1772

1769 - 1770 - 1771 - 1772 - 1773 - 1774 - 1775

1772 waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne goonsdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

17 jannewarie - Sjtaatsgreep in Denemarke. De verlichte sjtaatsminister Struensee wirt aafgezat en gearresjteerd. Zien vernujinge, zoa-es aafsjaffing van de censuur en van marteling, waere óngedaon gemaak.
17 fibberwarie - Euvereinkóms veur de Eësjte Poolse Deiling wobiej de Pools-Litouwse confederatie van de kaart van Europa verdwient. Wes-Pruusjes geit nao 't Pruusjes, Zuid-Galicië nao Oasteriek en Wit-Ruslandj nao Ruslandj.
11 mei - De eësjte vermelding van eine basklarinet duuk op in ein Pariese gezèt.
11 mei - Biej eine brandj in de Amsterdamse Sjouwburg van Van Campen kómme neugetieën luuj óm 't laeve.
18 mei - Eësjte vergadering van 't Bataafsch Genaotsjap der Proofóngervènjelikke Wiesbegeërte in Rotterdam.
5 augustus - De groate bure Ruslandj, Oasteriek en Duutsjlandj bezètte sjtökke van Pole veur de oetveuring van hun deilingsverdraag.
17 september - Duip in de Groate Kirk van Den Haag van de erfprins Willem Frederik. De State-Generaal zint getuge.

Versjiening van 't lètste deil van de Encyclopédie. In 21 jaor versjiene 28 benj: 17 teksdeile en 11 benj mèt illustraties.
De Repebliek wirt getróffe door ein serie faillissemènte in de bankwaereld, o.a. van 't hoes Clifford. Dit is nog ein gevolg van de Zevejaorige Aorlog en van sjlechte belègkinge in de Britse Oas-Indische Compagnie.
Daniel Rutherford óntdèk 't chemische elemènt sjtiksjtof.
Yves Joseph de Kerguélen-Trémarec óntdèk de Kerguelen, eine ónherbergzaam vulkanische archipel in de zuidelikke watere van de Indische Oceaan.
De Tay Son rebellie begint in Vietnam taenge de heërsjappiej van de Le dynastie.

8 fibberwarie - Augusta van Saksen-Gotha (52)
29 miert - Emanuel Swedenborg (84), Zjweedse weitesjapper, filosoof en theoloog
19 april - Johann Peter Kellner (66), Duutsje organist en componist
15 juni - Louis-Claude d'Aquin (77), Franse componist, organist en klavecimbelsjpeler
18 juni - Gerard van Swieten (72), Oasterieks/Nederlandse arts, liefarts van keizerin Maria Theresia van Oasteriek
8 oktober - Jean-Joseph Cassanéa de Mondonville (60), Franse componist en violist

Commons

In de categorie 1772 van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje