Nationalisme
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Nationalisme is 'n polletieke ideologie die sjtraeft nao 'n congruentie tösje 'n bv óp etnicitèèt of vólk, cultuur en/of taal gebaseerde natie en sjtaotsbesjtèl: de natiesjtaot.
In 't alledaags taalgebroek wert nationalisme gebroekd es synoniem van chauvinisme.
Nationalistische sentimaente, ooch waal vólksgeveules geneumd, zeunt dèk gemanipuleerd dör leiders, die luuj óp groond van die sentimaente mobilisere, zoewie de Joegoslavische leiders die krege mèt de Joegoslavische deelsjtaote Slovenië, Kroatië, Bosnië-Hercegovina en Kosovo oontketende. Extreem nationalistische sentimaente zeunt verwoestend vör sociaal verhoudinge want ze oonttrèkke de èège miensjeleke geveules an de zelfwaarneuming.
Versjillende politicologe höbbe gesjreve euver de eerd van 't nationalisme, wie Lord Acton, Benedict Anderson, Gopal Balakrishnan, Otto Bauer, John Breuilly, Partha Chatterjee, Ernest Gellner, Jürgen Habermas, Miroslav Hroch, Eric Hobsbawm, Michael Mann, Tom Nairn, Anthony D. Smith, Katherine Verdery en Sylvia Walby.
Wat nationalisme zoe interessant maak op force vaan Benedict Anderson is neet allein zoe dominant is in de allewijl wereld, mer tot 't eigelek gaaroet gein bekinde filosofe achter ziech heet stoon. 't Liberalisme en Marxisme höbbe de force vaan 't nationalisme oondersjat volges Anderson. 't Gief op force vaan Anderson drei paradoxe roontelum 't nationalisme:
- 't Nationalisme is 'n nui en modern creatie, wijl naties zjus weure geïmagineerd es aajd en tiedloes in de aoge vaan de meiste lui (beveurbeeld: Nederlandse nationaliste stèlle tot de Nederlandse cultuur al iewe aajd is, wijl de mierderheid vaan de Nederlandse Limbörgers bis de vreugen Twintegsten Iew nog gaaroet gein Nederlands koste spreke)
- 't Nationalisme is universalistisch door 't feit tot eder individu op d'n eerd allewijl bij 'n bepaolde natie huurt, mer tegeliekrtied is eder natie gans en al aofgesjeie vaan de aander natie (beveurbeeld: alle Limbörgstaolege valle binne 'n bepaolde natie allewijl - de Belzje, Duitse of Nederlandse naties. Mer me maag es börger mèt Nederlandse nationaliteit neet daoneve 'n Belsj paspoort höbbe)
- Nationalisme is 'n idee wat zoe väöl invlooj heet tot 't väöl lui gief die klaor stoon um te hiemele veur hun naties, wijl 't idee vaan 'n natie tegeliekertied neet klaor is (beveurbeeld: 't Is neet klaor boe de Nederlandse staot es ideaal veursteit boe de Belzje of Duitse staote neet veur stoon; toch zal 'ne Nederlandse soldaot in prinsiep bereid motte zien um te hiemele veur de Nederlandse natie en maag heer daoneve überhaup veur gein aander ideaol hiemele - zoewie 'n aander polletieke ideologie, 'n aander natie of 'n relizjie)
Ander betekenis
[bewirk | brón bewèrke]Es bedrieve genationaliseerd werre wilt dat zègke dat 'ne sjtaot die bedrieve gèlt. Es 'ne sjtaot e bedrief verköpt neumt me dat 't privatisere van e bedrief. D'r Europese variaant óp d'r vrieje maerteconomie is 'ne sociaal gecorrigeerde vrieje maerteconomie.