5 september

Gebeurtenisse

Gebore

Gesjtorve

Fièsdaag van de Zalige Moder Theresa

1698 - Tsaar Peter I van Rusland veurt belasting op baarde in, um zien volk "Aziatische" geweundes (dat wil zigke, geweundes die aafwieke van de Wes-Europese cultuur) aaf te lière.
1774 - De óntdèkkingsreiziger James Cook óntdèk Nuuj-Caledonië.
1800 - Malta, dat door de Franse bezat waor, kump in heng van de Britte.
1899 - Christine Hardt oet Dresden kriet patent op de beha.
1910 - 't Lök de natuurkundige Marie Curie um in häör laboratorium in Paries inkel gramme radium te verkriege.
1914 - In de Ièrsjte Waereldoorlog begint de Sjlaag aan de Marne, woa-in 550.000 soldaote zouwe umkómme.
1916 - De film Intolerance kaom oet in de VS.
1928 - De Britse bacterioloog Alexander Fleming óntdèk dat de sjömmel Penicillin notatum de greuj van bacterië remp.
1944 - Döllen dinsdeg: nao de sjnel bevriejng van Brussel en Antwerpe verwach me in gans Nederland de ónmieddellike euvergaaf van de Duutsjersj.
1972 - Palestiense terroriste valle 't woonblok van de Israëlische ploog bie de Olympische Sjpele in München aan.
1975 - Mieslökde maordaansjlaag op de Amerikaanse president Gerald Ford.
1977 - De Voyager 1 weurt gelanceerd.
1978 - De ièrsjte ónderhandelinge op Camp-David tösje Anwar as-Sadat en Menachem Begin beginne. Ze zulle doere tot 17 september.
1980 - De Gotthardtunnel tösje Zjwitserland en Italië weurt geëupend veur 't autoverkièr.
1980 - De opera Satyagraha van Philip Glass geit in première in de Stadschouwburg in Rotterdam.
2001 - In Halberstadt begint me mèt de ièrsjte oetveuring van 't muzieksjtök As slow as possible van John Cage, dat 639 jaor zal doere.

1187 - Lowie VIII, keuning van Frankriek
1585 - Kardinaal Richelieu, Franse sjtaatsman
1638 - Lowie XIV, keuning van Frankriek
1735 - Johann Christian Bach, Duutsje componis
1774 - Caspar David Friedrich, Duutsje sjilder
1847 - Jesse James, Amerikaanse crimineel oet 't Wild Weste
1881 - Otto Bauer, Oasteriek-Hongaarse polletieker en polletieke weitesjapper
1912 - John Cage, Amerikaanse componis
1920 - Fons Rademakers, Nederlandse regisseur
1946 - Freddie Mercury, Britse zenger van de band Queen
1957 - Peter Winnen, Nederlandse fietserenner, sjriever en columnis

aug - september - okt

1548 - Catharina Parr, keuningin van Ingeland
1803 - Pierre-Ambroise-François Choderlos de Laclos, Franse sjriever
1857 - Auguste Comte, Franse filosoof
1997 - Moder Teresa, Albaanse sjtiechster van de Missionarisse van Naosteleefde en óntvangster van de Nobelpries veur de vrae
2010 - Corneille, Nederlandse kunsjilder.
2017 - Holger Czukay (79), Duitse bassis en experimentele musicus (Can)