Naar inhoud springen

Woiwodsjap Wes-Pommere

Van Wikipedia
(Doorverweze van Wes-Pommere)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Woiwodsjap van Pole
Wes-Pommere
Vaan va Wes-Pommere Wape va Wes-Pommere

Laag va Wes-Pommere

Hoofplaats Szczecin
Opperflaakde 22.896 km²
Inwoeners
deechde:
1.713.849 (30-06-2017)
74,9/km²
woiwode Krzysztof Kozłowski
Kreise 3 Kreisfreie Städte
18 Kreise
Gemeintes 114
Website Officiële website va Wes-Pommere

Wes-Pommere (Pools: Województwo Zachodniopomorskie; Dütsj: Woiwodschaft Westpommern; Kasjoebisch: Zôpadnopòmòrsczé Wòjewództwò) is 'n woiwodsjap i Pole. Zie ligk in 't noardweste van 't lank en grens in 't weste aa g'ne Dütsje deelsjtaat Mecklenburg-Vorpommern en Brandeburg, in 't noarde aa g'n Oeëszieë, Pommere in 't oeëste, Groeët-Pole in 't zuudoeëste en Lubusz in 't zude. De hoofsjtad en groeëtste sjtad is Szczecin.

De woiwodsjap umvat de ganse sjtrieëk Hingerpommere, óngerdeel va g'n historische regio Pommere. Vuurpommere ligk i g'ne Dütsje noabersjtaat Mecklenburg-Vorpommern, meh e kling deel ligk óch i g'n Poolse woiwodsjap. D'r naam is aafkómstig va de Sjlavische aaduding po more, wat zoeëget 'tzelfde beteëkent es Zieëlank.

Geografie

[bewirk | brón bewèrke]

't Lanksjap va Wes-Pommere weëd durch ouw morenes oet d'r Iestied, meerkes en dichte dennebussje gedomineerd. 't Binnelank is huëvelechtig en is óngerdeel va g'ne Baltische Zankruk. 't Hoeëgste punt ligk bei g'n sjtedje Biały Bór en is 239 meter hoeëg. In 't weste va g'n woiwodsjap móngk de Oder oet i ge Oderhaf, dat i verbinging sjteet mit g'n Oeëszieë.

Sjteë mit mieë es 20.000 iwuënesj zint (sjtank: 30-06-2015):

Sjtad Aatal iwuënesj
Szczecin (Stettin) 407.043
Koszalin (Köslin) 107.981
Stargard (Stargard im Pommern) 68.876
Kołobrzeg (Kolberg; vruier óch: Colberg) 46.716
Police (Pölitz) 41.735
Świnoujście (Swinemünde) 41.217
Szczecinek (Neustettin) 40.457
Wałcz (Deutsch Krone) 25.941
Białogard (Belgard an der Persante) 24.570
Goleniów (Gollnow) 22.718
Gryfino (Greifenhagen) 21.519

Bevólking

[bewirk | brón bewèrke]

't Ganse gebeed va de woiwodsjap maakde bis 1945 deel oet va Dütsjlank. Noa d'r Twieëde Weltkreeg woeëd 't gebeed etnisch gezuverd. Etnische Pole, oet g'n sjtrieëk tussje Vilnius in 't hütse Litouwe bis aa Lviv in Oekraïne, verdrieëve de etnische Dütsjesj i dees sjtrieëk. E groeët deel va de Dütsjesj koam heibei óch um 't leëve of woeëd vermoard. Hingergeblieëve Dütsjesj woeëde kultoereel geassimileerd. Heidurch zint hüj bekans alle lüj i g'n regio Pools en neet Dütsj.

De verdrieëve Dütsjsjpraokige bevólking va Hingerpommere kalde e Platdütsj dialek, dat Oeës-Pommesj heesj. De vlöchtelinge nome i Dütsjlank massaal 't Hoeëgdütsj aa, zieëker i gebede oeë de dialekte fósj aafwiekde va hön dialek. 't Oeës-Pommesj dialek leëf nog wier i Dütsje gemingsjappe i Brazilië, in 't bezónger i de sjtate Espírito Santo, São Paulo en Paraná. 't Pools dat hei gekald weëd behoeët tot ee va de zuvere variante. Óch guëf 't wieënig regionalisme i dees gegend, i teëgesjtelling tot anger Poolse regio's. De verkloaring heivuur is 't óntbreëke van 'n kultoerele binging va de Pole mit g'n sjtrieëk.

[bewirk | brón bewèrke]
Commons: West Pomeranian Voivodeship – Media gerelateerd aan dit óngerwerp
 
Woiwodsjappe in Pole
Vaan van Pole

Ermland-Mazurië · Groet-Pole · Klein-Pole · Koejavië-Pommere · Lublin · Lubusz · Łódź · Mazovië · Neder-Silezië · Opole · Podlachië · Pommere · Silezië · Subkarpate · Święty Krzyż · Wes-Pommere