Ammoniak

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Ammoniak is 'n anorganische verbinjing van stikstof en waterstof mit de molecuulformuulNH₃. De structuur van de verbinjing is neet vlaak, meh vörmp 'nen tetraëder mit 't stikstof inne midde. 't Molecuul is oetgespraoke polair. In 't miensjelik lief wuèrtj door aafbraak van eiwitte de euvermaot aan stikstof oet 't lief aafgeveurdj via de nere in de vorm van 'n in water oplosbaar ammoniumzawt. In de laever wuèrtj es tösseperduk 't toxisch ammoniak gevörmp.

Ammoniak is bie kamertemperatuur e kluèrloas vergiftig en branjbaar gaas mit 'ne karakteristieke, sterk-prikkelendje gäör. 't Gaas is in hièl groate wieväölheje (toet waal 33 massa%) in water oplosbaart:

$\mathrm {NH_{3}\ +\ H_{2}O\ \rightleftharpoons \ NH_{4}^{+}\ +\ OH^{-}}$

Dees oplossing steit bekandj es ammonia (mer in de vouksmóndj ouch döks ammoniak) en is basisch. De baovestäöndje reaksje is ouch e sjoalveurbild van 'n zoer-basereaksje.