Ranonkelfemielje
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De ranonkelfemielje (Ranunculaceae) is 'n plantjefemielje oete orde Ranunculales. 't Aantaal aan saorte weltwied bedruueg 1300 toet 2000, wovan de meistes inbe gemaesigdje zaon op 't naordelik halfróndj veurkómme. In Europa kómme zoeaget 310 saorte veur. De meiste saorte zeen kroedechtig. Ouch zitj dao 'nen inkele liaan ónger.
De blajer zeen inkelveljig en daobie döks ingesni-jjen of handjvörmig samegestèldj wobie ze döks oet drie segmente bestaon. De butelste segmente zeen 't brèdste en 't deepste ingesni-jje.
De ranonkelfemielje is väölvörmg. Zoea guuef 't väöl variaasje inne bloomsboew. Daobie kan de functie vanne óngerdeiler vanne bloom sómtieds aafwusjele. De blome kónne straolsgewies symmetrisch zeen, mer ouch guuef 't geslechte mit twieëziejig symmetrische blome.
De bleujwies enne res vanne plantj loupe döks in einanger euver. De twieëziejig symmetrische blomen höbbe döks e spaor. De straolsgewies symmetrische blome kónnen 'ne kelch en 'n kroean höbbe. Ouch zeen 's saorten aan plantje die dit óngersjied neet höbben en allein bloomdèkblajer höbbe die waal op kroeanblajer lieke. De kroeanblajer höbbe döks e greufke veure nekter te marke. Döks zeen väöl maeldräöj sómtieds toet 'ne krans zeen oetgegreudj. 't Aantaal aan stampers is wusjelendj. 't Vröchbeginsel is baovestenjig.
Indeiling
[bewirk | brón bewèrke]De volgendje geslechte vallen óngere ranonkelfemielje. Dit zeen alle geslechte van dees femielje die veurkómmen in Nederlandj en op 't Belsj:
- Aconitum (paterskap)
- Actaea (woufroot/christoffelkroed)
- Adonis (adonisruueske)
- Aquilegia (akkelej)
- Anemone (windjruueske)
- Caltha (doeajerbloom)
- Cimicifuga (zilverkaes en wantsekroed)
- Clematis (hègkerank)
- Consolida (ridderspaor)
- Eranthis (wintjergek)
- Ficaria (spieënkroed)
- Helleborus (neesroot)
- Hepatica (laeverbleumke)
- Myosurus (moezestert)
- Nigella (jónkvrouw-in-'t-greun en zwarte kummel)
- Pulsatilla (koesjölkroed)
- Ranunculus (bótterblome)
- Thalictrum (roet)
- Trollius (trolbloom)