Ceres (dwergplaneet)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
.jpg) | |
| Baonkarakteristieke | |
|---|---|
| Baontype | Hoofrink |
| Elliptische haafas | 2,767 AE |
| Periheliumaofstand | 2,546 AE |
| Apheliumaofstand | 2,988 AE |
| Periode | 4,60 jaor |
| Glooiingshook | 10,581° |
| Excentriciteit | 0,080 |
| Fysische karakteristieke | |
| Equatoriaal straol | 487.3 ± 1.8 km[1] |
| Polaire straol | 454.7 ± 1.6 km[1] |
| Massa | 9,445×1020 kg |
| Deechte | 2,05 g/cm³ |
| Rotatieperiode | 0,3381 daog |
| Spectraalklasse | G |
| Abs. magnitude | 3,34 |
| Albedo | 0,113 |
| Gesjiedenis | |
| Oontdèkker | Giuseppe Piazzi, 1801 |
(1) Ceres (symbool: .svg){kind=small}
)[2] is 'n dwergplaneet in de ierste planetoïdegordel tösse Mars en Jupiter. Ietot de definitie vaan planete veranderde op 24 augustus 2006 waor Ceres de groetste (neet de helderste) planetoïde in 't Zonnestèlsel. 't Waor de ierste planetoïde die ontdèk is (in 1801 door Giuseppe Piazzi); ze heet daorum catalogusnommer 1 gekrege: (1) Ceres.
Naomgeving
[bewirk | brón bewèrke]Dit hiemelliechaam is geneump nao Ceres, de godin vaan de landbouw in de Romeinse mythologie. Zjus wie bij de ieder oontdèkde planeet Uranus besloot Piazzi de traditie vaan godenaome veur planete wijer te zètte. Heer veugde wel de naom vaan ziene soeverein touw en neumde 't objek voloet Cerere Ferdinandea, nao Ferdinand vaan Sicilië. De lèste naom woort in aander len evels neet euvergenome.
Umsjrieving
[bewirk | brón bewèrke]D'n umvaank vaan Ceres is langen tied onzeker gewees. In de literatuur weure oetereinloupende weerdes aongetroffe. Volgens recente inziechte is Ceres 'ne liech aofgeplatte bol mèt 'n aofmeting vaan 930 × 970 km en 'n massa vaan ruim 1% vaan die vaan de maon. Ceres beweug ziech in 'n baon um de zon op 'nen aofstand vaan oongeveer 410 mieljoen km.
Daankzij woernumminge mèt de Hubble-ruimtetelescoop en 't Dawn-ruimtetuig (zuug oonder) heet me versjèllende oppervlaakdekinmerke kinne oontdèkke. iers en veural veel 'n helder vlek op 't noordelek haafroond op, dit rillatief sterk aofstik tege 't doonker oppervlak vaan Ceres. Wie Dawn korterbij kaom, raakde mie kinmerke ziechbaar, veural kraters. Oet de gering soorteleke diechheid kin weure geconcludeerd tot Ceres veur ruim 20 massa-percint oet wateries besteit. Mèt de Herschel-ruimtetelescoop kós dit intösse weure bevesteg: dit tuig tuinde de presintie vaan waterdaamp roond de planeet aon. Aongenome weurt tot roond 't Cererisch perihelium (es de dwergplaneet rillatief kort bij de Zon steit) 't ies door de wermde gedeiltelek verdaamp. Dit gief Ceres, wie rudimentair ouch, 'nen atmosfeer.[3]
Op dit memint (miert 2015) drejt de Amerikaanse Dawn-ruimdesonde um Ceres. De robot kaom op 6 miert in 'n baon um de dwergplaneet en geit dao oonder mie 't oppervlaak en de samestèlling vaan de dwergplaneet oonderzeuke. Ieder heet Dawn al Vesta bezoch.
Zuug ouch
[bewirk | brón bewèrke]Referenties
[bewirk | brón bewèrke]- ↑ 1,0 1,1 Thomas, P.C. et al. (2005), Differentiation of the asteroid Ceres as revealed by its shape. Nature 437, p. 224-226. [1] ((en))
- ↑ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?".
- ↑ De Standaard online - Europese telescoop ontdekt water(damp) op dwergplaneet Ceres
| 't Zonnesjtèlsel |
|---|
 |
| De Zon · Mercurius · Venus · Aerd · Mars · Ceres · Jupiter · Saturnus · Uranus · Neptunus · Pluto · Haumea · Makemake · Eris |
| Planete · Dwergplanete · Maone: Aerds · Martiaans · Joviaans · Saturniaans · Uraniaans · Neptuniaans · Plutoniaans · Haumeaans · Eridiaans |
| Ring: Joviaans · Saturniaans · Charikloaans · Chiroaans · Uraniaans · Neptuniaans · Haumeaans |
| Klein lichame: Meteoroïde · Asteroïde/Asteroïde maone (Asteroïdegordel) · Centaure · TNO's (Kuiperreem/Verstruide sjief) · Komete (Hillswolk · Oortwolk) |