1994

1994 (MCMXCIV) waor e gewoen jaor wat begós op zaoterdig op de Gregoriaanse kalender. 't Waor oetgerope tot 't Internationaal Jaor van de Familie.

Gebäörtenisse

1 - 't Partnersjap veur Vrei tösse de NATO en 'n aontal Midde- en Wes-Europese len treujt in wèrking.
1 - De NAFTA, de Noord-Amerikaanse vrijhandelszaone, treujt in wèrking.
1 - De naam vanne fusiegemèndje Postert weurd verangerd in Amb Mofert.
14 - Presidente Bill Clinton vaan de Vereinegde Staote en Boris Jeltsin vaan Rusland oonderteikene de Kremlinakkaorde, die de gedeiltelike oontmanteling vaan 't kernwaopenarsenaol in bei len reigele.
31 - BMW kundeg de euvernaome vaan Rover aon.

9 - 't Vance-Owenplan veur vrei in Bosnië-Hercegovina weurt opgestèld. Dit plan zal wieneg succesvol en neet acceptabel veur de moslims blieke.

1 - Zuid-Afrika dreug Walvisbaai euver aon Namibië.
4 - Veer terroriste weure veroerdeild veur hun bomaonsleeg op 't World Trade Center.
12 - De Anglicaanse kèrk beneump veur 't iers vrouwlui es preesters.
23 - De Mexicaanse presidentskandidaot Luis Donaldo Colosio weurt vermaord.
28 - In Johannesburg vinde relle plaots tösse Zoeloes en ANC-aonhengers. Heibei valle 12 doeje.

In historische verkezinge in Zuid-Afrika, boe-aon noe lui vaan alle rasse mage mètdoen, wint 't ANC euvertuigend.
6 - De presidente vaan Rwanda en Boeroendi koume um es 't vleegtuug boe ze inzitte weurt neergehaold.
27 - De tien toeslen vaan Zuid-Afrika weure opgeheve.

6 - President François Mitterand en keuningin Elizabeth II opene de Kenaaltunnel tösse Fraankriek en Groet-Britannië.
9 - Nelson Mandela weurt tot president vaan Zuid-Afrika geïnaugureerd.

17 juni - Sportheld O.J. Simpson weurt in de Vereinegde Staote op spectulair meneer gearresteerd. Dees arrestatie is live op tv te volge.

15 - D'n Haïtiaanse president Jean-Bertrand Aristide kiert trök oet ballingsjap.

11 - Boris Jeltsin beveult Russische tróppe 't opstendeg Tsjetsjenië te pacificere.

Natuurkunde:
- Bertram Brockhouse "um de oontwikkeling vaan neutronespectroscopie" en "um baonbrekende bijdrage aon de oontwikkeling vaan neutroneverstruiingstechnieke veur studies nao gecondenseerde materie."
- Clifford Shull "um de oontwikkeling vaan de neutronebrekingstechniek" en "um baonbrekende bijdrage aon de oontwikkeling vaan neutroneverstruiingstechnieke veur de studie vaan gecondenseerde materie."
Sjemie: George A. Olah "um zien bijdrage aon koolstofkationsjemie."
Geneeskunde: Alfred G. Gilman en Martin Rodbell "um hun oontdèkking vaan G-eiwitte en hun rol in signaaltransductie binne celle."
Literatuur: Kenzaburō Ōe, "dee mèt poëtische krach 'n dinkbeeldege wereld sjöp boe leve en mythe neersloon in 'n oongemekelek beeld vaan de mins zien positie allewijl."
Vrei: Yasser Arafat, Yitzhak Rabin en Shimon Peres "t'r ier vaan 'n politieke daod die sterke mood vaan bei kante eisde, en die meugelekhede veur 'n nui oontwikkeling nao broedersjap in 't Midde-Ooste heet geëupend."
Economie: John Harsanyi, John Forbes Nash en Reinhard Selten "um hun baonbrekende analyse vaan evewiechte in de theorie vaan non-coöperatief speule."

Populair films oetgebrach in 1994: