Naar inhoud springen

Zwede

Van Wikipedia
(Doorverweze van Zjwaeje)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Dit artikel geit euver 't land Zwede; veur 't Zweeds volk, zuug: Zwede (volk).

Zwaede

Vlag van Zwaede

Waope van Zwaede

Lokasie van Zwaede

Basisgegaevens
Officieel taal Zweeds
Huidsjtad Stockholm
Sjtaotsvörm Constitutioneel monarchie
Sjtaotshoof (lies) Karl XVI Gustav (sinds 1973)
Premier Magdalena Andersson
[[{{{titelhoofregering1}}}]] {{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}
Religie {{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
449.964 km²
8,67%
Inwoeners
Deechde:
9,8 miljoen (2015)
21,5/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Zweedse kroen (SVK)
Tiedzaone UTC +1
Nationale fiesdaag 6 juni
Vouksleed Du gamla, du fria
Web | Code | Tel. .se | SWE | +46

Zwede (Konungariket Sverige) is e land in Scandinavië. 't Grens aon Noorwege en Finland en ligk aon de Ooszie. Hoofstad en groetstse stad is Stockholm; aander stei zien Göteborg, Helsingborg, Luleå en Malmö.

Bestuurleke indeiling

[bewirk | brón bewèrke]

Zwede is ingedeild in 21 zoegeneumde Län. Die höbbe ummer 'n stad es centrum en zien dao dèks nao verneump. De län zien verdeild in 290 gemeintes.

Zwede heet gein officieel taol. De facto is 't Zweeds daoveur in gebroek. De regering erkint Samisch, Staanderdfins, Meänkieli-Fins, Jiddisch en Romani es minderheidstaole. In 't zuije weurt Skanisch gesproke, wat vanaajds e gróp Deense dialekte is, meh in de twintegste iew nao 't Zweeds is touwgegreujd. Wijer sprèk me ouch nog 't Elfdaals in Älvdalen.

Zwede raakde bewoend nao de lèsten Iestied, wie 't landies devaan ewegtrok. 't Zuije vaan Zwede raakde in de Broonstied bevolk door Germane; iers door o.a. de Gote, nao de Volksverhoezinge door Vikinge. Wie de Nore ziech mie op de len um de Noordzie ginge concentrere en in de twelfde iew 't Christendom woort ingeveurd, oontstoont de Zweedse staot. In deen tied begós de geleideleke kolonisatie vaan Noordelek Scandinavië en vaan Finland, dat in 1362 ingeleif woort en dat de Zwede neet es onderworpe gebeed meh es quasi-volweerdeg deil vaan 't land behandelde.

In 1389 kaome Denemarke, Noorwege en Zwede oonder eine monarch. Dees unie waor in weze personeel, neet polletiek, meh wie de Dene perbierde 't centrum vaan de unie in Kopehage te lègke sjeide Zwede ziech aof, en stèlde in 1523 keuning Gustav I Wasa aon. In de zeventiende iew speulde Zwede 'n groete polletieke rol, door deil te numme aon de Daartegjaoregen Oorlog, meh daonao brokkelde häör positie aof. In 1809 woort Finland door Rusland vereuverd.

In 1814 annexeerde 't land Noorwege, dat mer 'n paar maond daoveur oonaofhenkelek vaan Denemarke waor gewore. In 1905 woort de personeel unie tösse de twie len oontboonde. In d'n Iersten en Twiede Wereldoorlog bleef 't land neutraal; Hitler veel 't neet binne. In 1995 trooj Zwede touw tot de EU.

Scandinavië
Ålandj · Daenemarke · Faeröer · Finlandj · Ieslandj · Noorwege · Zjwaede


Lidsjtaote van de NAVO
Albanië · Belsj · Bulgarieë · Canada · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Griekelandj · Hongarieë · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Litouwe · Luxemburg · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Pole · Portugal · Roemenië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë · Vereineg Keuninkriek · Vereinegde Sjtaote van Amerika · Zjwaede


Lidsjtaote van de Europese Unie
Belsj · Bulgarieë · Cyprus · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Litouwe · Luxemburg · Malta · Nederlandj · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Zjwaede


Lenj in Europa
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë¹ · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia¹ · Ålandj · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwede&oldid=469466"