Schiermonnikoog
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Schiermonnikoog (Staanderdfries: Skiermûntseach, eilanders: Schiermonnikeich) is e Nederlands Wadde-eiland wat tot de provincie Friesland huurt en 't meis oosteleke vaan de Friese Wadde-eilen is. 't Oppervlak bedreug 191,19 km², boevaan 151,26 km² water/wadde. 't Aontal inwoeners is 989 per 1 juni 2005; daomèt is Schiermonnikoog wiedoet de kleinste gemeinte vaan Nederland.
Schiermonnikoog leef wie de ander Wadde-eilen in d'n ierste plaots vaan 't toerisme. De vèsserij is in de twintegste iew sterk in belaank trökgeloupe. Wijer heet 't eiland 'n awwerwètse zelfveurzeenende middestand, die door de relatief isolatie (me moot ein oor mèt de pónt veur allein mer nao de vaste wal te kòmme) in stand gehawwe weurt.
De bebouwing op 't eiland is gooddeils geconcentreerd in 't dörp, wat ouch wel Oosterburen geneump weurt of woort. Dit dörp heet nog väöl aw vèssershuiskes. Wijer besteit 't eiland oet get landbouwgroond, meh veural oet duingebeed en strand; 't breidste vaan gans Europa. Gans 't eiland heet de status vaan Nationaal Park. De Schiermonnikogers spreke vaanajds e speciaol Fries dialek, 't Schiermonnikoogs, wat evels nao d'n oorlog in verval geraak is, al kint me 't allewijl op speciaol cursusse liere.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Schiermonnikoog is geneump nao de Cisterciënzer mónneke oet Dokkum, die 'ne grijze ("skier" op 't Fries) pij draoge en die 't eiland tot 1580 bezaote. In dat jaor bekierde Friesland ziech tot 't protestantisme en woort 't eiland in beslaag genome; de staot verkoch 't in 1638 en twie jaor later kaom 't aon de familie Stachouwer. In 1719 woort 't dörp Westerburen door de zie opgeslók. De familie Stachouwer deeg 't eiland oetindelek in 1859 euver aon de Haogeneer J.E. Banck. Teslotte kaom 't in 1893 aon d'n Duitse graof Von Bernstorff. Pas in 1945 is 't, es vijandelek bezit, door de Nederlandse staot in beslaag genome. Sinsdeen is 't 'n Friese gemeinte. 't Verdrieve vaan de SS vaan 't eiland heet tot 11 juni gedoord (zuug ouch bij Tessel).
Externe link
[bewirk | brón bewèrke]
| ||
|---|---|---|
|
Achtkarspelen · Ameland · Dantumadiel · De Fryske Marren · Harlingen · Heerenveen · Leeuwarden · Noardeast-Fryslân · Ooststellingwerf · Opsterland · Schiermonnikoog · Smallingerland · Súdwest-Fryslân · Terschelling · Tytsjerksteradiel · Vlieland · Waadhoeke · Weststellingwerf | ||