Gent
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Gent ies 'n sjtad en gemeinte in Belsj. De sjtad liek in de provincie Oas-Vlaandere, en ies dao ouch de hoofsjtad van. 't Aantal inweunersj waor 263.703 in 2021 en 't oppervlak van de gemeinte ies 156,18 km². De sjtad liek aan de samevleujing van de Schelde en de Leie.
Bie de gemeinte Gent huère ouch de deilgemeintes Afsnee, Desteldonk, Drongen, Gentbrugge, Ledeberg, Mariakerke, Mendonk, Oostakker, Sint-Amandsberg, Sint-Denijs-Westrem, Sint-Kruis-Winkel, Wondelgem en Zwijnaarde.
Sjtadsfuncties
[bewirk | brón bewèrke]Es hoofsjtad van de provincie Oas-Vlaandere haet Gent 'n belangrieke administratief functie. Op economisch gebied ies veural de have belangriek. De veurnaamste industrieje zint de sjtaol- en metaalverwèrking en de productie van transportmieddele. De sjtad ies 'n importante ónderwiessjtad mèt onder andere de Universiteit Gent. In totaal sjtudere d'r miè es 50.000 sjtudente aan de insjtèllinge veur hoager ónderwies. 't Universitair Hospitaal haet 'n belangrieke sjtreekfunctie.
Sjtadsbeeld
[bewirk | brón bewèrke]Gent haet 'n historische binnesjtad mèt versjillende bezeenswaerdighede. 't Bekènds zint de "drie tores van Gent", de Sint-Niklaaskèrk, 't Belfort en de Sint-Baafskathedraal. In de Sint-Baafskathedraal bevink ziech 't waereldberoemp retabel 't Lam Gaods van Jan van Eyck. 't Gravensteen ies 'n mieddelièwse vesting mèt 'n grach d'rumheen, die aan 't ing van de 19e en 't begin van de 20e ièw gerestaureerd woort. Langs de Graslei en de Korelei liegke 'n groat aantal gildhoezer.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Me wèt dat de plaats woa allewiel Gent liek bewoond waor in d'n tied van de Kelte en de Romeine. De naam Gent zouw van 't Keltische woord ganda kómme, dat samevleujing beteikent.
Vanaaf de 7e ièw houw Gent twiè belangrieke abdije, namelik de Sint-Pieters- en de Sint-Baafsabdij. Rónd 800 moet de sjtad zoa belangriek zin gewaes dat Lodewiek de Vrome, de zoon van Sjarel de Groate, Einhard beneumde tot abt van dees abdije. Einhard waor de biograaf van Sjarel de Groate.
In de 13e ièw waor Gent de groatste sjtad nao Paries boete Italië. De sjtad waor groater es Londe, Kölle en Moskou, bieveurbeeld.
Gent ies ièwelank de belangriekste sjtad gewaes veur lake (gemaak van wöl), vlas (in de 19e ièw sjtong hie de groatste vlasfabriek van Wes-Europa) en katoen.
In 1794 vereuverde de Franse ónder Napoleon Bonaparte Vlaandere en dus ouch Gent. In 1815 woort de sjtad Nederlands, totdat Belsj in 1830 ónaafhenkelik woort.