Europese staotssjöldecrisis
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
D'n Europese staotssjöldecrisis of d'n Eurocrisis is d'n ikkenomische crisis dee ind 2009 en begin 2010 oetbrook binne d'n Eurozone, naotot Griekeland, lidstaot vaan de Europese Unie (de EU) en vaan d'n Eurozone, ziene staotssjöld neet mie op ziechzelf leke te kinne financiere, Dit gebäörde es gevolg vaan de twie jaor ierder oetgebroke globaole financiescrisis, ouch-wel kredietcrisis genuemp, in 2007 à 2008.
Vaanaof dit momint goof 't op d'n Europese merret dèks oonrös en zelfs paniek. Nao Griekeland volgde mie len boe technisch staotsfailissemint breujde. Nao de meinig vaan versjèllende ikkenome goef 't op versjèllende mominte in dee crisis 'ne groete kans tot de monetair unie (d'n Euro) in levesgevier kaom. Pas roontelum 't middel vaan 2014 oontstoond 'n situatie boe-in euver e veurloupeg ind vaan deze crisis kos weure gesproke. D'n ikkenomische crisis vaan Griekeland oontwikkelde ziech wijer, mer 't ikkenomisch bestoon vaan de res vaan d'n Eurozone leek neet mie direk dao-aon verboonde te zien.
De crisis waor groetdeils oontstande door 't feit tot de nui gekoze regering vaan Griekeland, oonder premier Giorgos Papandreou, in oktober 2009 bekind maakde tot de netto nui sjöld in 2009 neet umtrint 6% vaan 't BNP zou zien (zoewie d'n ex-premier Kostas Karamanlis mèt moodwèl verkierd had gezag) meh minimaol d'n dobbele. D'n Eurozone kaom zoe in 'n gevierlek instabiel situatie; zoe erg zelfs tot ummertouw mie stumme in de polletiek opgónge um d'n Euro weer in te wèssele veur de nationaol munte. In 2012 woort 't Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) opgeriech um d'n Eurozone te stabilisere en wanbetaolinge vaan regeringe te veurkoume. Ouch 't Europees Fiscaol Kompak woort opgeriech in dat jaor, um fiscaol polletiek korter nao mekaar touw te bringe tösse lidstaote.