Jellekerke

Dit artikel is gesjreve in 't Breuker. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Jellekerker, es te dit dialek sjpriks.

---

Blik uëver de Konrad-Adenauer-sjtraot

Jellekerke of Gellekirke (Duutsj: Geilenkirchen) is 'n sjtad in 't weste van d'r Duutsje deilsjtaat Noordrien-Wesfale, in 't distrik Kreis Heinsberg en likt kort bie de Nederlands-Limburgse grens. In 't sjtadsgebeed woeëne zoeën 29.109 luuj.

Geografie

Ligking va Gellekirke in Duutsjland

Gellekirke likt zoeën 20 kilomieëter noordelik van Aoke en 7 kilomieëter oeëstelik van de Nederlandse grens, in 't dal van de reveer de Worm, die dwaeësj doer de sjtad haer sjträömp. 't Wormdal is hie zoeën 75 pès 100 mieëter deep. 't Gebeed óm de sjtad haer is hieël landelik en oetgesjtrèk.

Naeëve de sjtad Gellekirke gieëft 't in 't sjtadsgebeed nog ènnige dörper en gehuchte: Apweiler, Beeck, Bocket, Flahstraß, Gillrath, Grotenrath, Hatterath, Hochheid, Honsdorf, Hoven, Immendorf, Kogenbroich, Kraudorf, Leiffahrt, Lindern, Müllendorf, Niederheid, Nierstraß, Nirm, Panneschopp, Prummern, Rischden, Süggerath, Teveren, Tripsrath, Waurichen en Würm.

De drie aw plaatsje Gellekirke, Bauchem (allebei links van de Worm) en Hünshoven (rechs van de Worm) zint in d'r laop van d'r tied gans aanein gegruijd. Daobie is de Worm in 't sjtadscentrum uëver ènnige hónderde mieëters doer beboewing uëverdèk, zoeëdat de aw grens tösje Gellekirke en Hünshoven zich bekans neet mieë laot blikke. Alle anger sjtadsdeile waeëre doer akkerland gesjejje. Westelik van de sjtad likt de Tevener Hei, die verbónge is mit de Broenssemerhei i Nederland.

't Sjtadsgebeed sjtrèkt zich oet pès de gemeinte Gangelt in 't noordweste, de sjtad Heinsberg in 't noordoeëste, de sjtad Hückelhoven in 't oeëste, de sjtad Baesweiler in 't zuudoeëste, de sjtad Übach-Palenberg in 't zuje en de Nederlandse gemeinte Broenssem in 't weste.

Historie

De ieësjte vermelding die ós huuj bekind is van (de plaatsj) Gellekirke sjtamt oet 't jaor 1170, meh 't gebeed mót al väöl langer bewoeënd zin gewaes. 'ne Frank mit d'r naam Gelo loot hie 'ne börch en 'n kirk boewe. Aan d'r linker kant van de Worm, dao woe de reveer óndeep genóg waor vuur uëver te sjtaeëke, vormde zich in de buurt van d'r börch en de kirk de middelieëwse vestiging Gellekirke. De grave van Heinsberg bewaakde d'r uëversjtaeëk mit 'ne waterbörch. De sjtad likt wiejer aan d'r Romeinse waeëg Aoke - Remung, dae hie de Worm kruutsde. Van 1794 bis 1814 woert Gellekirke doer de Fransoeëze bezat ónger lejjing va Napoleon, dae hie de ieësjte brök loot boewe.

Sjtadswaope

Bezóngerhede

Gellekirke is 'n populair winkelsjtad en haat aoch ènnige musea en kesjtieële. Vanoet 't dörpke Gillrath löpt d'r Selfkantbahn, 'n historische sjpaorbaan die nog ummer benóts waert vuur toeristische tochte mit 'ne sjtaomtrein nao Gangelt-Schierwaldenrath.

Bie 't dörp Tevere haat zich 'n NAVO-sjteunpunt gevestig vuur de legering van de 17 AWACS-vleegmesjiene van de NATO Early Warning Force (NAEWF) op 't vleegveld Gellekirke (RAF Geilenkirchen).

Dialek

't Gellekirker plat (Jellekerker Platt) behuurt tót 't Limburgs sjpraokgebeed en neet tót 't Ripuarisch, wie de dialekte mieë nao 't zuje en oeëste. Dit kint me al huëre aan d'r Nederduutsj-klinkende naam Jellekerke, ómdat dae zich 'n k laot huëre in plaatsj va ch in d'r naam Geilenkirchen. De Benrather linie löpt nog juus zujelik en oeëstelik langsj de sjtad haer.

Plaatse

---

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mofers.

---

De volgendje plaatse behuuere toete gemèndje Jellekerke:

Apwielder (Apweiler) Bauchem Beeck Bocket Flahstraß Geilder (Gillrath) Grotenrath Hatterao (Hatterath) Hochheid Hommerschen Hóngstrop (Honsdorf) Horrig Hoven Hünshoven Immendorf Jellekerke (Geilenkirchen) Kogenbroich Kraudorf

Leiffarth Lindern/Linner Müllendorf Mungerao (Müncherath) Niederheid Nieërsjtraot (Nierstraß) Nirm Nuitevere (Neuteveren) Panneschopp Prómmere (Prummern) Rischden Süggerath Tevere (Teveren) Tichelen Tripserao (Tripsrath) Waurichen Würm

Weblinks

• Officieel website Gellekirke