Gewuuenen tenrek
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De gewuuenen of stertlozen tenrek (Letien: Tenrec ecaudatus) is 'n saort aan zougdere vanne tenrekfemielje. 't Is de ènsigste saort van 't geslech Echinops. De saort is inheimsj op Madagaskar, meh wuuertj ouch es geïntroduceerdje saort gevónjen oppe Comore, Mauritius, Réunion enne Seychelle. De saort kump door gans Madagaskar veur en zie netuurlik laefgebied besteit oet subtroeapische en troeapische druueg busj, subtroeapische en troeapische vöchtige lieëglandj- en bergbusj, druueg en vöchtige savanne, subtroeapisch en troeapisch struuk- en graaslandj, zowaal druueg es vöchtig en hoeag- es lieëggelaenge, lenjelike häöf, beboewbare gróndj, weilenj, plantaasjgebieden en steielike gebiede.
't Is d'n ènsigste saort van 't geslech Tenrec.
De gewuuenen tenrek is de grótste saort vanne tenrekfemielje die op 't landj laef. Hae wuuertj 26 toet 39 cm groeat en waog 1,5 toet 2,5 kg. De vach is gemiddeldj lank, halfgries toet roead-gries en hae haet lang, sjerpe stekelen op 't lief. 't Dieet besteit neet allein oet klein óngewerveldje die d'r tösse de blajer vindj, mer hae jeug en äös ouch op kwekkerten en muus. Wen de gewuuenen tenrek wuuertj bedreig den sjrieëf t'r, leet t'r zien stekelige haor ómhoeag, springk, boek en bietj. Hae sjoeltj zich euverdaags in 'n ès van graas en blajer ónger 'ne rots, 'ne boumstam of 'n struuk. De moder kan 'n wórp veurtbringe van mieër es twieë-en-dertig jónge, meh gemiddeldj ligk 't rónjelómme vieftieën toet twintjig mit 'n drach van fieftig toet sèstig daag. Wen de jónge nuujgebaore zeen, höbbe ze e zwart-mit-witgestreep uterlik.
Tródsdet ze sómtieds de sterlozen tenrek waere geneump, höbbe ze 'ne stert van 1 toet 1,5 cm.
d'n Tenrek is 't ieëste troeapisch zougdeer wovan me wètj det 't lang perioden aan wintjerslaop hèltj zónger tössetieds wakker te waere.