Hoege representant vaan de Unie veur Boetelandse Affaires en Veilegheidspolletiek
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
D'n Hoege representant vaan de Unie veur Boetelandse Affaires en Veilegheidspolletiek[1] is 'ne polletieke pos in de Europese Unie (EU); dee dèks sömpelweeg d'n Hoege Representant (HR) geneump weurt. Officieus steit dee pos ouch bekind oonder aander titels, zoewie de EU Boetelandsminister, umtot zien verantweurdelekhede väöl lieke op die vaan 'ne Minister vaan Boetelandse Affaires. Haaf vaan de HR'en zien vrouwe gewees.
D'n Hoege Representant (HR) nömp de leiing euver de Gemeinsjappelek boeteland- en veilegheidpolletiek, ofwel de Common Foreign and Security Policy (CFSP). D'n HR is eine vaan de Eurokemissarisse (ministers op EU-niveau) binne de Europees Kemissie en kin allein de EU reprizzentere op vlake die al oonder consensus vaan de EU-lidstaote steit. D'n Europese Raod (de lidstaote) beneump d'n HR mèt gekwalificierde mierderheid, mèt instumming vaan de President vaan de Europese Kemissie - dee allewijl weurt bekleid door President Ursula von der Leyen. 't Direk verkoze Europees Parlemint moot dees beneuming vervolges goodkäöre. D'n HR weurt bijgestande door d'n Europesen deens veur extern optreie, ofwel de European External Action Service (EEAS).
Lies vaan Hoege Representante
[bewirk | brón bewèrke]De functie woort geïntroduceerd in 't Verdraag vaan Amsterdam (1999). Pas Sinds dat jaor zien d'rs veer Hoege Representante gewees. Veurtot de positie woort ingezat heet Jürgen Trumpf, 'nen oonaofhaankeleken diplomaot, de zedel veur korten tied ingenomme um de positie riechteg veur te bereie veur d'n iersten HR. Pas in 2009, mèt 't Verdraag vaan Lissabon, woort d'n HR 'n belaangrieke functie - umtot heer noe direk deil oetmaakde vaan de Europees Kemissie en de Raod vaan de EU. 't Woort dus ouch pas vaanaof 2009 belaangriek oonder welk Kemissie-presidentsjap d'n HR veel (en is daorum ouch véúr 2009 neet beneump in dit artikel).
Lies vaan Hoeg Representante
[bewirk | brón bewèrke]Opvallend is tot in 't gaans bestoon vaan d'n HR de positie ummertouw is ingevöld door sociaoldemocraote, wijl dit ummertouw gebäörde oonder Kemissie-presidentssjap[e vaan christendemocraote.
- Javier Solona (1999-2009) vaan de Sociaoldemocraote (S&D): oonder 't ierste presidentsjap vaan José Manuel Barroso vaan de christendemocraotische Europese Volkspartij (EVP)
- Catherine Ashton (2009-2014) vaan de S&D: oonder 't twiede presidentsjap vaan José Manuel Barroso vaan de EVP
- Federica Mogherini (2014-2019) vaan de S&D: oonder 't presidentsjap vaan Jean-Claude Juncker vaan de EVP
- Josep Borrell (sinds 1 december 2019) vaan de S&D: oonder 't presidentsjap vaan Ursula von der Leyen vaan de EVP
- ↑ Officieel op 't Ingels, Frans en Duits: High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy; Haut représentant de l'Union pour les affaires étrangères et la politique de sécurité; Hoher Vertreter der Europäischen Union für Außen- und Sicherheitspolitik; ouch soms geneump in ein vaan de aander Taole vaan de EU, zoewie op 't Nederlands: Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid