Naar inhoud springen

Kuiperreem

Van Wikipedia
(Doorverweze van Kuipergordel)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Sjema vaan de Kuiperreem opgezeen tege de groete planete. De Zon is geel, de veer groete planete zien roed, de groetste Kuiperreemobjekte stoon in 't blauw.

De Kuiperreem is 'n zone in 't Zonnestèlsel die besteit oet e groet aontal klein planetair objekte. Ze strèk ziech oet vaanaof de baon vaan Neptunus, op 30 AE vaan de Zon, tot op 50 AE. Ze is te vergelieke mèt d'n Asteroïdereem tösse Mars en Jupiter, meh is väöl oetgestrèkder en bevat ouch väöl mie objekte. De Kuiperreem umvat drei erkinde dwergplanete (Pluto, Haumea en Makemake), diverse meugeleke dwergplanete en väöle doezende planetoïde. De objekte bestoon veur 't groetste deil oet vlöchtege bestanddeile wie wateries, ammoniakies en methaanies; wied vaan de Zon es ze ligke, zien die bestanddeile hei stabiel.

Veurbij de Kuiperreem ligk de verstruide sjijf, die objekte bevat mèt hendeg excentrieke baone en die nog väöl wijer es 50 AE vaan de Zon goon (beveurbeeld Eris en Sedna). Gespikkeleerd weurt tot 't zich in deze regio 'n nog oonoontdèkte planeet gief die de regio groetendeils heeft zuvergeveeg. Nog weer wijer begint de Oortwolk.

De Kuiperreem is geneump nao de Nederlandsen astronoom Gerard Kuiper, dee in 1951 't bestoon vaan zoe'n zone veroonderstèlde. Pas in de jaore negenteg kós 't bestoon vaan de Kuiperreem direk weure vasgestèld, wie neve Pluto nog diverse kleinder objekte in dat gebeed woorte oontdèk. Mèt de oontwikkeling vaan ummer verfijnder telescope góng 't daonao hel. Mèt 't ruimtetuig New Horizons (wat in 2015 veurbij Pluto en in 2019 veurbij 2014 MU69 vloog) is de Kuiperreem ouch vaan binnenoet oonderzoch.

't Zonnesjtèlsel
De zonMercuriusVenusDe MaonAerdMarsPhobos en DeimosCeresD'n AsteroïdereemJupiterMaone van JupiterSaturnusMaone van SaturnusUranusMaone en ring vaan UranusNeptunusMaone van NeptunusPlutoCharon, Nix en HydraHaumeaMaone van HaumeaMakemakeDe KuiperreemErisDysnomiaVerstruidesjiefobjekteDe HillswolkDe Oortwolk
De Zon · Mercurius · Venus · Aerd · Mars · Ceres · Jupiter · Saturnus · Uranus · Neptunus · Pluto · Haumea · Makemake · Eris
Planete · Dwergplanete · Maone: Aerds · Martiaans · Joviaans · Saturniaans · Uraniaans · Neptuniaans · Plutoniaans · Haumeaans · Eridiaans
Ring: Joviaans · Saturniaans · Charikloaans · Chiroaans · Uraniaans · Neptuniaans · Haumeaans
Klein lichame:   Meteoroïde · Asteroïde/Asteroïde maone (Asteroïdegordel) · Centaure · TNO's (Kuiperreem/Verstruide sjief) · Komete (Hillswolk · Oortwolk)
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuiperreem&oldid=431568"