Pager-explosies in Libanon in 2024

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Dit artikel geit euver 'n doorgaonde gebäörtenis
D'n inhawd van dit artikel kan naovenant gauw verangere en kan mesjiens neet gans mie kloppe mit de lèste óntwikkelinge.

Óp d'r 17e en 18e september 2024 óntplofde doezende semafoons en walkie-talkies in Libanon en Syrië. Waarsjienlik woare lede van de militante sjiitische beweging Hezbollah doelwit van de explosies. Volges 't Libanees ministerie va gezóndheed koame doabei 42 luuj um 't leëve en circa 3.500 luuj raakde verlets.^[1] Me geet doava oet dat de óntploffinge 't wirk zint van 't Israelisch leger en d'r mossad, de geheim deens van Israel.^[2]^[3]^[4]

Achtergrónk

Libanon sjpieëlt 'n wichtige rol in 't Israelisch-Palestiens conflik. 't Kling lank ten noorde van Israel hoesves al decennialank e groeët aantal Palestiense vlöchtelinge en is in deë tied oetganksbasis geweoëde vuur versjillende milities, die ooch hant mitgedoa aan d'r burgerkreeg deë doa tusje 1975 en 1990 woedde. De groeëtste en wiedoet machtigste groepering is Hezbollah, 'n sjiitische beweging die durch Iran gesjteund weëd. Israel en Iran sjtónt al seër de Islamitisje Revolutie van 1978 óp gesjpanne voot mitee. 't Rezjiem in Teheran erkent d'r sjtaat Israel neet, meh waal Palestina. Zieng doel is wiejer de vernetiging van d'r jüddisje sjtaat.

Conflik tusje Hezbollah en Israel

Hezbollah woeëd ópgerich in 1982, tiedes d'r burgerkreeg i Libanon. 't Is 'n sjiitische beweging die besjteet oet 'n politieke partei en 'ne gewapende tak deë is oetgegruijd tot e compleet leger dat ónger mieë weëd gesjteund durch Iran. Anger wichtige elemente van höär ideologie zint antizionisme en anti-amerikanisme. Seër de óprichting is ze regelmieësig betrokke bei gevechte mit 't Israelisch leger, döks aafgewisseld mit ruiige tusjefases en dan opnui 'n escalatie, woe-ónger in d'r zoeëmer van 2006.

Seër 't oetbreëke van kreeg tusje Hamas en Israel in 2023 lope de sjpanninge i g'ne ganse regio weer óp, mit dagelikse besjetinge rónkum de grens tusje Libanon, Israel, Syrië en óp de Golanhuuegde en 'ne ieësjte direkte militaire aanval van Iran op Israel in 2024^[5] noa 'ne Israelische lófaanval óp e Iraans consolaat i g'n Syrische hoofsjtad Damascus.^[6] In september escaleerde 't conflik mit versjillende liquidaties en groeëte lófaanvalle op Libanees grónkgebeed. De gecoördineerde óntploffinge zint óngerdeel van deë escalatieladder.

Gebroek va semafoons

In d'r fibberwaar van 2024 droog Hassan Nasrallah, d'r leider van Hezbollah, alle lede óp um uuever te sjakele óp semafoons in plaatsj van handy's. Israel zouw namelik 't mobiel netwirk han geïnfiltreerd.^[7] Hezbollah koch doezende apparate van 't tuup Gold Apollo AR924.^[8] Semafoons (óp 't Hollesj ooch waal piepers) woeëde bis deep in d'r 20e ieëw, vuur de kóms van de handy, gebroek vuur mitee te communicere. De apparate wirke mit radiosignale. Ze weëde ooch nog döks gebroek durch anger militante beweginge. De portofoons woare ouw modelle van 't Japans bedrief Icom.^[2] De semafoons en anger elektronica woeëde vuurzieë va kling wievöälhede PETN, e explosief.^[2]

Verloop

De elektronica woeëde in twieë golve tot óntploffing gebrach.

Óp d'r 17e september óntplofde kót vuur half veer in d'r middig doezende semafoons (pagers) óp versjillende plekke in Libanon en Syrië.^[4] Daobei koame 12 luuj um 't leëve en doezende raakde verlets,^[4] woe-ónger de Iraanse ambassadeur Mojtaba Amani.^[3] Ónger de doeëde zint ooch prominente lede van Hezbollah, woe-ónger Mehdi Ammar, d'r zoeën van Ali Fadel Ammar. Vöäl luuj raakde verlets aan de heng en de oge, umdat de semafoons óp 't lichaam weëde gedrage of umdat me 't vasheel in de heng. Zikker 1.500 Hezbollah-militante zint doadurch feitelig oetgesjakeld.^[7]

Óp d'r 18e september woeëde walkie-talkies en anger elektronica tot óntploffing gebrach in versjillende plaatsje in Libanon, mit name de hoofsjtad Beiroet en in 't zude van 't lank. Doabei koame 20 luuj um 't leëve en zikker 450 luuj raakde verlets.^[9]

Noasjleep

Kiek ooch

Aasjleëg in Dagestan van juni 2024, versjillende aasjleëg i g'n Zuud-Róssische deelrippebliek Dagestan

Brónne

[1] The Guardian - ‘We are isolated, tired, scared’: pager attack leaves Lebanon in shock

[dodelijkesabotage-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 De Limburger - Zo begon de Mossad jaren geleden al met dodelijke sabotage van Hezbollah-piepers

[Israelbehind-3] 3,0 ^3,1 CNN - Israel behind deadly pager explosions that targeted Hezbollah and injured thousands in Lebanon

[whattoknow-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Associated Press - What to know about the two waves of deadly explosions that hit Lebanon and Syria

[5] BBC - Iran attack 'will be met with response', Israel's army chief says

[6] SOHR - Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy

[blows-7] 7,0 ^7,1 Reuters - Hezbollah's tunnels and flexible command weather Israel's deadly blows

[8] Der Spiegel - Operation »Gold Apollo AR-924«

[9] Associated Press - Lebanon is rocked again by exploding devices as Israel declares a new phase of war

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]