Maria Magdalena

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Calvarie mèt o.m. Maria Magdalena bie de Grot in La Ste-Baume (Provence)

Maria-Magdalena ies 'n katholiek heilige. In de biebel sjteit te leze dat dees Maria oet Magdala vandaan kump. Tegewoordig ies dat el-Mejdel aan 't meer van Genesareth bie Tiberias. Zie sjloot ziech aan bie de volgelinge van Jezus Christus. Zie waor aanwezig bie zien sjterve aan 't kruus, de kruusaafnumming en de begreffenis. Maria-Magdalena waor ouch ein van de 3 Maria's, die Jezus wolle goon zauve in zien graaf, dat toen laeg woort aangetroffe. De wir opgesjtange Jezus zou es ièrsjte aan häör versjene zin.

Legendes, feite en cultuur

Rónd 40 n. C. zou Maria Magdalena same mèt Maria van Klopas en Maria Salomé, Lazarus , Martha en Maximinus op 'n boot gevlöch zin riechting Frankriek en in Stes-Maries-de-la-Mer aan wal zin gegange. Eder ging daonao ziene weeg um 't evangelie oet te drage.

Al praekend door de Provence (Frankriek) kump Maria Magdalena in de pelgrimsplaats La Ste-Baume. 33 Jaor zal zie hie, einzaam in gebed en meditatie, es kloezenaerster doorbringe in 'n grot, die ziech op 945m huègde in 't massief de la Baume bevingk. Baume beteikent in 't provencaals: grot. Dees ies haufrónd en mèt miè es 100 m². Vanaaf de 1e ièwe weurt de plek 'n baevaartsoord. De relieke van de heilige, aafkómstig van St-Maximin, bevinge ziech rechs neve-n 't altaor. De grot weurt, saer de 13e ièw, ónderhoute door de broedersj van de Dominicaner orde. Volges 'n oud gebruuk sjtapele verloofde sjtèller op weeg nao de grot 'n aantal sjtein opein. 't Aantal sjtein geuf aan wieväöl kinger 't paar later zouwe wille höbbe. In de crypte van de basiliek van St-Maximin-la-Ste-Baume, gelege in 't dal, sjteit de sarcofaag woa-in de heilige begrave zou zin.

In de neugende ièw zouwe de relieke van Maria Magdalena euvergebrach zin vanoet de Provence nao Vézelay in de Bourgogne, dat daodoor 'n belangriek baevaartsoord woort. In 1279 woorte de sjtoffelike reste door Karel van Anjou in St-Maximin óntdèk. Saer daen tied vervingk de Provencaalse baevaart, die van Vezelay.
In de Zuud-Franse plaats Rennes-le-Château besjteit 'n cultus rónd Marie Béthanie. Zie ies de zuuster van Martha en Lazarus en zou dezelfde zin es Maria Magdalena.
Modern legendevörming:
- De Franse sjriever Pierre Plantard (1920-2000), oetvinger van de Priorie van Sion, combineert twiè legendes en beweert dat Maria Magdalena met hulp van Jozef van Arimathea nao Frankriek ies getrokke en dao 'n dochter, Sara, ter waereld haet gebrach. Zie zou de sjtammoder van de Merovinge zin. Maria Magdalena weurt besjouwd es de Heilige Graal (van 't Latiense San Greal of Sang Real, dat koninklik blood beteikent).
- Elemente oet dees speculatie euver Maria Magdalena, die Maria Magdalena en Jezus sóms es echpaar veursjtèlt, zint verwèrk in 'ne roman van Dan Brown oet 2002 De Da Vinci Code.

Begin 2007 zouwe in Jeruzalem, in 'n grot, graafkieste zin óntdèk mèt o.m. name d'r op gegraveerd van 'Maria' (mam van Jezus), 'Maria' (Magdalena?), 'Jezus, zoon van Jozef' en 'Judah, zoon van Jezus'.

Evangelie

In de evangelies van 't Nuuj Testament weurt euver Maria Magdalena gesjreve. In 1896 weurt in Caïro 'n evangelie óntdek, dat aan Maria Magdalena zelf toegesjreve weurt. In 1945 weurt in de Egyptische plaatsj Nag Hammadi 'n baar gevónge mèt dao-in Koptische gesjrifte mit o.m. veer evangelies, woa-ónder dat van Maria Magdalena.

Kèrkelike fièsdaag

De fièsdaag, herdinking van de sjterfdaag van Maria Magdalena (namesdaag), weurt gevierd op 22 juli. Op dae daag trèkke van aods-her de Roma nao St. Maries de la mèr um Maria Magdalene te ieëre. Van Marie Béthanie op 4 juni. In de beeldende kuns weurt zie aafgebeeld es 'n vrouw mèt lang roa haore, mèt in häör heng 'n flesj parfum en of 'n book en sóms aan de veut 'ne doadskop.

Veurname

Limburgse maedsjesname, die 'n aafkorting zin van Magdalena: Madeleine, Magda, Maj, Leen, Lena, Laen.