Arnhem
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Arnhem (Kleverlands: Ernem) is de hoofstad vaan de Nederlandse provincie Gelderland. Nao aontal inwoeners is 't evels mer de derde stad vaan die provincie, nao Nimwege en Apeldoorn. Op 1 januari 2024 had de stad-gemeinte 168.000 inwoeners. Börgemeister is (2018) Ahmed Marcouch vaan de PvdA.
Stadsfuncties
[bewirk | brón bewèrke]Arnhem is hoofstad en daomèt administratief centrum vaan Gelderland. Same mèt Apeldoorn en Nimwege vörmp 't 'nen triangel vaan stei, die 't diechbevolk centrum vaan Gelderland is; dao-umheen ligke veural landeleke gebejer. Arnhem hoesves e "Business Park" boe-op väöl nationaal importante bedrijve stoon; Arnhem is daomèt 'n deenste-stad, gein industriestad.
Arnhem hoesves wijer 'ne zoo, Burger's Zoo, en 'n opelochmuseum.
Stadsgeziech
[bewirk | brón bewèrke]Arnem heet oondanks zien rieke historie wieneg historisch gebouwe. De stad leep in d'n Twieden Wereldoorlog zwoer sjaoj op. Veurnaom gebouwe, wie de Eusebiuskèrk, zien nao d'n oorlog nui gebouwd. De stad is ruim opgezat en kint relatief väöl parke.
De stad kint es einegste in Nederlans nog trolleybösse, e systeem wat in Nederland es verawwerd gelt meh door de stad Arnhem neet gaw zal weure verlaote - de bösse zien geziechsbepalend veur de stad gewore en vörme zelfs 'n toeristische attractie.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Arnhem oontstoont op 'ne rögk bij de Nederrijn, op hoeger gelege gebeed, aon de Jansbeek. In 1233 kraog de plaots stadsrechte. Me verlag de loup vaan de Rijn, zoetot Arnhem aon dee revier góng ligke en de stad in de handel mèt Holland en de Duitse len kós mètdoen. In 1500 had de stad 4000 inwoeners.
Explosief greujde de stad nao ca. 1850, veural door instroum vaan rieke lui oet de umgeving; heidoor kraog de stad de bijnaom D'n Haag vaan 't Ooste. In dezen tied zien ouch de parke aongelag.
In 1944 voont de Slaag um Arnhem plaots; bij dee slaag en 't dao-op volgende geweld woort de stad groetendeils verweus en geplunderd. Nao d'n oorlog is ze, gooddeils in moderne stiel, wie nui gebouwd.
Bekinde Arnhemers
[bewirk | brón bewèrke]- Marion Bloem, sjriefster
- Hettie Blok, actries
- Edmond Classen, acteur
- Johnny van Doorn ('Johnny The SelfKicker'), diechter
- Willibrord Frequin, presentator
- Hendrik Lorentz, wiskundege en natuurkundege
- Emile Ratelband, motivatietrainer
- Mart Smeets, sportjournalis
- Koos van Zomeren, sjriever
Extern linke
[bewirk | brón bewèrke]
Aalten · Apeldoorn · Arnhem · Barneveld · Berg en Dal · Berkelland · Beuningen · Bronckhorst · Brummen · Buren · Culemborg · Doesburg · Doetinchem · Druten · Duiven · Ede · Elburg · Epe · Ermelo · Harderwijk · Hattem · Heerde · Heume · Lingewaard · Lochem · Maasdriel · Montferland · Neder-Betuwe · Nijkerk · Nimwaege · Nunspeet · Oldebroek · Oost Gelre · Oude IJsselstreek · Overbetuwe · Putten · Renkum · Rheden · Rozendaal · Scherpenzeel · Tiel · Voorst · Wageningen · West Betuwe · West Maas en Waal · Westervoort · Wijchen · Winterswijk · Zaltbommel · Zevenaar · Zutphen | ||