Requiem

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

E requiem is 'n kathelieke mès veur eine of mierder gehiemelde (daovaandan officieel missa pro defunctis). In 't bezunder meint me heimèt de liturgische meziek dee bij zoe'n mès weurt gezoonge. De mès en compositie zien geneump nao 't openingswoord (zuug oonder). De liturgische tekste bij de doejemès zien door versjèllende componiste getoenzat.

Opbouw

Wie eder mès heet 't requiem 'n ordinarium (de standaardtekste in de liturgie) en e proprium (de tekste speciaol veur dit typ mès). 't Ordinarium in de doejemès mis 't Gloria en 't Credo, umtot dees fiesteleke tekste neet gepas weure gevoonde (vergeliek de mès in de vastentied). 'n Wijer bezunderheid is tot 't Agnus Dei 'nen aanderen teks heet. 't Proprium umvat d'n Introïtus (aon 't begin), de Sequens (nao 't Kyrie), 't Offertorium (dao weer nao) en de Communio (bij de kemunie, dus tegen 't ind, nao 't Agnus Dei).

Compleet umvat e requiem dus dees deile:

Introïtus
Kyrie
Sequens
Offertorium
Sanctus (incl. Benedictus)
Agnus Dei
Communio

Nao de kemunie leus in me in de mès soms nog e graduaol. De teks daovaan steit neet vas; de celebrant zeuk ziech vaan teväöre get passends oet. Es 'ne componis 't graduaol wèlt zètte, heet heer feitelek zelf de keus wat 'r veur teks gebruuk. Verdi beveurbeeld zèt 't Libera me, Fauré 't In paradisum, Britten gebruuk ze allebei.

Tekste

Introïtus

In 't introïtus weurt de zege veur d'n doeje bij God aofgesmeek.

Requiem aeternam dona ei(s) Domine

et lux perpetua luceat ei(s).

Te decet hymnus Deus in Sion

et tibi reddetur votum in Jerusalem.

Exaudi orationem meam.

Ad te omnis caro veniet.

Sequens

De sequens geit veural euver de versjrikkinge vaan d'n Daag des Oerdeils.

Dies irae, dies illa

solvet saeclum in favilla:

teste David cum Sibylla.

Quantus tremor est futurus

quando judex est venturus,

cuncta stricte discussurus

Tuba mirum spargens sonum

per sepulchra regionum,

coget omnes ante thronum.

Mors stupebit et natura,

cum resurget creatura,

judicanti responsura.

Liber scriptus proferetur

in quo thronum continetur,

unde mundus judicetur.

Judex ergo cum sedebit

quidquid latet apparebit:

nil inultum remanebit.

Quid sum miser tunc dicturus?

Quem patronum rogaturus?

Cum vix justus sit securus.

Rex tremendae majestatis

qui salvandos salvas gratis,

salva me, fons pietatis.

Recordare, Jesu pie,

quod sum causa tuae viae

ne me perdas illa die.

Quaerens me sedisti lassus

redimisti crucem passus,

tantus labor non sit cassus.

Juste judex ultionis,

donum fac remissionis

ante diem rationis.

Ingemisco tamquam reus:

culpa rubet vultus meus

supplicanti parce Deus.

Qui Mariam absolvisti

et latronem exaudisti,

mihi quoque spem dedisti.

Preces meae non sunt dignae

sed tu bonus fac benigne

ne perenni cremer igne.

Inter oves locum praesta

et ab haedis me sequestra

statuens in pate dextra.

Confutatis maledictis

flammis acribus addictis

voca me cum benedictis.

Oro supplex et acclinis

cor contritum quasi cinis,

Gere curum mei finis.

Lacrimosa dies illa,

qua resurget ex favilla

judicandus homo reus.

Huic ergo parce Deus.

Pie Jesu, Domine,

dona ei(s) requiem.

Amen.

Offertorium

't Offertorium is korter en minder hel vaan teks. Hei-in weurt mie euver de belofte vaan God aon de mins gesproke.

Domine Jesu Christe, rex gloriae,

libera animas omnium fidelium defunctorum

de poenis inferni et de profundo lacu:

libera eas de ore leonis.

Ne absorbeat eas Tartarus,

ne cadant in obscurum.

Sed significer sanctus Michael

repraesentet eas in lucem sanctam.

Quam olim Abrahae promisisti

et semini ejus.

Hostias et preces tibi Domine,

quarum hodie memoriam facimus,

laudis offerimus:

tu suscipe pro animabus illis,

eas Domine, de orte transire ad vitam.

Quam olim Abrahae promisisti

et semini ejus.

Agnus Dei

't Agnus Dei, geriech aon Zjezeke es 't Laam Gaods, versjèlt vaan de doorsneimès. De geluivege smeke gein genade en vrei veur ziechzelf aof, meh beie um rös veur de gestorvene.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi,

Dona ei(s) requiem.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi,

Dona ei(s) requiem.

Agnus Dei qui tollis peccata mundi,

Dona ei(s) requiem sempiternam.

Kemunie

De kemunie is kort en herhaolt 't gebed in 't begin in get aander wäörd.

Lux aeterna luceat ei(s), Domine:

cum sanctis tuis in aeternum

quia pius es.

Zèttinge

Me kin de doejemès gregoriaans oetveure, dus einstummeg mèt traditioneel gezaange die al sinds de vreug middeliewe in gebruuk zien, meh me kin ouch aander zèttinge gebruke. Versjèllende componiste höbbe de requiemteks op meziek gezat, oonder wee:

Johannes Ockeghem (ca. 1461)
Wolfgang Amadeus Mozart (1791, aofgemaak door Franz Xaver Süssmayr, 1792), zuug Requiem (Mozart)
Luigi Cherubini (twie kier: 1816 en 1836)
Hector Berlioz (1837)
Giuseppe Verdi (1874)
Gabriel Fauré (1888)
Antonín Dvořák (1890)
Maurice Duruflé (1947)
Benjamin Britten (1962)
Andrew Lloyd Webber (1985)
John Rutter (1985)

Johannes Brahms sjreef in 1869 Ein deutsches Requiem, wat gein liturgische functie heet meh gebruuk maak vaan Duitstaolege tekste mèt vergeliekbaren inhaajd.

Gregoriaans Dies irae

De sequens, dee los bekind steit es Dies irae, is door de iewe heer 'n eige leve goon lije. In 't gregoriaans heet dezen teks 'n archaïsche dorische melodie, die dèks zoonder leitoen weurt gezoonge. 't Sinister karakter, in combinatie mèt d'n duusteren teks, spraok väöl romantische componiste aon. De melodie is daorum dèks gebruuk in stökker euver d'n doed, beveurbeeld in 'Songe d'une nuit de sabbat' oet de Symphonie phantastique vaan Hector Berlioz, in d'n Totentanz vaan Franz Liszt en in 'n sonnaat veur viool solo vaan Eugène Ysaÿe.