Eurozone
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De eurozone, 't eurogebeed of de euroruumte (Ingelsj: eurozone/euro area, Nederlands: eurozone/eurogebied, Frans: zone euro, Duutsj: Eurozone/Euro-Währungsgebiet/Euroraum) ies de groep EU-lidsjtate die de Euro es officieel betalingsmiddel gebruke en daomit effectief deil van de groateren Europesen interne merret, woa-ouch EU-lidsjtate zonger de Euro deil van oetmake. De eurozone besjteit oet 20 leng en woort ouch waal de Euro-19 geneump. 't Meis recente land wat de groep in ies gegange ies Kroatië, wat op 1 jannewarie 2022 de Euro euvernoom es officieel betalingsmiddel.
De 20 sjtate van de Eurozone zin de volgende. Alle leng woa-in Limbörgs weurt gekald zin huuj deil van de Eurozone; die leng sjtaon vitgedruk in de lies.
- Belsj
- Cyprus
- Duutsjland
- Esland
- Finland
- Frankriek
- Griekeland
- Ierland
- Italië
- Kroatië
- Letland
- Litouwe
- Luxembörg
- Malta
- Nederland
- Oasteriek
- Portegal
- Sjpanje
- Slowakieë
- Slovenië
oetzongeringsposities
[bewirk | brón bewèrke]Van de euverege ach EU-sjtaate zin zeve verpliech de euro in te veure, mits zie de gedeilde criteria daoveur berreik höbbe. Daenemarke is 't einegste land binne de Unie wat neet verpliech is de euro in te veure. 't Land haet tiejes 't Verdraag van Mesjtreech 'n oetzongeringspositie gekrege en hoof dus neet te euro euver te numme. Ouch 't Vereineg Keuninkriek haw die positie gekrege, mer dat land is mèt de Brexit oet de EU getreje.
De ERM en de meugelekheid oet de Eurozone te blieve
[bewirk | brón bewèrke]Allewaal leng wie Zjwede en Pole waal op de lange termien de Eurozone in moete gaon, höbbe die leng 'n legale meneer gevonge um neet de Euro euver te numme. Zoa ies ein van de criteria um de Eurozone in te gaon, lid te weure van 't European Exchange Rate Mechanism (ERM, of Europees Wisselkoersmechanisme) - wat op vriewillege, neet verpliechte, basis gebeurd. Hiedoor kinne EU-lidsjtate tóch op legale meneer de verpliechting umzeile zonger daoveur 'n oetzonderingspositie wie Daenemarke te hove höbbe.
Beleid
[bewirk | brón bewèrke]Veur de geldpolitiek van de Eurozone is de Europees Centraal Bank verantweurdelek, die de leiing nömp in de Ikkenomische en Monetair Unie. Same mit de nationaal banke van de Eurozone-lidsjtate bereide zie 't Euro-beleid oet. In de vinster van de Eurozone sjtömme de Eurozone-lidsjtate hun ikkenomisch beleid aaf op mekaar, wat euvereges gebeurd zonger formeel en bingend proces.
't Feit dat de Eurozone neet zoa'n bingend polletiek proces haet is ein van de groatste kritieke op de Eurozone en ein van de meis aangeweze reies achter de Eurocrisis of zelf 't meugelek toekomsteg oeteinvalle van de Eurozone.
- Brón: De Duutsjtalege Wikipedia (zuuch de taalsectie van dit artikel)