | ||
| Karel Christiaan vaan Nassau-Weilburg | 1772-1781 | ||
|
Prins Frederik vaan Hessen-Kassel (1747-1837) | 1781-1794 | Gouveneur ten tiede vaan de Franse umwenteling en de belegering vaan ginneraol Kléber in 1794. |
| Frans bewind | 1795-1813 | Oonder de Franse waor de functie gouverneur tiedelek aofgesjaf. |
Lies vaan Militair Gouverneure in 't Keuninkriek der Nederlen bies 1867
[bewirk | brón bewèrke]| Naom | Periode | Opmèrkinge | |
| Guillaume Anne de Constant Rebecque de Villars (1750-1832) | 1815-1832 | Es opperbevelhöbber vaan 't oostelek deil vaan 't Keuninkriek der Nederlen mèt 14 versterkte ploatse vaan Heusden bies Name. | |
|
Bernardus Johannes Cornelis Dibbets (1782-1839) | 1832-1839 | Ouch ginneraol veur keuning Wöllem I en vaan 1830 bies 1839 commandant vaan 't Hollesje garnizoen in Mestreech. |
| F.B.A.P. baron van der Capellen | 1839-1841? | ||
|
Andries Jan Jacob baron des Tombe (1787-1845) | 1839-1845 |