Ljubljana
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
.jpg)
Ljubljana (Duutsj: Laibach) ies de houfsjtad en groetse sjtad van Sjlovenië. 't Sjteilelik gebeed haw 288.382 inweunersj in 2024 en ies gelaege aan de revier de Ljubljanica.
De aw sjtad kint geboewe en boewwirke mèt 'n lang historie. Zie datere oet 't tiedperk van de Renaissance en 't Classicisme, mer ouch geboewe oet de 20e ièw en 21e ièw zin nadrukkelik present. De bekinste boewwirke zin de drie brögke en 't kastièl Ljubljanski Grad. In de sjtadsdeile um 't centrum heer sjtoon väölal geboewe oet de communistische tied van Sjlovenië es deilrippebliek van Joegoslavië. Väöl geboewe in de sjtad zin ontworpe door de Sjloveens architek Jože Plečnik dee nadrukkelik ziene sjtempel op de sjtad haet gedrök. Geboewe wie de universiteitsbibliotheek, versjèllende kèrke, en de sjtasie van Ljubljana zin door häöm ontworpe, zjuuswie de merret, de drie brögke en 'ne begraafplaats. Dees wirke zin saer 2011 opgenomme op de UNESCO Waereldirfgoodlies.
De lien tusje Centraal-Europa en de Balkan weurt diks getrokke door Ljubljana.
Es veurmalig Habsbörgse sjtad, waor Ljubljana (wie ze nog bekind sjtong es Laibach) 'n belangrieke sjtad. In 1821 vong hie 't Congres van Laibach plaats, wat deil oetmaakde van versjillende internationale congresse ('t Congres van Wene es belangriekste) die de Europese politiek mooste stabilizere nao de val van Napoleon.
Op 25 juni 1991 begoes hie de èlf daag durende Sjloveens Onaafhankeliksheidskrieg die 't begin van 't ind van Joegoslavië zou beteikene. 't Zou nog vieftien jaor dure totdat de ganse Joegoslavische fidderatie zou weure opgeheve.